Dlaczego Matka Boska karmi św. Bernarda mlekiem z własnej piersi?

W sztuce średniowiecznej powszechne było przedstawianie Najświętszej Maryi Panny z odsłoniętymi piersiami, z których własnymi rękami wyciskała mleko. Niekiedy mlekiem tym karmiła świętych Pańskich, w tym Bernarda z Clairvaux. Ten wizerunek św. Bernarda karmionego piersią przez Dziewicę Maryję zawdzięczamy popularnej legendzie z jego życia.

Święty Bernard był pobożnym cysterskim mnichem żyjącym w XII wieku. Miał szczególne nabożeństwo do Maryi Dziewicy i stąd często kojarzono z nim Memorare, jedną z najpopularniejszych modlitw maryjnych wszech czasów, choć to nie on jest jej autorem.

Różne średniowieczne przekazy o życiu św. Bernarda mówią, że ukazała mu się Matka Boża. Autor Richard Storrs opowiada tę historię w swojej książce o świętym w następujący sposób:

Scena, w której z piersi Maryi spływa na usta św. Bernarda strumień mleka nazywana jest często „laktacją św. Bernarda”. W innej wersji przekazu hagiograficznego Dziewica Maryja karmi świętego trzema kroplami swojego mleka.

Historia ta i jej późniejsze zobrazowanie w sztuce nie były bynajmniej czymś osobliwym, jako że karmienie piersią było czymś zupełnie powszechnym i tradycyjnie kojarzyło się z pokarmem zarówno fizycznym, jak i duchowym. Obnażenie piersi przez Maryję celem nakarmienia wiernych chrześcijan nie było w żaden sposób gorszące i miało oznaczać głębszą duchową rzeczywistość.

Karmienie piersią w Starym Testamencie było często duchowo powiązane z uzyskaniem mądrości lub Bożego błogosławieństwa:

W Nowym Testamencie św. Paweł łączy w podobny sposób karmienie piersią z przekazaniem wiary chrześcijańskiej:

W ostatnich latach papież Franciszek zachęcał kobiety do karmienia dzieci piersią, wiążąc to z dawaniem dzieciom daru z siebie:

Wizerunek św. Bernarda karmionego mlekiem z piersi przez Matkę Boską jest dziełem sztuki, które ma bogatą historię i urodę kryjącą duchową symbolikę, a która przypomina nam o godności ludzkiego ciała.