Papież: To są cztery „współrzędne” Kościoła. Bez nich stajemy się partią polityczną

Obecny w modlitwie żywy ogień Ducha Świętego daje Kościołowi siłę do świadectwa i misji – powiedział papież Franciszek podczas dzisiejszej audiencji ogólnej transmitowanej przez media watykańskie z biblioteki Pałacu Apostolskiego. Oto tekst papieskiej katechezy w tłumaczeniu na język polski:

Kościół w drodze

Drodzy bracia i siostry, dzień dobry! Pierwsze kroki Kościoła w świecie wyznaczała modlitwa. Pisma apostolskie i wspaniały opis Dziejów Apostolskich dają nam obraz Kościoła w drodze, Kościoła aktywnego, który w spotkaniach modlitewnych odnajduje jednakże fundament i bodziec do działania misyjnego.

Czytaj także:
Papież: Modlitwa jest jak tlen dla życia. Chrześcijanin, który się modli, niczego się nie lęka

Obraz pierwszej Wspólnoty Jerozolimskiej jest punktem odniesienia dla każdego innego doświadczenia chrześcijańskiego. Łukasz pisze w Księdze Dziejów Apostolskich: „Trwali oni w nauce Apostołów i we wspólnocie, w łamaniu chleba i w modlitwach” (2, 42). Kościół będzie trwał na modlitwie.

Znajdujemy tu cztery istotne cechy życia kościelnego: po pierwsze – słuchanie nauczania apostołów, po drugie – utrzymywanie wzajemnej komunii, po trzecie – łamanie chleba i po czwarte – modlitwa.

Zjednoczenie z Chrystusem

Przypominają nam one, że istnienie Kościoła ma sens, jeśli pozostaje on mocno zjednoczony z Chrystusem, to znaczy we wspólnocie, w Jego słowie, w Eucharystii i na modlitwie. To sposób naszego zjednoczenia z Chrystusem.

Przepowiadanie i katecheza dają świadectwo o słowach i czynach Nauczyciela. Nieustanne dążenie do braterskiej komunii chroni przed egoizmem i partykularyzmem. Łamanie chleba sprawia sakrament obecności Jezusa pośród nas.

On nigdy nie będzie nieobecny, jest On obecny właśnie w Eucharystii. On żyje i podąża wraz z nami. I wreszcie, modlitwa, będąca przestrzenią dialogu z Ojcem, przez Chrystusa w Duchu Świętym. Wszystko w Kościele, co wyrasta poza tymi „współrzędnymi”, jest pozbawione fundamentów.

Aby rozeznać sytuację, musimy zadać sobie pytanie o te cztery „współrzędne”, jak w tej sytuacji istnieją te cztery „współrzędne”: kaznodziejstwo, nieustanne dążenie do braterskiej komunii, miłość, łamanie chleba – czyli życie eucharystyczne – i modlitwa.

Każda sytuacja musi być oceniana w świetle tych czterech współrzędnych. To, co nie mieści się w tych „współrzędnych” jest pozbawione eklezjalności, nie jest eklezjalne.

Zobaczcie nasze wideo z tej audiencji z papieżem:

Kościół jest dziełem Ducha

To Bóg sprawia Kościół, a nie wrzawa dzieł. Kościół to nie rynek, Kościół nie jest grupą przedsiębiorców, którzy idą naprzód z tym nowym przedsięwzięciem. Jest dziełem Ducha Świętego, którego posłał nam Jezus, abyśmy się zgromadzili.

Kościół jest właśnie dziełem Ducha we wspólnocie chrześcijańskiej, w życiu wspólnotowym, w Eucharystii, w modlitwie… zawsze. A wszystko, co wyrasta poza tymi „współrzędnymi”, jest pozbawione fundamentów, jest jak dom zbudowany na piasku (por. Mt 7, 24-27). To Bóg czyni Kościół, a nie wrzawa dzieł.

To słowo Jezusa napełnia nasze wysiłki sensem. To właśnie w pokorze budowana jest przyszłość świata.

Czasami odczuwam wielki smutek, gdy widzę jakąś wspólnotę, która z dobrą wolą, ale idzie w złym kierunku, ponieważ uważa, że tworzy Kościół na wiecach, jakby była partią polityczną.

Czytaj także:
Papież uczy krótkiej modlitwy, którą może odmawiać każdy we wszelkich okolicznościach

Kościół rośnie przez przyciąganie

Zadaję sobie pytanie: „Gdzie jest Duch Święty? Gdzie jest modlitwa, gdzie jest miłość wspólnotowa, gdzie jest Eucharystia?”. Bez tych czterech „współrzędnych” Kościół staje się stowarzyszeniem ludzkim, partią polityczną. Większość, mniejszość – zmiany są dokonywane tak, jakby był przedsiębiorstwem, przez większość lub mniejszość…

Ale nie ma Ducha Świętego. A obecność Ducha Świętego jest właśnie zapewniona przez te cztery „współrzędne”. Aby ocenić sytuację, czy jest ona kościelna czy nie, zapytajmy się o te cztery „współrzędne”: życie wspólnotowe, modlitwa, Eucharystia… jak rozwija się życie w tych czterech współrzędnych.

Jeśli tego zabraknie, zabraknie Ducha, a jeśli zabraknie Ducha, będziemy pięknym stowarzyszeniem humanitarnym, charytatywnym, dobrym, dobrym… nawet partią, nazwijmy ją kościelną. Ale nie ma Kościoła.

I z tego powodu Kościół nie może wzrastać poprzez te rzeczy: nie wzrasta przez prozelityzm, jak jakieś przedsiębiorstwo, rośnie przez przyciąganie. A kto porusza przyciąganie? Duch Święty.

Nigdy nie zapominajmy tego słowa Benedykta XVI: „Kościół nie wzrasta przez prozelityzm, rośnie przez przyciąganie”. Jeśli brakuje Ducha Świętego, który przyciąga do Jezusa, to nie ma tam Kościoła. Jest miły klub przyjaciół, z dobrymi intencjami, ale nie ma Kościoła, nie ma synodalności.

Modlitwa wzbudza światło i ciepło

Czytając Dzieje Apostolskie, odkrywamy zatem, jak potężnym stymulatorem ewangelizacji są spotkania modlitewne, na których uczestnicy doświadczają na żywo obecności Jezusa i są poruszeni Duchem Świętym.

Członkowie pierwszej wspólnoty – ale jest to zawsze aktualne, także i dla nas dzisiaj – dostrzegają, że historia spotkania z Jezusem nie zatrzymała się w momencie Wniebowstąpienia, ale trwa nadal w ich życiu.

Gdy opowiadają o tym, co Pan powiedział i uczynił, – słuchanie Słowa – gdy się modlą, aby wejść w komunię z Nim, wszystko staje się żywe. Modlitwa wzbudza światło i ciepło: dar Ducha sprawia, że rodzi się w nich zapał.

W tym względzie Katechizm ma bardzo bogate sformułowanie: „Duch Święty przypomina […] o Chrystusie modlącemu się Kościołowi, prowadzi go do całej Prawdy i inspiruje nowe sformułowania, które będą wyrażały niezgłębione misterium Chrystusa, działające w życiu, w sakramentach i w posłaniu Jego Kościoła” (n. 2625).

Przypominanie o Jezusie

To jest dzieło Ducha w Kościele: przypominanie o Jezusie. Sam Jezus to powiedział: On was wszystkiego nauczy i wam przypomni. Misją jest przypominanie o Jezusie, ale nie jako ćwiczenie pamięci. Chrześcijanie, przemierzając drogi misji, pamiętają o Jezusie, gdy ponownie go uobecniają; a od Niego, od Jego Ducha, otrzymują „bodziec”, by wyruszyć, głosić, służyć.

Na modlitwie chrześcijanie zanurzają się w tajemnicy Boga, który kocha każdego człowieka i tego Boga, który pragnie, aby Ewangelia była głoszona wszystkim. Bóg jest Bogiem dla wszystkich i w Jezusie definitywnie upadł wszelki mur oddzielający: jak mówi święty Paweł, On jest naszym pokojem, „który obie części [ludzkości] uczynił jednością” (Ef 2, 14). Jezus uczynił jedność w pełnym tego słowa znaczeniu.

Czytaj także:
Modlitwa, którą papież Franciszek odmawia od dziecka

W ten sposób życie pierwotnego Kościoła naznaczone jest ciągłym następstwem celebracji, zgromadzeń, okresów modlitwy czy to wspólnotowej, czy to osobistej. I to Duch Święty udziela mocy kaznodziejom, którzy wyruszają w podróże, i którzy z miłości do Jezusa przemierzają morza, stawiają czoła niebezpieczeństwom i poddają się upokorzeniom.

Podstawa życia wiary

Bóg daje miłość, Bóg prosi o miłość. To jest mistyczna podstawa całego życia wiary. Pierwsi chrześcijanie na modlitwie, ale także my, którzy przychodzimy wiele wieków później, wszyscy żyjemy tym samym doświadczeniem. Duch ożywia wszystko.

I każdy chrześcijanin, który nie lęka się poświęcać czasu na modlitwę, może uczynić swoimi słowa Apostoła Pawła: „Choć nadal prowadzę życie w ciele, jednak obecne życie moje jest życiem wiary w Syna Bożego, który umiłował mnie i samego siebie wydał za mnie” (Ga 2, 20).

Modlitwa to tobie uświadamia. Tylko w milczeniu adoracji można doświadczyć całej prawdy tych słów. I musimy odnowić poczucie adoracji. Adorować, adorować Boga, adorować Jezusa, adorować Ducha Świętego. Adorować Ojca, Syna i Ducha. W milczeniu.

Modlitwa adoracji jest modlitwą, która sprawia, że rozpoznajemy Boga jako początek i kres całej historii. A ta modlitwa jest żywym ogniem Ducha, który daje siłę do świadectwa i misji. Dziękuję.

[Do wiernych z Polski]

Pozdrawiam serdecznie wszystkich Polaków. Za kilka dni rozpocznie się okres Adwentu. Niech radosne oczekiwanie na przyjście Zbawiciela, który stał się człowiekiem podobnym do nas, napełni Wasze serca nadzieją i pokojem.

Najświętsza Panna Maryja, Niepokalana, którą będziecie czcić w Waszych kościołach, odprawiając msze święte roratnie, niech Wam towarzyszy w drodze do Narodzenia Syna Bożego. Z serca Wam błogosławię.

Tłum. o.Stanisław Tasiemski OP
KAI/ks

Czytaj także:
Papież: Dzień bez modlitwy może stać się doświadczeniem irytującym i nudnym