W lutym 2021 r. ukazał się raport Najwyższej Izby Kontroli Opieka nad pacjentkami w przypadkach poronień i martwych urodzeń. Jak wykazał, kobiety na polskich oddziałach ginekologiczno-położniczych nie otrzymują wystarczającego wsparcia i pomocy psychologicznej.
Od tej pory psycholog będzie musiał być zatrudniony przynajmniej na pół etatu nie tylko na oddziałach III stopnia referencyjności (zajmujących się ciążami wysoko zagrożonymi, o patologicznym przebiegu), ale także na oddziałach II i I stopnia referencyjności.
Zgodnie z tymi rozporządzeniami każda kobieta, która dowiaduje się o ciężkiej chorobie płodu, poronieniu czy narodzinach martwego dziecka powinna otrzymać szybką pomoc psychologa.
Powinno się ją także odseparować od pacjentek w ciąży lub matek noworodków.
- W Polsce wskaźnik martwych urodzeń wynosi nieco ponad 3 martwe urodzenia na 1000 porodów.
- Szacuje się, że w Polsce około 10–15% wszystkich ciąż kończy się poronieniem. W 2019 r. liczba ta wyniosła ponad 39 tys.
Raport Opieka nad pacjentkami w przypadkach poronień i martwych urodzeń
Wyniki kontroli wskazują, że w większości szpitali nie zachowywano należytej staranności, by zapewnić wszystkim pacjentkom, które miały takie życzenie, pomoc psychologa oraz nie dokumentowano rzetelnie, czy w przypadku każdej pacjentki doświadczającej niepowodzenia położniczego przestrzegany był standard dotyczący umożliwienia kobiecie skorzystania możliwie szybko z pomocy psychologicznej – czytamy w raporcie.
Co więcej, “w większości szpitali nie opracowano wykazu lokalnych placówek świadczących pomoc psychologiczną, z których pacjentka mogłaby skorzystać już po zakończeniu hospitalizacji. (…) Pacjentki znajdujące się w szczególnych sytuacjach położniczych, ze względu na stan psychiczny, w którym znalazły się po stracie dziecka, powinny być rzetelnie informowane o możliwości skorzystania ze wsparcia psychologa, także pisemnie, aby w dogodnym dla siebie czasie mogły skorzystać z takiej pomocy. Pomoc psychologiczna powinna być udzielana nie tylko na wniosek personelu medycznego, ale także na prośbę samej pacjentki”.
Dlaczego tak ważna jest pomoc psychologa?
Jak podaje raport, poronienie niesie za sobą konsekwencje – i medyczne, i psychologiczne.
U kobiet po poronieniu ponad dwukrotnie częściej występuje depresja niż u kobiet, które nie doświadczyły straty dziecka przed narodzinami. Depresja dotyka prawie 11% kobiet, które poroniły, przy czym doświadczenie depresji po pierwszym poronieniu powoduje nawrót tego zaburzenia w przyszłości.
Jak na stronach raportu informuje psycholog I. Barton-Smoczyńska, “kobiety po stracie dziecka poczętego można zaklasyfikować do grupy zagrożonej wystąpieniem syndromu PTSD. Daje się u nich zauważyć liczne objawy tego Zespołu: zmniejszenie wiary w siebie, osłabienie siły ego, bierność i pesymizm w relacjach z innymi, reakcje depresyjne i zaburzenia nastroju, silne dolegliwości psychosomatyczne, nawracające obrazy i myśli o wyraźnie negatywnym kolorycie emocjonalnym. Zwykle w diagnozie psychiatrycznej termin ten stosuje się, gdy objawy trwają co najmniej przez miesiąc. Jeśli występują krócej, wówczas zaburzenie to nosi nazwę ostrej reakcji na stres”.
Tylko część kobiet z objawami PTSD po stracie ciąży jest poddawana leczeniu specjalistycznemu. Wiele z nich próbuje poradzić sobie, szukając wsparcia wśród bliskich, ale taka forma pomocy zazwyczaj nie jest wystarczająca. Metodą leczenia z wyboru jest praca nad traumą podczas psychoterapii. W trudniejszych czy powikłanych przypadkach stosuje się leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe. Bardzo istotną rolę odgrywają wszelkie grupowe formy terapeutyczne, takie jak bardziej lub mniej formalne grupy wsparcia dla kobiet doświadczających niepowodzeń położniczych czy psychoterapia grupowa. Opieka nad pacjentkami będącymi w tych szczególnych sytuacjach jest więc niezwykle ważna, przy czym ma wyjątkowo złożony charakter.
Jak podkreśla raport, niezbędne jest przeprowadzenie szkoleń i kursów dla personelu medycznego, które pomogą właściwie postępować podczas niepowodzeń położniczych i nauczą współpracy z pacjentką przezywającą stratę dziecka.
Cały raport dostępny jest TUTAJ.
TUTAJ zaś dostępna jest Krótka instrukcja: o Poronieniu – poradnik dla kobiet doświadczających straty dziecka, a także dla ich bliskich.
Dziś świętujemy...