W spisie nazwisk osób mieszkających w Polsce, opublikowanym przez Ministerstwo Cyfryzacji, znajdziemy 311 tys. nazwisk żeńskich i prawie 300 tys. nazwisk męskich (uwzględniono tylko nazwiska występujące co najmniej dwa razy). Jak się okazuje, kilkanaście tysięcy Polaków nosi nazwiska „religijne”.
Ten, kto twierdzi, że w Polsce można znaleźć Katolików, ale nie ma u nas Chrześcijan, ma zupełną rację. W ministerialnym wykazie widnieje prawie 236 mężczyzn i 247 kobiet o nazwisku Katolik (co ciekawe, w rejestrze nie znajdziemy żadnej Katoliczki), natomiast nie ma nikogo, kto by nosił nazwisko Chrześcijanin. Sprawa wygląda nieco lepiej, kiedy weźmiemy pod uwagę również nazwiska Katolicki/-a i Chrześcijański/-a. Tych drugich zanotowano prawie 200, a tych pierwszych – 34. Jest też 97 kobiet i 97 mężczyzn o nazwisku Przechrzta (jeden z nich to zapewne Adam Przechrzta, autor popularnych książek fantasy). Ponad 3 tys. osób w Polsce nosi nazwisko Kościelny/-a, a niecałe 2 tys. osób – Kościelski/-a. Warto jednak zauważyć, że Kościelni i Kościelscy niekoniecznie zawdzięczają swoje nazwiska słowu „kościół”. Często źródłem takich nazwisk były nazwy miejscowe wywodzące się od słowa „kość”, takie jak Kościelisko, Kościana.
Świątek górą
Świętością w dokumentach może się pochwalić kilkuset naszych rodaków – ponad 500 osób nosi nazwisko Święty/-a. Kolejne 17 tysięcy nazywa się Świątek. Jak się okazuje, to nazwisko należy do czołówki najpopularniejszych – znalazło się w drugiej setce zestawienia, przed takimi bardzo popularnymi nazwiskami jak np. Barański, Łukasik czy Rogowski. Do listy nazwisk utworzonych od rdzenia „święt-/świąt-/święć-” możemy dodać także: Świątkowski/-a (6,4 tys.), Święcicki/-a (3,3 tys. osób), Świętek (2,8 tys.), Świątkiewicz (ponad 1 tys. osób), Świątczak, Świątalski/-a, Świątkowiak, Świątecki/-a i Świętaszek.
W znanym serialu „Rodzinka” tytułowi bohaterowie nazywali się Boscy. To nazwisko w rzeczywistości nosi 82 Polaków i 93 Polki. Niestety, każdy językoznawca ukróciłby dywagacje na temat nadprzyrodzonego pochodzenia tego nazwiska i trzeźwo zauważył, że wpisanie ich do akt to prawdopodobnie efekt urzędniczej pomyłki, podobnie jak np. w wyrazach Jakuboski, Karboski i Dęboski. Np. Jakubowski mógł kiedyś zostać błędnie zapisany jako Jakuboski albo Jakub Boski.
Bożemój i Ojczenasz
Kilka tysięcy osób w Polsce nosi nazwiska zawierające prasłowiański człon „bog”, który oznaczał jednocześnie Boga (boga) i bogactwo. Najpopularniejsze jest nazwisko Bożek, które nosi ponad 8 tysięcy kobiet i mężczyzn. Są też: Nabożni (348 mężczyzn i 116 kobiet o nazwisku Nabożny oraz 196 kobiet o nazwisku Nabożna – obie żeńskie wersje są dopuszczalne), Pobożni, Poboży, Pobożniakowie, Bożewiczowie, Bożejkowie, Bożałkowie, Bożychowie, Bożeńscy i Obożkowie. W sumie to kilkadziesiąt nazwisk. Najciekawsze z nich to: Alibożek (112 osób), Bożedaj i Bożedajek (po kilkanaście osób) oraz Bożemój (27 osób).
104 osoby w naszym kraju nazywają się Ojczenasz, a pięć nosi to samo nazwisko w wersji łacińskiej – Paternoster. 96 mężczyzn i 65 kobiet w Polsce nazywa się Pacierz. Zastanawiająca dysproporcja między płciami. Czyżby żony panów Pacierzy niechętnie przyjmowały ich nazwiska? W spisie nie znajdziemy nazwiska Jezus, ale widnieje w nim 409 osób o nazwisku Jezusek.
Jak się okazuje, w Polsce mamy aż 2,2 tys. Papieży – i w dodatku obu płci! Do tego jeszcze 1,6 tys. Papierzy i 12 Papieszy. Biskupów jest jeszcze więcej, bo aż 6,5 tys., plus 504 Biskupków. O dziwo, znacznie mniejszą popularnością cieszy się nazwisko Ksiądz – nosi je tylko 435 osób.
Anioł i Szatan
W tytule pewnego filmu Los Angeles nazwane zostało miastem aniołów (w rzeczywistości nazwa powstała poprzez skrócenie hiszpańskiej nazwy pueblo La Reyna de los Angeles – osada Królowej Anielskiej), a nasz kraj jest istną ojczyzną Aniołów – mamy ich 2,8 tys. Aż 324 mężczyzn i 319 kobiet ma w dokumentach ciekawe nazwisko: Anioła. Od wyrazu „anioł” powstało jeszcze kilkadziesiąt innych nazwisk, np. Janioł, Aniołek, Aniołkowski, Anielewicz, Anielski. 69 osób nosi nazwisko Archaniołowicz (można przypuszczać, że to jedna rodzina), choć w spisie nie ma nikogo o nazwisku Archanioł. 59 osób nazywa się Angelus.
Z satysfakcją można odnotować, że złe moce znacznie rzadziej bywają inspiracją do powstania nazwisk. Nieco ponad 2 tys. osób nazywa się Szatan, a tylko 33 – Diabełek (nazwiska Diabeł nie odnotowano). Kilkaset osób nosi nazwiska pochodzące od wyrazu „piekło”: Piekło, Piekielny/-a, Piekielniak itd., 58 osób nazywa Zbawiony/-a, ale nie ma nikogo, kto by się nazywał Potępiony/-a.
Dziś świętujemy...