Aleteia logoAleteia logoAleteia
wtorek 19/03/2024 |
Św. Józefa
Aleteia logo
Wiedziałeś o tym?
separateurCreated with Sketch.

Dlaczego święci patroni tak uwzięli się na rolników i miłośników kwiatów?

PRZYMROZKI

Tob1900 | Shutterstock

Karol Wojteczek - 17.05.21

Teoria o zimnych ogrodnikach i zimnej Zośce ma swoje naukowe uzasadnienie!

Wielki Post to czas modlitwy i ofiary.
Pomóż nam, abyśmy mogli służyć Ci
w tym szczególnym okresie
Wesprzyj nas

Majowe ochłodzenie

„Na świętego Izydora często bywa chłodna pora”, „Pankracy, Serwacy, Bonifacy: źli na ogród chłopacy” – słyszeliście być może te powiedzenia z ust waszych dziadków, którzy w połowie maja martwić zaczynali się o plony, a przynajmniej zapewniali dodatkową ochronę przed chłodem swoim kwiatom.

Czy jednak ta zawarta w ludowej mądrości obawa znajduje potwierdzenie w statystykach? Z odpowiedzią przyszli kilka lat temu naukowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego, którzy postanowili sprawdzić, na ile popularna teoria o gwałtownym majowym ochłodzeniu widoczna jest w corocznych wykresach pogodowych.

Nauka o zimnej Zośce

W swoim badaniu naukowcy przeanalizowali dane z lat 1881-1980. Jak się okazało, aż w 95 na 100 badanych okresów maj przynosił Polakom znaczące fale chłodu, w tym aż dziewięciokrotnie temperatura spadała o ponad 10 stopni Celsjusza w ciągu zaledwie 24 godzin!

Prawdopodobieństwo wystąpienia tego rodzaju zjawiska jest zaś największe w tygodniu między 10 a 17 maja (34%, czyli co 3 lata). Nic więc dziwnego, że nasi dziadkowie skojarzyli okres wspomnień świętych Pankracego, Serwacego i Bonifacego (12-14 maja) oraz św. Zofii i św. Izydora (15 maja) z kaprysami pogodowymi, które wpłynąć mogły na pomyślność przyszłych zbiorów w sadach i na polach.

Gdzie jednak szukać przyczyn tego cyklicznego ochłodzenia? Winne są arktyczno-kontynentalne masy powietrza znad bieguna północnego, które w tym okresie przełamują dominujące już na ogół nad Polską ciepłe masy polarno-kontynentalne znad Rosji.

Gwałtowne spadki temperatur, z przymrozkami włącznie, powodują u roślin tzw. stres termiczny, który objawia się m.in. zaburzeniem pobierania fosforu z otoczenia. Bez odpowiednich ilości tego pierwiastka wzrost wielu roślin zostaje gwałtownie zahamowany.

Święta Zofija kłosy rozwija”

Do roślin szczególnie wrażliwych na tego rodzaju zagrożenie należą m.in. rzepak czy tak ważna dla naszego rolnictwa pszenica, a także pomidor, którego późniejsze plony majowe przymrozki są w stanie zmniejszyć nawet o 50%.

Jednocześnie czas zimnych ogrodników i zimnej Zośki uznawany jest przez rolników za okres graniczny – po nim upraw nie powinny już atakować przymrozki, a same rośliny przeżywają na ogół gwałtowny wzrost i rozwój. Nie bez powodu nasi dziadkowie mawiali również „Święta Zofija kłosy rozwija”.

W tym miejscu warto też wspomnieć, że połowa maja to czas, gdy rolnicy zanoszą szczególnie intensywne prośby do swojego patrona, św. Izydora Oracza, a wielu z nich 15 maja udaje się w „pielgrzymkę św. Izydora” do Sanktuarium Matki Bożej Lubeckiej w Lubecku.

Tags:
naukaświęci
Modlitwa dnia
Dziś świętujemy...





Top 10
Zobacz więcej
Newsletter
Aleteia codziennie w Twojej skrzynce e-mail