Czytanie Biblii na chybił trafił: czy tak odczytam Bożą wolę? Pułapki, niebezpieczeństwa i wskazówki

Niejednokrotnie w życiu znajdujemy się w takich sytuacjach, kiedy bardzo chcielibyśmy w miarę wyraźnie usłyszeć i zrozumieć, co Pan Bóg ma nam do powiedzenia. Dostać od Niego jasną odpowiedź na nasze pytania czy wątpliwości, wskazówkę jak postąpić lub jaką podjąć decyzję.

Czytaj także:Słowo Boże jest skierowane do zwyczajnych ludzi. Rozmowa z biblistką s. Pudełko

Niektórzy preferują wówczas (i polecają) taką oto metodę: weź do ręki Biblię, wezwij Ducha Świętego, otwórz Biblię na chybił trafił i przeczytaj pierwszy werset/fragment, na jaki natrafisz. Wbrew pozorom nie jest to jednak najlepsza (ani nawet dobra) metoda…

Wbrew pozorom, bo pozornie i na pierwszy rzut pobożnego oka wydawać by się mogła nawet w porządku. Szukamy wszak pomocy u Pana Boga, sięgamy po Słowo Boże, prosimy Ducha Świętego o pomoc. I przyjmujemy w dobrej wierze wylosowany fragment… Co niby jest nie tak?

Zacznijmy od tego, że sięganie po Słowo Boże w momentach rozterek, kłopotów, rozeznawania właściwej drogi i decyzji, czy nawet po prostu przygnębienia, to naprawdę bardzo dobry odruch. Wiara w to, że Pan Bóg w konkretnych momentach i sytuacjach naszego życia rzeczywiście chce i może mówić do nas przez swoje Słowo zapisane w Piśmie Świętym jest jak najbardziej w porządku.

Zdecydowanie warto (a nawet należy) szukać wówczas Bożego Słowa, które wyjaśni (i – daj Boże! – rozjaśni) nam to, co właśnie przeżywamy i z czym się mierzymy. W opisanej powyżej „metodzie” tkwią jednak pewne istotne błędy i niebezpieczeństwa. Jakie?

Po pierwsze kryje się w tej metodzie błąd, który można by określić jako „użytkowe” czy wręcz przedmiotowe traktowanie Pana Boga. Coś na zasadzie: ja chcę teraz odpowiedzi i teraz – już, w tym właśnie momencie – mam ją dostać. I to w taki sposób, jaki ja sobie wybrałem (czyli poprzez ten wylosowany fragment).

Wykluczamy w ten sposób, czy też „ograniczamy” wolność Pana Boga w relacji i komunikacji z nami. On z pewnością chce do nas mówić i ma nam coś do powiedzenia. Ale należy pozwolić Mu mówić do naszego umysłu i serca wtedy i tak, jak On chce, a nie tak jak my sobie to wymyśliliśmy.

Ta metoda traktuje Pana Boga trochę jak „automat”. Ja wykonuję pewną sekwencję pobożnych czynności, a Pan Bóg „ma obowiązek” przemówić. To tak nie działa. Przychodzę do Boga z moim pytaniem, wątpliwością, potrzebą i… wchodzę w pewien proces, jakim jest rozmowa z Nim, nasłuchiwanie Jego Słowa i Jego woli.

Nieraz istotną częścią tego procesu będzie mierzenie się z pozornym milczeniem Boga. Pokorne trwanie przy Nim na modlitwie, błaganie o zdolność usłyszenia Jego odpowiedzi, swoiste „wgryzanie” się w słowa Pisma Świętego.

Brzmi mniej atrakcyjnie, ale jest zdecydowanie pewniejsze i owocować będzie pogłębieniem naszej relacji z Panem. W przeciwieństwie do metody, którą wzięliśmy dziś „na warsztat”, a która bynajmniej nie sprzyja budowaniu relacji, dążąc raczej do uzyskania natychmiastowego efektu.

Po drugie w tej metodzie kryje się niebezpieczeństwo „magicznego” traktowania Pisma Świętego i Bożego Słowa. Trochę tak, jakby to były… ciasteczka z wróżbami, albo szklana kula wróżki.

Poza tym to zdanie się na „ślepy los” znacznie ogranicza nam możliwość „obiektywizacji” czy „weryfikacji” tego, co w ten sposób „usłyszymy” lub „dostaniemy”. Skąd mam ostatecznie wiedzieć, czy to rzeczywiście słowo, które kieruje do mnie Pan Bóg, a nie tylko efekt takiego a nie innego ruchu mojego palca i gałek ocznych?

„Grzechami” tej metody są więc:
1. Niecierpliwość.
2. „Użytkowe” traktowanie Pana Boga kosztem budowania z Nim trwałej, głębokiej relacji.
3. Daleko posunięty subiektywizm, który w efekcie nie daje mi żadnej pewności, co do poprawności dokonanego tą metodą rozeznania (poza moją ewentualną satysfakcją emocjonalną lub jej brakiem).

Czytaj także:Oto, co się może niepostrzeżenie wydarzyć, gdy czytasz Pismo Święte

Tak jak już powiedzieliśmy – sięgnięcie po Biblię to bardzo dobry pomysł. Modlitwa do Ducha Świętego także. Najpierw w ogóle warto wypowiedzieć przed Panem te nasze pytania, wątpliwości, rozterki czy smutki. Warto też powiedzieć Bogu o tym, czego byśmy chcieli, co nam się wydaje, co uważamy, czego się obawiamy. A także jakie rozwiązanie najmniej nam się uśmiecha. I zakończyć to aktem wiary i ufności (pacierzowymi lub własnymi słowami).

Nie od rzeczy będzie poprosić o pomoc Maryję (choćby odmawiając „Zdrowaś…”). Ona wszak jest mistrzynią w przyjmowaniu Słowa Bożego (także tego, które w pierwszej chwili wydaje się niezrozumiałe, trudne lub wręcz niemożliwe do realizacji).

Teraz otwieramy Biblię. Gdzie? Możliwych jest kilka opcji:

1. Słowo z dnia. To Słowo Boże, które Kościół tego dnia czyta w liturgii. Czyli to, które (jak ufamy) Pan daje dzisiaj całemu swojemu ludowi, do którego przecież należymy i którego jesteśmy częścią.
2. Jeśli na własny użytek czytamy Pismo Święte w sposób ciągły (tzw. lectio continua), to warto po prostu przeczytać kolejny jego fragment. Skoro to jest nasza osobista droga nasłuchiwania i przyjmowania Słowa Bożego, to Pan Bóg z pewnością nie będzie miał nic przeciwko, żeby z niej skorzystać i w tej sytuacji.
3. Wspomagana przez Ducha Świętego intuicja związana z „naczytanym” lub wysłuchanym już wcześniej Słowem. Pamiętam, że był taki fragment, takie słowo, które jakoś teraz kojarzy mi się z tą moją sytuacją (może to być na przykład jakieś wydarzenie opisane w Biblii). Może warto poszukać tego fragmentu i raz jeszcze się w niego „wgryźć” (o tym „wgryzaniu” za chwilę).
4. Można też poprosić o pomoc drugą osobę (na przykład kierownika duchowego, spowiednika, brata lub siostrę ze wspólnoty): Mam taki i taki problem. Daj mi Słowo. Podpowiedz mi, gdzie szukać odpowiedzi. Zaletą tej metody jest: a) akt pokory, która niebywale poszerza serce i uwrażliwia je na Boże natchnienia; b) zakorzenienie we wspólnocie Kościoła (a „gdzie dwaj albo trzej…”); c) uwolnienie się od nieświadomej nawet „samomanipulacji” na rzecz posłuszeństwa, którego rola w życiu duchowym również jest nie do przecenienia.

Dobrze jest pamiętać, że Słowo Boże przede wszystkim objawia nam… Boga. Najważniejsze w nim jest to, jakim ukazuje nam się Pan Bóg. Czas poświęcony na poznawanie i kontemplowanie Go nigdy nie jest czasem straconym.

W tym, jaki On jest, kryje się większość (jeśli nie wszystkie wręcz) odpowiedzi na nasze pytania. Tradycja mówi, że św. Jadwiga Andegaweńska podjęła trudną dla siebie osobiście decyzję, by zerwać zaręczyny z Wilhelmem Habsburskim, a wyjść za Jagiełłę, kiedy modląc się przed wawelskim krucyfiksem, usłyszała od wiszącego na nim Chrystusa: „Fac quod vides”, czyli „Rób, co widzisz”.

Po drugie, warto zadać sobie pytanie: Jaką obietnicę przynosi mi to Słowo? Co Pan Bóg mi przez nie obiecuje? Jakie dobro? Jakie szczęście? Cała historia zbawienia opisana w Biblii uczy nas, że Bóg zawsze zanim do czegoś wezwie, daje obietnicę. Inna rzecz, że ta obietnica wcale nie musi w pierwszej chwili utrafiać wprost w nasze oczekiwania i gusta. Niemniej warto ją w miarę precyzyjnie „wyczytać” z rozważanego tekstu.

Po trzecie: cierpliwość, pokora i zaufanie. Warto zawalczyć w sobie o taką postawę wobec Pana Boga, którą można by wyrazić słowami: Boże, ogromnie liczę na Twoją jasną i wyraźną odpowiedź. Mam takie poczucie, że bardzo jej w tej chwili potrzebuję. Ale Ty jesteś Bogiem, Ojcem i Panem, a ja dzieckiem i uczniem. Jeśli chcesz nakarmić mnie dzisiaj swoim milczeniem i ciszą, to ja chcę je przyjąć. Wierzę, że Twoje „milczenie” także jest Twoim Słowem – ziarnem, które rzucone w ciemną ziemię mojego umysłu i serca w którymś momencie wyda plon i owoc, którego pragnę. Daj mi siłę ufać Tobie!

Po czwarte: to, co odpycha. To co budzi naszą niechęć, niepokój, nawet bunt, często okazuje się potem odpowiedzią, której szukaliśmy. I to odpowiedzią dającą prawdziwe szczęście i prowadzącą do autentycznego dobra.

Po piąte i ostatnie: Często będzie tak, że nie znajdziemy prostej, jednoznacznej odpowiedzi, której oczekiwaliśmy (a nieraz tak). Ale wejście w taki proces spotkania (czasem: zmagania się) z Bogiem będzie owocował rozwojem naszego sumienia i zdolności rozeznawania woli Bożej. Tak jak dziecko dojrzewa i staje się coraz bardziej samodzielne przebywając ze swoimi rodzicami, ale niekoniecznie dostając od nich zawsze gotowe odpowiedzi i rady.

Czytaj także:Najlepsze przekłady Pisma Świętego. Biblista radzi, jak czytać Słowo Boże