87-letni franciszkanin zmarł wczoraj (4.07) po długiej chorobie. Brazylijski duchowny przez 18 lat sprawował funkcję ordynariusza archidiecezji Sao Paulo, był również emerytowanym prefektem Kongregacji ds. Duchowieństwa.
Wielki Post to również czas jałmużny. W tym szczególnym okresie prosimy cię o wsparcie, które umożliwi nam dalszą ewangelizację i wlewanie nadziei w serca czytelników.
Ten były przewodniczący Konferencji Eklezjalnej Amazonii uważany był za jednego z wielkich elektorów papieża Franciszka i jego przyjaciela. Zmarł w wyniku powikłań po przebytym COVID-19.
Przyszły kardynał urodził się 8 sierpnia 1934 r. w Montenegro (archidiecezja Porto Alegre na południu Brazylii) w rodzinie niemieckich emigrantów. 1 lutego 1952 r. młody Claudio wstąpił do Zakonu Braci Mniejszych (OFM), odbywając formację w seminarium i kolegiach. 3 sierpnia 1958 r. przyjął święcenia kapłańskie. Rok później wyjechał na dalsze studia na papieskim Ateneum Antonianum w Rzymie.
Biskup konspirator…
Po powrocie do kraju o. Hummes wykładał teologię i filozofię na uczelniach, pracował też duszpastersko. 22 marca 1975 r. Paweł VI mianował 40-letniego wówczas zakonnika biskupem koadiutorem diecezji Santo André.
Stolica jego diecezji – wielki ośrodek przemysłowy, położony w regionie metropolitalnym São Paulo – była wówczas areną dużych napięć społecznych i politycznych pomiędzy robotnikami a zarządami zakładów pracy i wojskową juntą.
Młody biskup, który jako swe motto przyjął ewangeliczne słowa: „Wszyscy jesteście braćmi”, szybko zaangażował się w pomoc wiernym. Współtworzył związki zawodowe hutników i popierał ich strajki. Zezwolił też na organizowanie w kościołach tajnych spotkań niezależnych związkowców i ukrywał ich przywódców, prześladowanych przez juntę. Jednym z nich był Luiz Inácio Lula da Silva, późniejszy prezydent Brazylii.
W episkopacie swego kraju bp Hummes odpowiadał za duszpasterstwo świata pracy. Jednocześnie, był on stanowczym przeciwnikiem teologii wyzwolenia, broniąc przy tym niezmordowanie ubogich i praw człowieka.
…i organizator
29 maja 1996 r. Jan Paweł II powołał bp. Hummesa na arcybiskupa metropolitę Fortalezy. Po niespełna 2 latach – 15 kwietnia 1998 – przeniósł zaś 63-letniego wówczas hierarchę na stolicę metropolitalną São Paulo. Na konsystorzu z 21 lutego 2001 r. papież Polak włączył franciszkanina w skład Kolegium Kardynalskiego.
Jako hierarcha, kard. Hummes uczestniczył w wielu ważnych wydarzeniach kościelnych, m.in. w szeregu zgromadzeń Synodu Biskupów i konferencjach ogólnych episkopatu Ameryki Łacińskiej. Był także jednym z organizatorów II Światowego Spotkania Rodzin z Ojcem Świętym, które odbyło się w październiku 1997 r. w Rio de Janeiro.
W lutym 2002 r., na prośbę Jana Pawła II, kard. Hummes głosił nauki rekolekcyjne dla papieża i Kurii Rzymskiej. Wziął udział w konklawe w kwietniu 2005 r., które wybrało Benedykta XVI oraz w marcu 2013 r., gdy wybrano Franciszka.
31 października 2006 Benedykt XVI mianował kard. Hummesa prefektem Kongregacji ds. Duchowieństwa, w związku z czym ustąpił on z urzędu arcybiskupa São Paulo. Po ustąpieniu ze stanowiska duchowny powrócił do São Paulo, gdzie – mimo wieku – był jednym z wikariuszy generalnych. W 2019 franciszkanin był też relatorem generalnym Synodu Biskupów dla regionu Amazonii.
Po śmierci kard. Claudio Hummesa Kolegium Kardynalskie liczy 207 członków, w tym 116 elektorów, uprawionych do udziału w ewentualnym konklawe.
Jak Bergoglio stał się Franciszkiem?
Szerzej o nazwisku kard. Hummesa usłyszeliśmy za sprawą jego przyjaciela, papieża Franciszka. To właśnie brazylijski franciszkanin zainspirować miał obecnego Ojca Świętego do przybrania imienia Franciszek.
„Kiedy liczba głosów dochodziła do dwóch trzecich i zaczęło się robić niebezpiecznie, kard. Hummes objął mnie, ucałował i powiedział: Nie zapomnij o ubogich. I wtedy natychmiast pomyślałem o Franciszku z Asyżu” – opowiadał obecny papież.
Natychmiast po wyborze na Stolicę Piotrową kard. Bergoglio zaproponował kard. Hummesowi, aby ten wyszedł z nim na balkon do ludzi oczekujących na placu św. Piotra.
„Kiedy zaczęto organizować procesję z Kaplicy Sykstyńskiej na balkon nad placem, Franciszek wezwał kard. Valliniego, który pełnił funkcję biskupa Rzymu, wikariusza miasta, i wezwał także mnie. Powiedział: Cláudio, chodź i bądź teraz ze mną. Powiedział też nieformalnie: Poszukaj swojej czapki. Poszedłem po czapkę i byłem bardzo szczęśliwy… (…) To był osobisty gest z jego strony, bardzo spontaniczny, bardzo prosty” – wspominał ten dzień duchowny.
Warto dodać, że kard. Claudio Hummes był jednym z inicjatorów reform w rzymskiej kurii. Wskazywał on na postępującą degradację instytucjonalną Kościoła oraz konieczność poszukiwania nowych form ewangelizacji.
Dziś świętujemy...
