Na cmentarzu Rakowickim w Krakowie dobiegły końca uroczystości pogrzebowe ks. Władysława Gurgacza, legendarnego kapelana Polskiej Podziemnej Armii Niepodległościowców.
Duszpasterz Żołnierzy Niezłomnych pochowany został w 72. rocznicę śmierci. Wraz z nim pożegnano Ryszarda Kłaputa „Pomstę” i ppor. Tadeusza Zajączkowskiego „Mokrego”, również żołnierzy podziemia niepodległościowego. Pogrzeb miał charakter państwowy.
Uroczystą mszę św. w intencji pochowanych sprawował w bazylice Mariackiej bp Robert Chrząszcz. „To, co połączyło ludzi, których dzisiaj w końcu w uroczysty sposób chcemy uczcić i pogrzebać, to miłość do ojczyzny, wolności i służby” – podkreślił w trakcie nabożeństwa duchowny.
Przed uroczystościami pogrzebowymi w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Krakowie otwarta została wystawa „Ks. Władysław Gurgacz. Kapelan Polski Podziemnej”. Na ekspozycji zaprezentowano ikonografię i przedmioty związane z ks. Gurgaczem, pochodzące za zbiorów Towarzystwa Jezusowego oraz Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Wystawę będzie można oglądać do końca października br.
Kim był ks. Władysław Gurgacz SJ?
Ks. Władysław Gurgacz (1914–1949), ps. „Sem” urodził się 2 kwietnia 1914 r. w Jabłonicy Polskiej. W wieku 17 lat wstąpił do nowicjatu księży jezuitów w Starej Wsi. Kształcił się kolejno w Starej Wsi i w Pińsku na Polesiu. W 1937 r. zamieszkał w Krakowie, gdzie rozpoczął studia filozoficzne.
W Wielki Piątek, 7 kwietnia 1939 r., ks. Gurgacz złożył na Jasnej Górze „Akt całkowitej ofiary” za Ojczyznę w potrzebie. Deklarował wówczas: „Za grzechy Ojczyzny mojej: tak za winy narodu całego jako też i jego wodzów przepraszam Cię Panie i błagam zarazem gorąco, byś przyjąć raczył jako zadośćuczynienie całkowitą ofiarę z życia mego”. W sierpniu 1942 r. przyjął na Jasnej Górze święcenia kapłańskie.
Z czasem ks. Władysław Gurgacz coraz bardziej zdecydowanie zabierał głos w sprawach społecznych. W czasie nauk rekolekcyjnych przed Wielkanocą 1948 r. szczególnie mocno podkreślał rozbieżności między nauką Chrystusową a rzeczywistością komunistyczną. Prawdopodobnie dlatego dwukrotnie podjęto próbę zamordowania księdza.
W obliczu bezpośredniego zagrożenia życia kapłan dołączył do oddziału „Żandarmerii” PPAN. Ks. Gurgacz miał otoczyć partyzantów duchową opieką, a przede wszystkim dbać o to, by prowadzone przez nich działania nie były sprzeczne z zasadami etyki katolickiej. Żołnierze PPAN unikali starć zbrojnych, nie przeprowadzali w zasadzie akcji represyjnych wymierzonych w działaczy komunistycznych, a rekwizycji pieniędzy i towarów na rzecz oddziału dokonywali tylko w instytucjach państwowych.
Szczątki odnalezione po latach
2 lipca 1949 r. ks. Władysław Gurgacz wraz ze swym oddziałem pochwycony został w wyniku obławy po rekwizycji pieniędzy z państwowego banku. Komuniści nadali jego procesowi wymiar propagandowy. 14 sierpnia 1949 r. Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie wydał wyrok skazujący kapelana na śmierć.
Według zachowanych notatek świadków ks. Gurgacz w obliczu wyroku dać miał niezwykłe świadectwo wiary i patriotyzmu słowami: „(…) ci młodzi ludzie, których tutaj sądzicie, to nie bandyci, jak ich oszczerczo nazywacie, ale obrońcy Ojczyzny! Nie żałuję tego, co czyniłem. Moje czyny były zgodne z tym, o czym myślą miliony Polaków, tych Polaków, o których obecnym losie zadecydowały bagnety NKWD. Na śmierć pójdę chętnie„.
Egzekucja nastąpiła 14 września 1949 r. na podwórku więzienia przy ul. Montelupich. Kapelan został potajemnie pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Jego szczątki odnaleziono w październiku 2018 r. podczas prac poszukiwawczych IPN.
Źródło: IPN
Dziś świętujemy...
