Chrześcijański etos ekologiczny. Ważny głos z diecezji płockiej

Rada Społeczna przy biskupie płockim Piotrze Liberze wydała apel pt. „Troska o ochronę środowiska naturalnego”. Publikujemy jego treść:

1. Czujemy się przynagleni do pozytywnej odpowiedzi na żarliwe wołanie papieża Franciszka o ochronę środowiska naturalnego. Mimo wysiłków podejmowanych przez władze samorządowe i dyrekcje wielkich zakładów przemysłowych, w Płocku i okolicach z powodu zanieczyszczonego środowiska przekraczana jest średnia krajowa osób chorych onkologicznie.

Czytaj także:
Jestem katolikiem, więc jestem ekologiem [wywiad]

Niepokojem napawa stan uregulowania Wisły, niedostateczna jest świadomość ekologiczna wielu mieszkańców w segregowaniu śmieci. Wiele do życzenia pozostawia ekologiczna kultura uprawy ziemi, częste niestety jest wypalanie traw, zaśmiecanie lasów i plaż, nie mówiąc o nieodpowiedzialnych zachowaniach w miejscach publicznych podczas imprez masowych, połączonych ze spożywaniem alkoholu.

2. Chrześcijański etos ekologiczny obejmuje także dziedzictwo kulturowe, ochronę krajobrazu i tych zabytków naszej architektury, której nie zniszczyły wojny, okupanci i najeźdźcy. W tym kontekście trzeba podkreślić, że świątynie, cmentarze, place przykościelne wtapiając się w jedyny w swoim rodzaju pejzaż małych ojczyzn, stanowią o tożsamości mazowieckiej ziemi.

Czym byłby widok płockiego Wzgórza Tumskiego bez wież Katedry, murów Opactwa Benedyktyńskiego, zarysu płockiej Fary, kościoła św. Dominika czy Katedry Starokatolickiego Kościoła Mariawitów.

3. Chrześcijańska troska o środowisko naturalne, inspirowana wolą Stwórcy, każe nam zwrócić uwagę na odpowiedzialność za poszanowanie ładu, który Bóg wpisał w przyrodę. Myśl chrześcijańska broni koncepcji ekologii integralnej, w której nie mitologizuje się ziemi, zwierząt i przyrody, ale wpisuje troskę o ekologię w podstawowe akty ludzkiego sumienia.

Oznacza to, że naśladowanie Stwórcy w Jego czułości wobec przyrody idzie w parze z troską o godność człowieka na każdym etapie jego rozwoju i w każdym stanie jego życia. Połączenie troski o przyrodę z realistyczną troską o godność ludzką jest warunkiem koniecznym do wzięcia odpowiedzialności za harmonijny rozwój świata. Broni jednocześnie ekologię przed wszelkimi formami ideologizacji i manipulacji światopoglądowych.

4. Realizacja postulatów ekologicznych w codziennej praktyce duszpasterskiej, katechetycznej i homiletycznej jest jednym z najpilniejszych zadań Kościoła na Mazowszu. Wiąże się to tak samo z indywidualnym nawróceniem ekologicznym, jak i obywatelskimi działaniami politycznymi w reformowaniu małych ojczyzn.

Czytaj także:
„Nawrócenie ekologiczne” z papieżem Franciszkiem

W tym kontekście trzeba doceniać zarówno małe, konkretne gesty ekologiczne, jak i zaangażowanie w motywowaną religijnie troskę o dobro wspólne. Zakłada to walkę z ubóstwem, przywracającym godność wykluczonym oraz harmonię w przyrodzie. Nawrócenie ekologiczne polega na wyciągnięciu wszystkich konsekwencji ze spotkania z Jezusem w relacjach z otaczającym światem.

5. Apelujemy o podjęcie refleksji teologicznej na ten temat przez płockich teologów; wzywamy do bardziej intensywnej współpracy etyków chrześcijańskich z przedstawicielami nauk przyrodniczych. Konieczne jest pogłębienie tematyki ekologicznej na każdym etapie edukacji religijnej dzieci, młodzieży i dorosłych.

Oprócz informacji naukowej potrzebna jest zdolność do krytycznego spojrzenia na współczesne mity nowoczesności, do których papież Franciszek zalicza indywidualizm, ideologię nieograniczonego postępu, postawę konsumpcjonizmu i traktowanie wolnego rynku w gospodarce jako bezwzględnej gry konkurentów [por. encyklika papieża Franciszka Laudato si’, n. 210].

6. Wzywamy do uwzględnienia w edukacji ekologicznej roli sumienia, kształtowania cnoty solidarności z innymi ludźmi, z Bogiem i wszystkimi istotami żywymi. Ucząc młode pokolenie odkrywania więzów łączących całe dzieło stworzenia, najpełniej pokazujemy wartość człowieka jako wrażliwego stróża zwierząt, ziemi i powietrza.

Ponieważ wszystko jest ze sobą powiązane, konieczne jest połączenie troski o środowisko ze szczerą miłością do człowieka i z ciągłym zaangażowaniem wobec problemów społeczeństwa. Nie da się utworzyć zdrowej i sprawiedliwej relacji z naturą bez odnowionego człowieka, obdarzonego wrażliwym sumieniem.

7. Przyłączamy się do głosu naszych pasterzy, aby chrześcijanie wszystkich wyznań troskę o ekologię włączyli w dialog ekumeniczny. Biskup Płocki dr Piotr Libera, popierając tę inicjatywę, zaproponował obchód Ekumenicznego Dnia Stworzenia w Polsce. „Mógłby on stać się wspaniałą okazją do dania świadectwa naszej wspólnej wierze w Boga jako Stwórcy, a także do przypomnienia o wspólnym zadaniu zachowania Bożego stworzenia.

Czytaj także:
Smog jako problem duchowy. Franciszek wiedział, co pisze o zanieczyszczeniach. Zaglądamy do „Laudato si”

Przecież już w 2013 r. Kościoły w Polsce podpisały Wspólny Apel o ochronę stworzenia, bardzo mądry, potrzebny i konkretny dokument (…). Jakie to ważne tu, nad ciągle poranioną Wisłą, tu, pod dymami Petrochemii” – mówił Biskup w zborze ewangelickim w Płocku na rozpoczęcie Tygodnia Modlitw o Jedność Chrześcijan w styczniu 2017 r.

8. Deklarujemy chęć współpracy z wszystkimi ludźmi dobrej woli, którzy zachowując właściwą hierarchię wartości, poświęcają czas, środki materialne i siły na ochronę przyrody w całym spektrum jej zagrożeń.

Jedni stawiają poważne pytania wobec żywności modyfikowanej genetycznie i organizują sprzątanie ziemi, drudzy troszczą się o jakość powietrza i lasów, inni poruszeni cierpieniem zwierząt walczą o ich dobrostan w hodowli przemysłowej, w laboratoriach naukowych, w cyrkach itp.

Na szacunek zasługują ci, którzy nie ulegając obsesyjnemu konsumpcjonizmowi, świadomie wybierają ekologiczne środki transportu, w swoim otoczeniu poszerzają zakres energii odnawialnej, ograniczają konsumpcję mięsa lub całkowicie z niej rezygnują.

9. Jako chrześcijanie chcemy włączyć się w proces mazowieckiego nawrócenia ekologicznego, które zakłada tak samo rachunek sumienia i żal z powodu zaniedbań i grzechów wobec dzieła stworzenia, jak i działania na rzecz trwałej zmiany, której skutkiem musi być nawrócenie społeczne.

Na tej drodze duchowość chrześcijańska zaleca kontemplatywny styl życia, wstrzemięźliwość opartą na postawie wdzięczności za minimum konieczne do życia i sakramenty święte. W tych ostatnich dokonuje się taka przemiana natury wody, oleju, chleba, wina i ognia, że odsłania się nadprzyrodzona chwała Stworzyciela i Odkupiciela świata. W tym sensie sakramenty umożliwiają adorację dzieła stworzenia. Pozwala ona cieszyć się odpoczynkiem niedzielnym, docenić rodzinne spotkania przy stole, kochać słońce, księżyc, wiatr, wodę i ogień do tego stopnia, że dostrzeże się ich Stwórcę (por. św. Franciszek, „Pieśń słoneczna”).

Czytaj także:

Ks. prof. dr hab. Ireneusz Mroczkowski
Przewodniczący Rady Społecznej przy Biskupie Płockim
Płock, dnia 7 lipca 2017 r.

diecezjaplocka.pl