Aleteia logoAleteia logoAleteia
czwartek 28/03/2024 |
Wielki Czwartek
Aleteia logo
Wiedziałeś o tym?
separateurCreated with Sketch.

Ten jezuita był ostatnim człowiekiem, który wiedział „wszystko”

Athanasius Kircher

Cornelis Bloemaert | Public Domain

Ray Cavanaugh - 04.03.20

Wiele wieków przed internetem ten jezuita był podstawowym magazynem informacji na świecie.
Wielki Post to czas modlitwy i ofiary.
Pomóż nam, abyśmy mogli służyć Ci
w tym szczególnym okresie
Wesprzyj nas

Współcześnie wiedza stała się do tego stopnia wyspecjalizowana, że jeden, nawet najwybitniejszy człowiek może potrzebować dziesiątek lat, aby zdobyć doświadczenie w interesującej go jednej dziedzinie. Przed wiekami, bez wątpienia, wiedziano dużo mniej o matematyce, medycynie, chemii i, w ogóle, o każdym innym dziale nauki.

Dlatego też było możliwe, aby jeden niezwykły umysł poznał większą część istniejącej wiedzy akademickiej: Atanasio Kircher, jezuita o kolosalnej erudycji, mógł „twierdzić, że posiadł całą istniejącą wiedzę”.

Syn nauczyciela teologii, urodził się w środkowych Niemczech 2 maja 1601 roku (inne źródła podają rok 1602). Jak na ironię, ten, który zgromadził tak wielką wiedzę, nigdy nie miał pewności co do roku swojego urodzenia, wahając się między 1601 a 1602.

Rozpoczął edukację jezuicką, gdy miał około dziesięciu lat, a ideały jezuickie „wkrótce stały się jego ideałami”, zarówno jeśli chodzi o edukację, jak i wiarę. De facto, w ciągu swoich osiemdziesięciu lat życia Kircher ani razu nie zakwestionował żadnej z katolickich doktryn.

Siedem języków

Wstąpił do nowicjatu jezuitów jako nastolatek. Jako młody dorosły nauczał w jezuickich szkołach matematyki i języków antycznych. Po wyświęceniu na kapłana w 1628 roku rozpoczął pracę na Uniwersytecie w Würzburgu, gdzie znów nauczał matematyki i języków antycznych, a także etyki.

Kircher chciał wyjechać na misje do Chin, jednak nie uzyskał na to pozwolenia zwierzchników. Na domiar złego chaos spowodowany wojną trzydziestoletnią zmusił go do szukania schronienia we Francji, w Awinionie i Lyonie.

W 1634 przeprowadził się do Rzymu, gdzie spędził większą część reszty swojego życia. Przez sześć lat wykładał matematykę, fizykę i języki orientalne w Kolegium Romanum (obecnie Papieski Uniwersytet Gregoriański) zanim otrzymał zwolnienie z obowiązków dydaktycznych, co pozwoliło mu zająć się własnymi badaniami naukowymi.

Teraz miał idealne warunki do rozwijania własnych studiów. Kircher zajmował się tak różnymi dziedzinami jak, między innymi, muzykologia, studia biblijne, geologia, orientalistyka czy bakteriologia. Jako praktyk i badacz dyscypliny nazywanej obecnie językoznawstwem studiował związki między takimi językami jak: arabski, francuski, grecki, hebrajski, łacina, perski i portugalski. Próbował też stworzyć język uniwersalny.

Zajmował się także technologicznymi innowacjami. Wiele wynalazków przypisuje mu się niezgodnie z prawdą, jednak już sam ten fakt udowadnia, iż cieszył się w tej dziedzinie dużym uznaniem.


TOMASZ ROŻEK

Czytaj także:
Tomasz Rożek: Nauka rządzi się zupełnie innymi prawami niż wiara [wywiad]

Wskoczyć do wulkanu? Czemu nie!

W swych eksperymentach używał mikroskopu, aby analizować krew ofiar dżumy i sformułował wiele wnikliwych wniosków – nie zawsze precyzyjnych – na temat przyczyn tej epidemii. W innym eksperymencie sprawdzał, czy można użyć ekstraktu ze świetlików do oświetlenia domów.

Jego ciekawość prowadziła go czasami do zachowań ekstremalnych. Niedługo po wybuchu Wezuwiusza w 1631 roku wspiął się na ten słynny wulkan i, przewiązawszy się liną, spuścił się w głąb krateru. Potem, za pomocą pantometru, dokonał pomiaru wewnętrznych parametrów wulkanu. Jeszcze przed jego śmiercią wyniki badań geologicznych zostały opublikowane w dwóch tomach zatytułowanych Mundus Subterraneus.

Był autorem 44 książek (napisanych prawdopodobnie po łacinie), z których wiele uważanych za lekturę obowiązkową przez najważniejszych uczonych epoki. Chociaż był wszechwiedzącym erudytą, nie był nieomylny – popełnił kilka ważnych błędów w swych próbach odczytania egipskich hieroglifów. Czasami błądził także w innych dziedzinach.

Ostatni człowiek, który wiedział „wszystko”

Mimo to „był pierwszym erudytą o światowej sławie” jak twierdzi jego biografka Paula Findlen.

Kircher zmarł w Rzymie 27 listopada 1680 roku w wieku 79 lat. Pomimo swej sławy za życie, po śmierci jego imię popadło w zapomnienie. Ostatnie dekady przyniosły jednak renesans zainteresowania tą postacią, co potwierdza wydana w 2004 roku książka (464 strony) pt. Athanasius Kircher: The Last Man Who Knew Everything.

Wieki przed iternetem ten jezuita był podstawowym magazynem informacji w świecie. Jednak obecnie, przy niezliczonej liczbie dostępnych terabajtów informacji uzyskiwanych za pomocą wyszukiwarki internetowej, człowiek potrzebowałby wielu żyć, aby ten materiał przejrzeć, nie mówiąc już o jego przyswojeniu. Oczywistym jest więc, że w przyszłości nie będzie już drugiego Anastasia Kirchera.


CARDINAL MICHAEL CZERNY

Czytaj także:
Jezuita od sytuacji granicznych. Aleteia rozmawia z kard. Michaelem Czernym SJ




Czytaj także:
Jezuita i potężny teleskop, czyli po co Watykan obserwuje niebo?

Tags:
ciekawostkinauka
Modlitwa dnia
Dziś świętujemy...





Top 10
Zobacz więcej
Newsletter
Aleteia codziennie w Twojej skrzynce e-mail