Jak katolicki ksiądz odkrył… jaja dinozaurów?

Odkrycie jaj dinozaurów na początku XX wieku rozbudziło wyobraźnię świata i przyczyniło się do popularyzacji eksponatów paleontologicznych. Za pierwszego odkrywcę jaj dinozaurów uznawany jest Roy Chapman Andrews, tymczasem pierwsze zetknięcie człowieka ze skorupkami dinozaurów mogło nastąpić lata przed jego odkryciem.

Riley Black z magazynu „Smithsonian” wskazuje, że pierwszym przyrodnikiem, który odkrył i opisał skorupy jaja dinozaurów, był rzymskokatolicki ksiądz Jean-Jacques Pouech. Ojciec Pouech kierował Seminarium Pamiers w południowej Francji, ale w wolnym czasie oddawał się badaniom geologicznym i paleontologicznym skał z epoki późnej kredy, które zachowały się u podnóża Pirenejów.

Ojciec Pouech opublikował pierwszy tekst na temat swoich odkryć w roku 1859. Riley Black w tekście dla „Smithsonian” zacytował fragment jego raportu:

Porównanie odkrycia do jaj innych zwierząt jest standardowe. I pozwala dostrzec, że skorupy jaj, które znalazł o. Pouech są wielokrotnie większe od jaja kurzego. Stąd wysunięta początkowo przez francuskiego księdza hipoteza, że mogą pochodzić od ptaków (co też nie jest zaskakujące, biorąc pod uwagę liczne podobieństwa między ptakami i dinozaurami).

W czasie odkrycia o. Pouecha, w połowie XIX wieku, termin „dinozaur” był stosunkowo nowy. Nikt wcześniej nie prowadził badań nad skamieniałymi skorupami jaj. To wszystko najpewniej wpłynęło na francuskiego księdza, który – po zapoznaniu się z zasobami Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu – ostatecznie zrezygnował z hipotezy, że jego znalezisko to w ogóle fragmenty skorup. Do końca życia żył w przekonaniu, że to, co odnalazł, to fragmenty muszli pancernika.

Temat odkryć francuskiego kapłana przez 130 lat kurzył się na półce, aż do 1989 roku, kiedy to francuscy paleontolodzy Buffetaut i Le Loeuff zobaczyli kolekcję o. Pouecha. Buffetaut i Le Loeuff ustalili, że jaja, które odnalazł ksiądz, pochodziły od dinozaurów, a nie ptaków, na co wskazywały przede wszystkim ich rozmiary.

Przez dziesięciolecia Andrews był uznawany za odkrywcę tego, co w rzeczywistości odnalazł o. Pouech, a co potwierdził geolog Philippe Matheron. W XXI wieku tytuł odkrywcy jaj dinozaurów powrócił do ojca Jean-Jacquesa Pouecha.