Strach to jedna z emocji pierwotnych. Każdy z nas go doświadcza i nie ma co się oszukiwać – w większym lub mniejszym stopniu będzie nam towarzyszyć do końca życia. Tak naprawdę nie mamy wpływu na to, że czegoś się boimy. Mamy za to wpływ na to, jak poradzimy sobie z sytuacją, w związku z którą odczuwamy strach.
Gdy się boisz, masz dwie drogi do wyboru: możesz uciekać lub działać pomimo strachu. W angielskim słowie FEAR (strach) jak w akronimie ukryte są obie te opcje.
FEAR: Forget Everything and Run (ang. zapomnij o wszystkim i uciekaj)
Może pamiętasz takie zdarzenie, które wywołało w tobie bardzo silną emocję strachu? Pamiętasz to uczucie, gdy twój mózg jakby przestawał pracować? Nie mogłeś się skoncentrować, czułeś pustkę w głowie. Jedyne, o czym myślałeś, to to, aby ta sytuacja się skończyła. Nieważne jak, ale żeby się skończyła. Chciałeś uciec, zapomnieć.
Gdy jesteś na tej drodze, to działasz automatycznie, nie zważasz na konsekwencje. Twoim jedynym celem jest znaleźć się jak najdalej od tego, co wywołuje strach. I nieważne jest, czy tym, czego się boisz, jest egzamin, rozmowa z szefem czy zwrócenie uwagi komuś z rodziny. Ta strategia powoduje, że tracisz bliskość z innymi, a twoje sprawy i problemy pozostają nierozwiązane.
FEAR, czyli Face Everything and Rise (ang. staw czoła wszystkiemu i wzrastaj)
To odwrotna strategia. Niektórzy twierdzą, że jest niezgodna z instynktem samozachowawczym, ponieważ zamiast uciekać, trzeba się zatrzymać i przyjrzeć sytuacji. Gdy odczuwasz strach, warto, żebyś zapytał sam siebie:
- Czego się boję?
- Czego chcę uniknąć?
- Co powinienem zrobić?
- Czego nie chcę robić?
- Jakie mam możliwości działania?
- Kto lub co może mi pomóc?
Zadanie tych kilku pytań pomoże ci ocenić sytuację i zmierzyć się z nią. Stosując tę strategię w konstruktywny i pozytywny sposób, radzisz sobie z trudnymi sytuacjami, które spotykasz w swoim życiu. A po pewnym czasie coraz mniej rzeczy wywołuje w tobie strach.
Masz wybór, czyli możesz zmienić swoje reakcje
Twój sposób reagowania w obliczu strachu to reakcja wyuczona, a nie wrodzona. Powtarzając swoje zachowanie, utrwalasz konkretny sposób reagowania. Na przykład: im częściej uciekasz od tego, co trudne, tym mocniejsza staje się ta strategia w tobie i coraz więcej rzeczy wywołuje w tobie strach.
Tak samo jest w przypadku, gdy działasz pomimo lęku. Im częściej mierzysz się i próbujesz sobie poradzić z sytuacjami, których się boisz, tym łatwiej zaczyna ci to przychodzić. Po pewnym czasie odkrywasz, że coraz rzadziej odczuwasz strach.
Zadanie na dziś
Obserwuj siebie i swoje reakcje na sytuacje wywołujące strach. Jaką masz tendencję? Uciekasz czy działasz pomimo lęku?
Jeśli uciekasz, to spróbuj przy najbliższej okazji zadać sobie pytanie podane w tekście. Obserwuj siebie i swoje reakcje, gdy myślisz nad odpowiedziami.
Jeżeli działasz pomimo lęku – gratuluję! Zachęcam, wykorzystaj pytania z tekstu, aby stać się jeszcze bardziej skutecznym.
Dziś świętujemy...