Dlaczego obrączka jest okrągła? To elementarz noszony na palcu

„Nic piękniejszego nad życie, w życiu nic ponad miłość” – wielu z nas zapewne słyszało te słowa. Zewnętrznym wyrazem miłości, wierności i uczciwości małżeńskiej są obrączki. Symbolizują wewnętrzną więź między kobietą a mężczyzną.

Trudno o piękniejszy obraz ludzkiego szczęścia niż ten wyrażony przed ołtarzem, gdzie serca dwojga ludzi są związane miłością. Nie ma większego blasku niż ten bijący od obrączek pobłogosławionych przez kapłana, które młodzi wzajemnie nakładają sobie w obecności wszystkich zebranych na uroczystości.

Mają być widocznym symbolem zawarcia związku małżeńskiego i przypominać o jego trwałości.

Pamiętam, jak mój tata kiedyś ściągnął obrączkę. Przy pracach mechanicznych mogłaby ulec zniszczeniu. Wtedy mama natychmiast to spostrzegła i nawet trochę posprzeczała się z tatą. Od tamtej pory zawsze ją nosił. Był ostrożny, żeby jej nie uszkodzić.

A ja, słysząc to całe zajście, wyobrażałam sobie wtedy mojego tatę uważającego, by nie uszkodzić obrączki – tak jakby wówczas „nosił” moją mamę na rękach. Kiedy ja sama wychodziłam za mąż, nie mogło być inaczej.

Obecnie mam wrażenie, że wśród ludzi obrączka nie ma już takiego znaczenia. Często słyszę od znajomych, że jest tylko symbolem czy pamiątką. Chowana jest zatem do szuflady, zastępowana pierścionkiem czy w ogóle zdejmowana z palca. Niekiedy jej noszenie staje się wręcz wstydliwe lub staroświeckie.

Jakieś trzy lata temu podczas kazania w sanktuarium w Leśniowie usłyszałam, jak kapłan mówiąc o sakramencie małżeńskim, zapytał ludzi, dlaczego obrączka jest okrągła. Potem dopytywał, czemu nie kwadratowa czy owalna, ale właśnie okrągła.

Można by powiedzieć, że taka pasuje na palec, ale przecież palec u każdego człowieka ma nieco inny kształt. Okrągłość oznacza łagodność, dobroć, dążenie do pojednania i tacy powinniśmy być w małżeństwie. To taki elementarz noszony na palcu. W momencie opuszczenia przez małżonka jest przypomnieniem o wyborze, jakiego się dokonało.

Zwyczaj noszenia obrączki sięga jeszcze starożytności i choć najstarsze wykonane z żelaza pochodzą z Egiptu, to za kolebkę uznaje się kulturę rzymską. Początkowo noszono je na lewym palcu serdecznym. Istniało bowiem przekonanie, że ten konkretny palec połączony jest z sercem – viena amoris (żyła miłości).

Zwyczaj ten jest zachowany na przykład w Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Francji i Kanadzie. Teraz obrączkę nosi się zazwyczaj na palcu serdecznym prawej dłoni. Tak jest przykładowo w Niemczech, Austrii, Hiszpanii i w Polsce. Przyjęło się, że na lewej dłoni obrączkę noszą osoby, które owdowiały.

Warto wspomnieć, że w Kościele zwyczaj ofiarowania sobie obrączek został usankcjonowany dopiero w XIII wieku. Do czasu pierwszej wojny światowej było też tak, że do noszenia obrączek zobligowane były jedynie kobiety. Rozcinano wówczas obrączkę i ofiarowywano mężczyźnie udającemu się na wojnę. Miało to przypominać o wartości danego słowa i odpowiedzialności za nie.

Piękne są dziś zwyczaje ucałowania obrączek przed ich założeniem czy też grawerowanie na ich wewnętrznej stronie sentencji, imienia współmałżonka lub daty ślubu.

W czasach nietrwałości małżeństw, rosnącej fali rozwodów i liberalnego podejścia do wierności małżeńskiej obrączka nadal przypomina o nierozerwalności związku. Jest symbolem powiązanych losów dwojga kochających się ludzi.