Po 225 latach od obietnicy złożonej przez Sejm Czteroletni nastąpiło uroczyste otwarcie Świątyni Opatrzności Bożej. Pierwsza w tym miejscu msza święta została odprawiona 11 listopada o godz. 9.00. Oto kilka rzeczy, które warto wiedzieć o tym miejscu.
Skąd pomysł wybudowania Świątyni Opatrzności Bożej?
Wzniesienie świątyni ku czci Opatrzności Bożej uchwalili w 1791 r. posłowie Sejmu Czteroletniego. Dwa dni po ogłoszeniu Konstytucji 3 Maja Sejm Rzeczpospolitej podjął uchwałę, „aby na tę pamiątkę kościół ex voto wszystkich stanów był wystawiony i Wyższej Opatrzności poświęcony”. Król Stanisław August zaofiarował na ten cel skarpę łazienkowską, pierwotnie przeznaczoną już na budowę kościoła. Punktem kulminacyjnym obchodów pierwszej rocznicy uchwalenia Konstytucji było położenie kamienia węgielnego pod świątynię (1792). Niestety, dwa tygodnie później na ziemie Rzeczypospolitej wtargnęły wojska rosyjskie. Budowa świątyni okazała się niemożliwa z powodu rozbiorów.
Trzy lata po odzyskaniu niepodległości (1921) ustawą Sejmu Ustawodawczego stwierdzono wolę kontynuacji zobowiązania Sejmu Czteroletniego. Świątynię miało budować państwo polskie. Ogłoszono publiczny konkurs na nowy projekt świątyni. Z piętnastu projektów, przygotowanych do drugiej edycji tego konkursu (1930), jednomyślnie wybrano projekt Bohdana Pniewskiego. Tym razem świątynia miała stanąć na Polu Mokotowskim, jednak wybuch II wojny światowej (1939) uniemożliwił jej budowę.
Wiek XX i XXI
Sprzeciw wobec budowy Świątyni Opatrzności Bożej wyrażały też konsekwentnie władze komunistyczne, choć potrzebę jej powstania formułowali kolejni prymasi: kard. August Hlond i kard. Stefan Wyszyński. Z inicjatywą powrotu do idei wzniesienia Świątyni wystąpił w wolnej Polsce prymas kard. Józef Glemp, ale prace budowlane rozpoczęły się dopiero po uroczystym wmurowaniu kamienia węgielnego 2 maja w 2002 r.
Rozpoczęte w 2003 r. prace budowlane zostały przerwane w 2004 r. i wznowione w roku 2008 po powołaniu przez kard. Kazimierza Nycza, nowego metropolitę warszawskiego, Centrum Opatrzności Bożej, które, prócz wielu innych zadań, zostało utworzone również do gromadzenia funduszy na budowę i nadzór nad prowadzonymi pracami.
Budowę świątyni wsparło ponad 80 tys. darczyńców z całego kraju i zagranicy.
Jak będzie wyglądać Świątynia Opatrzności Bożej?
Nawa główna, która będzie mogła pomieścić 1500 miejsc siedzących, została oddzielona od nawy bocznej filarami.
Boczne kaplice i ołtarze utworzą historyczny trakt, który pozwoli spojrzeć na dzieje Polski w perspektywie działania Opatrzności Bożej. Będą to: Kaplica Chrztu przypominająca o początkach chrześcijaństwa na ziemiach polskich; Kaplica Maryjna upamiętniająca Śluby Jasnogórskie króla Jana Kazimierza jako przyrzeczenie obrony wiary i szerzenia kultu Matki Bożej; Kaplica Cierpienia i Pojednania, symbolizująca cierpienia narodu polskiego w Katyniu i Auschwitz; Kaplica Wolności upamiętniająca postacie Jana Pawła II i kard. Stefana Wyszyńskiego oraz ruch „Solidarności”.
Pomiędzy kaplicami rozmieszczonych będzie dziesięć ołtarzy: „ołtarz św. Stanisława” jako obrońcy praw człowieka, patrona społeczeństwa obywatelskiego; „ołtarz Uniwersytetu Jagiellońskiego” jako symbolu polskiej nauki; „ołtarz Unii z Litwą” symbolizujący ideę współżycia różnych narodów w jednym państwie; „ołtarz Grunwaldu i Soboru w Konstancji” jako wspomnienie okresu walki w obronie wolności i tolerancji religijnej; „ołtarz Polska Krajem Tolerancji” poświęcony Pawłowi Włodkowicowi, obrońcy interesów Polski w sporze z Krzyżakami i uczestnikowi Soboru w Konstancji (1414-1418), na którym postawił tezę o możliwości pokojowego współistnienia państw chrześcijańskich i pogan; „ołtarz Konstytucji 3 Maja” upamiętniający czas określania fundamentów nowoczesnego państwa polskiego; „ołtarz Powstań Narodowych”, nawiązujący do okresu zaborów, w czasie których działali m.in. św. Brat Albert i św. Rafał Kalinowski; „ołtarz Odzyskania Niepodległości” ku pamięci m.in. Orląt Lwowskich i bojowników wojny polsko-bolszewickiej 1920 r.; „ołtarz II Rzeczypospolitej” z upamiętnieniem św. Faustyny oraz „ołtarz Powstania Warszawskiego”.
Wykonanie kaplic i rzeźbionych w kamieniu ołtarzy zostało powierzone wybitnym polskim artystom.
Pod Świątynią Opatrzności Bożej powstał Panteon Wielkich Polaków – miejsce pochówku i upamiętnienia najbardziej zasłużonych polskich patriotów oraz ludzi kultury i nauki. Do tej pory pochowani zostali w nim m.in. ks. poeta Jan Twardowski, kapelan Rodzin Katyński ks. Zdzisław Peszkowski, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski i pierwszy minister spraw zagranicznych III RP Krzysztof Skubiszewski.
W tej części świątyni znajdują się także relikwie m.in. św. Jana Pawła II, bł. ks. Jerzego Popiełuszki, św. Urszuli Ledóchowskiej, św. Andrzeja Boboli, św. Stanisława Papczyńskiego i św. abp. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego. Docelowo relikwie zostaną przeniesione do nawy bocznej Świątyni.
Świątynia Opatrzności Bożej w liczbach
Świątynia Opatrzności Bożej jest najwyższym kościołem w Warszawie – jej wysokość wraz z krzyżem wynosi 75 m. Kubatura wynosi 122 tys. m³. Nawa główna ma powierzchnię 1742 m² , nawa boczna 862 m², prezbiterium zaś 437 m². Ołtarz z białego marmuru ma wymiary 411/140 cm, a do pokrycia kopuły użyto 30 ton miedzi.
Dziś świętujemy...