Znów spada średnia długość życia Polaków. Co na to wpływa?

Przeciętna długość życia mieszkańca Polski w 2018 r. to 73,8 lat. Mieszkanki - 81,7 lat.

Jak czytamy w raporcie GUS, “korzyści wynikające z rozwoju nowych technologii medycznych i nowoczesnych metod diagnostycznych oraz poprawa kondycji zdrowotnej Polaków realizowana przez prozdrowotny styl życia mają swoje odzwierciedlenie w trwającym już od ponad dwudziestu lat spadku natężenia zgonów, a tym samym wydłużaniu przeciętnego trwania życia. W 2018 r. przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wyniosło 73,8 lat, natomiast kobiet 81,7 lat. W porównaniu z 1990 r. trwanie życia wydłużyło się odpowiednio o 7,6 i 6,5 lat”.

Brzmi optymistycznie? Niestety, biorąc pod uwagę dane z ostatnich dwóch lat, oczekiwana długość życia spada. W przypadku mężczyzn chodzi tu o ok. 0,1 roku, kobiet – 0,3.

Jak pokazują dane GUS, w Polsce na znacznie większą skalę niż w większości krajów europejskich mamy także do czynienia z nadumieralnością mężczyzn. Jeszcze w latach 90. malała różnica między długością trwania życia u obu płci. W 2018 r. wyniosła ona – 7,9 lat. Co istotne, nadumieralność mężczyzn możemy zaobserwować we wszystkich grupach wiekowych.

W 2018 r. wieku 18 lat nie dożyłoby 0,7% mężczyzn (w 1990 r. – 3,0%) i 0,6% kobiet (w 1990 r. – 2,2%). Różnica między mężczyznami i kobietami zwiększa się wraz z wiekiem. Wieku pełnej aktywności zawodowej, tj. 45 lat nie dożyłoby 5% mężczyzn i 1,9% kobiet (w 1990 r. odpowiednio 10,7% i 4,7%), natomiast wieku 75 lat 46,3% mężczyzn i 23,9% kobiet (w 1990 r. 63,9% i 37,5%).

Przyczyny zgonów

W 2018 r. w Polsce na każde 100 tys. ludności zmarły 894 osoby. Przebieg zmian umieralności według płci wyraźnie wskazuje na wysoką nadumieralność mężczyzn we wszystkich grupach wieku. W całym badanym okresie natężenie zgonów mężczyzn poniżej 60 roku życia było 2-3 krotnie wyższe niż kobiet w tym wieku. W wieku starszym, tj. powyżej 60 lat, różnica ta zmniejsza się.

Jakie są najczęstsze przyczyny zgonów? Na wsiach – choroby układu krążenia. W miastach – nowotworowe lub układu trawiennego.

Z powodu chorób układu krążenia w 2017 r. w województwie świętokrzyskim zmarło 501 os. na 100 tys. Najniższy wskaźnik umieralności w tym zakresie zaobserwowano w woj. mazowieckim (375).

W następstwie nowotworów najczęściej umierali mieszkańcy województwa kujawsko-pomorskiego, dolnośląskiego oraz śląskiego (ok. 300 os. na 100 tys.). Najrzadziej zaś w województwie podkarpackim.

W wyniku zewnętrznych przyczyn urazów i zatruć śmierć ponosili najczęściej mieszkańcy województw podlaskiego, warmińsko-mazurskiego oraz łódzkiego. Na 100 tys. osób były to 57-64 osoby. Najniższy współczynnik (41) odnotowano w województwie podkarpackim. Warto zaznaczyć też, że znacznie częściej w taki sposób umierali mieszkańcy wsi niż miast. W województwach mazowieckich i lubelskich dysproporcje w porównaniu z mieszkającymi w mieście wynosiły nawet 30 osób.

W związku z chorobami układu oddechowego najczęściej umierali mieszkańcy województwa pomorskiego (85 os. /100 tys.). Najrzadziej – województwa świętokrzyskiego (47 os.).

Z powodu chorób układu trawiennego najczęściej umierali pacjenci z województw łódzkiego i śląskiego (56-57 os./100 tys.). Najrzadziej – z województw lubelskiego i świętokrzyskiego (32 os.). Przy czym zarówno w miastach, jak i na wsiach dane te były zbliżone.

Polska na tle Europy

W 2018 r. najdłuższy przeciętny wiek wyniósł 81,6 lat u mężczyzn (Szwajcaria i Lichtenstein) oraz 86,1 u kobiet (Hiszpania). Osiemdziesiątkę przekraczał także statystyczny mieszkaniec Cypru, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Islandii, Liechtensteinu, Malty, Szwecji i Włoch.

W przypadku kobiet 80 lat nie dożywały jedynie mieszkanki Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Bułgarii, Czarnogóry, Gruzji, Łotwy, Macedonii Północnej, Rumunii, Serbii, Ukrainy i Węgier.