Ewa Kusz zajmuje się tematyką i pomocą osobom wykorzystanym seksualnie, także w strukturach kościelnych, od 2009 roku. Prowadzi gabinet terapeutyczny w Katowicach, jest również biegłą sądową w Sądzie Okręgowym w Gliwicach.
W 2013 roku Ewa Kusz była project managerem pierwszej grupy 60 duchownych i świeckich w Polsce, szkolonych w formule e-learningu przez rzymskie Centrum Ochrony Dziecka na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim. Wielu z nich zostało później delegatami biskupów ds. ochrony dzieci i młodzieży lub zaangażowało się w profilaktykę wykorzystywania seksualnego.
Terapeutka współtworzy także polskie Centrum Ochrony Dziecka (COD) w Krakowie. Jest współautorką programu pierwszych w Polsce studiów podyplomowych: Profilaktyka przemocy seksualnej wobec dzieci i młodzieży, realizowanych od 2016 r. na Akademii Ignatianum w Krakowie. Na zaproszenie wielu diecezji, zgromadzeń zakonnych i innych środowisk szkoliła ich członków i współpracowników. Opiniowała liczne kodeksy dobrych praktyk w trosce o zapobieganie wykorzystywaniu seksualnemu dzieci i młodzieży.
Z ramienia COD Kusz jest odpowiedzialna za projekt współpracy międzynarodowej Sieci ds. Ochrony Małoletnich w Kościołach Europy Środkowo-Wschodniej (ReteEco). Przy tym projekcie współpracowała też z Papieską Komisją ds. Ochrony Małoletnich, która we wrześniu 2021 r. w Warszawie zorganizowała konferencję regionalną.
Terapeutka dwukrotnie, na zaproszenie Benedykta XVI, była audytorką synodu biskupów: w 2008 r. na temat „Słowo Boże w życiu i misji w Kościoła”, a w 2012 r. „Nowa ewangelizacja dla przekazu wiary chrześcijańskiej”.
Ewa Kusz publikuje swoje artykuły również na łamach Aletei Polska. Zaledwie w sierpniu i wrześniu opublikowaliśmy także dwa duże wywiady z nową delegatką papieskiej komisji. Pierwszy z nich dotyczył umiejętności rozpoznawania sytuacji, w których dziecko jest molestowane. Drugi poświęcony był toksycznym relacjom, jakie doprowadzają do tego, że osoba staje się ofiarą wykorzystania seksualnego.
“Za tą nominacją przemawia wielki profesjonalizm, wiedza i praktyka. Przyjąłem tę wiadomość z radością i wielką nadzieją” – skomentował decyzję Franciszka prymas Polski, abp Wojciech Polak.
Trwały polski wkład
Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich została powołana do istnienia w 2014 r. jako organ doradczy papieża. Od momentu reformy Kurii Rzymskiej, promulgowanej w marcu 2022 r. przez Ojca Świętego Franciszka, komisja weszła w skład Dykasterii Nauki Wiary. Jej przewodniczącym jest kard. Seán O’Malley, arcybiskup Bostonu.
Przez dwie poprzednie kadencje, w latach 2014-2022, członkiem Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich była prof. Hanna Suchocka, ekspertka w dziedzinie prawa konstytucyjnego i praw człowieka. Wcześniej, w latach 2001-2013, pełniła ona rolę ambasadora RP przy Stolicy Apostolskiej. W latach 1992-1993 sprawowała zaś urząd premiera.
W oparciu o nową konstytucję apostolską Praedicate Evangelium oraz papieskie przemówienie do członków Komisji z 29 kwietnia br., ciało to otrzymało nową misję proponowania dobrych i skutecznych praktyk ochrony małoletnich oraz pomagania osobom zranionym przestępstwem w procesie zdrowienia. Ma też towarzyszyć Kościołom lokalnym we wprowadzaniu w życie motu proprio Vos estis lux mundi, w szczególności zaś art. 2 dotyczącego posługi towarzyszenia osobom skrzywdzonym.
Sprawiedliwość i prewencja się uzupełniają
„Chciałbym, abyście zaproponowali Kościołowi najlepsze metody ochrony małoletnich i osób bezbronnych oraz pomocy osobom skrzywdzonym w uzdrowieniu, pamiętając o tym, że sprawiedliwość i prewencja wzajemnie się uzupełniają. Wasza posługa zapewnia proaktywne i wybiegające w przyszłość spojrzenie na najlepsze praktyki i procedury, które można wdrożyć w całym Kościele. W tym właśnie kierunku przez wielu uczestników [tej pracy] zostało zasiane ważne ziarno. Konstytucja wyznacza nowy początek” – podkreślił papież Franciszek w swoim kwietniowym przemówieniu do członków Papieskiej Komisji ds. Ochrony Małoletnich.
Ojciec Święty zaznaczył też mocno, że choć komisja wchodzi w skład struktury organizacyjnej Kurii Rzymskiej, to pozostaje niezależna. Dysponuje m.in. własnym przewodniczącym, mianowanym przez papieża. „Waszym zadaniem jest rozszerzanie zakresu dotychczasowej misji. Tak, aby ochrona małoletnich i opieka nad osobami pokrzywdzonymi stała się normą we wszystkich sferach życia Kościoła” – powiedział Franciszek.
W krajach, gdzie zebrane zostały wiarygodne dane, widać, iż spada liczba przypadków wykorzystania seksualnego przez duchownych. Mając to na uwadze, papież wyraził życzenie, aby odtąd Komisja co roku przygotowywała raport na temat inicjatyw podejmowanych w Kościele w zakresie ochrony małoletnich i bezbronnych dorosłych oraz koniecznych zmian. Na tej podstawie kompetentne władze mogą zaś podejmować odpowiednie działania.
Franciszek wyraża również nadzieję, że takie sprawozdanie przyczyni się do wzrostu przejrzystości i pobudzi do odpowiedzialności w Kościele. Papież dał wyraz przekonaniu, że brak postępów będzie powodował dalszą utratę zaufania wiernych do pasterzy. Utrudni to zaś głoszenie Ewangelii i dawanie jej świadectwa.
Ojciec Święty przypomniał też o spotkaniu z przewodniczącymi konferencji biskupów z lutego 2019 r. Jego pokłosiem było m.in. motu proprio Vos estis lux mundi. Dokument ten nakazał konferencjom episkopatów powołanie w swoich krajach punktów przyjęcia i wysłuchania osób zranionych i ich rodzin. Zobowiązywał je także do zapewnienia wszelkich środków, aby rozwijać proces opieki i towarzyszenia skrzywdzonym oraz zapewnić karanie sprawców. Papieska Komisja ds. Ochrony Małoletnich ma ten proces kontrolować i pomagać w jego realizacji, w dialogu z konferencjami episkopatów.
Dziś świętujemy...