Żeby zrozumieć, o czym mówił papież podczas mszy odprawionej na Jasnej Górze, wystarczy przyjrzeć się najczęściej powtarzanym przez niego wyrazom.
Oto homilia z Częstochowy w statystykach:
słowo mały – 9 razy,
konkretny – 9,
bliskość – 7,
prostota – 7,
pokora – 5.
Naturalnie wyrazy te pojawiały się w różnorodnych formach. Możliwe, że liczby zmieniałyby się w zależności od tłumaczenia, ale obraz, jaki wyłania się z tej statystyki, jest bardzo wyraźny. Franciszek do kilkuset tysięcy pielgrzymów, milionów telewidzów i internautów mówił o Bogu, który upodobał sobie małość, prostotę oraz pokorę, który wobec człowieka jest bliki i bardzo konkretny.
Nie ma co parafrazować, czy streszczać tej mowy. Niech słowa watykańskiego pielgrzyma mówią same za siebie. Spójrzmy więc na kilka poniższych cytatów.
O prostocie zrodzenia Boga z niewiasty jako przeciwieństwa światowego tryumfalizmu:
Wbrew temu, czego moglibyśmy się spodziewać – zarówno wówczas, jak i dziś – Królestwo Boże nie przychodzi dostrzegalnie, ale przychodzi w małości, w pokorze.
O cudzie w Kanie Galilejskiej:
Nie ma niezwykłego czynu dokonanego przed tłumem, ani też wystąpienia, które rozwiązywałoby palącą kwestię polityczną, jak podporządkowanie narodu panowaniu rzymskiemu. Zachodzi natomiast prosty cud w małej wiosce, rozweselający uroczystość weselną całkowicie anonimowej, młodej rodziny.
O Bogu, który „zasiada z nami do stołu”:
Pan nie utrzymuje dystansów, ale jest bliski i konkretny, jest między nami i troszczy się o nas, nie decydując za nas i nie zajmując się kwestiami władzy.
O paradoksie Wszechmogącego:
Bóg zatem nas zbawia, stając się małym, bliskim i konkretnym.
O tym, na kogo Bóg patrzy:
Pan woli prostaczków, którym objawione jest królestwo Boże, oni są wielcy w Jego oczach i na nich patrzy.
O tym, kto zna Boży język:
Maluczcy mówią Jego językiem – językiem pokornej miłości, która wyzwala. Dlatego Bóg powołuje ludzi prostych.
O Bogu bliskim i przyjaznym:
Pan nie chce, żeby się Go lękano jako możnego i dalekiego władcy, nie chce przebywać na tronie w niebie czy w podręcznikach historii, ale pragnie schodzić w nasze codzienne wydarzenia, aby iść z nami.
I o tym, że to wszystko nie byłoby możliwe bez Maryi:
To Ona jest schodami, które przemierzył Bóg, aby zejść do nas i stać się bliskim i konkretnym.
W tym miejscu wypada dopełnić naszą wyrazową statystykę. Słowo matka w papieskiej homilii pojawiło się aż 9 razy. Natomiast zdanie, w którym Franciszek mówił o wierze „przekazywanej z rodziny do rodziny, z ojca na syna, a zwłaszcza przez matki i babcie, którym trzeba bardzo dziękować”, zostało przez wiernych nagrodzone najgłośniejszymi oklaskami. Widać wyraźnie, że dotknął tu czegoś niezwykle istotnego dla Polaków. I widać, że to dobrze rozumie.
Nie można tu nie wspomnieć o wydarzeniu, które miało miejsce na początku liturgii. Podczas okadzania ołtarza biskup Rzymu potknął się. Na marginesie, warto docenić szybką reakcję abp. Wojciecha Polaka, prymasa Polski, który zbiegł ze schodów i pomógł papieżowi wstać. Nic się nie stało. Potknięcie nie miało żadnego wpływu na sprawność czy też koncentrację głównego celebransa. Ale sam moment słabości, gdy zestawimy go z treścią później wygłaszanej homilii, niezwykle sugestywnie z nią współgrał.
Oto na Wałach Jasnogórskich stanął człowiek – żyjący w prostocie oraz doświadczający słabości swego wieku – by nam, Polakom, i katolikom z całego świata opowiedzieć o Bogu, który upodobał sobie słabość, małość i prostotę właśnie. O Bogu, który jest blisko nas, tuż obok. O Bogu który w sposób konkretny przychodzi do człowieka, tak jakby zwyczajnie zasiadał z nami do stołu.
Dziś świętujemy...