Monaster Ostrog. Sakralna perła Czarnogóry [zdjęcia]

Czarnogóra przyciąga coraz większą liczbę turystów. To atrakcyjny kraj nie tylko ze względu na walory przyrodnicze i kulturalne. Można tu znaleźć mnóstwo atrakcji. Jak sama nazwa wskazuje, jest tu wiele pasm górskich, piękne jeziora. Są też piękne miasteczka. Do najbardziej popularnych należą Kotor (wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO), stare miasto w Budvie, ruiny Stari Bar oraz Ulcinj. Nie można pominąć jednego z najbardziej popularnych obiektów sakralnych na Bałkanach. To XVII-wieczny klasztor Ostrog.

Zabytkowy Monaster Ostrog znajduje się w środkowej części Czarnogóry, w pobliżu trasy z Podgoricy do miasta Nikśić. Wielkie wrażenie robi jego forma i usytuowanie. Główny monaster wbudowany jest w skałę. Front i wieża przytulone są do ogromnej pionowej ściany górskiej wznoszącej się nad równiną Bjelopavlicką.

Widząc to miejsce przypominają się słowa Pisma Świętego: „na skale zbuduję mój Kościół” (por. Mt 16, 18). Taka konstrukcja świątyni przypomina też nieco „Grotę św. Piotra” w Antiochii. To jeden z najstarszych kościołów chrześcijańskich, który także „wpisany” jest w skałę.

Czarnogórski kompleks klasztorny składa się z dwóch odrębnych części. Najpierw docieramy do monasteru dolnego (na wysokości 639 m.n.p.m.). Są tam cele mieszkalne mnichów oraz cerkiew Świętej Trójcy z pięknie zdobionym wnętrzem. Następnie trzeba jechać dalej pod górę, a ostatni odcinek drogi przemierza się pieszo po kamiennych schodach.

Na poziomie głównego monasteru górnego zaskoczył mnie tłum pielgrzymów, Na placu przed świątynią setki osób stało obok koców rozłożonych na podłodze. Trwało prawosławne nabożeństwo. Byłem przekonany, że trafiłem na ważne dla prawosławia doroczne święto.

W internecie nie znalazłem odpowiedzi, jaka wyjątkowa okazja zgromadziła tak wielki tłum. Okazało się, że Monaster Ostrog jest po prostu bardzo popularnym miejscem pielgrzymkowym na Bałkanach. W sezonie letnim przybywają tu setki osób dziennie. To najczęściej odwiedzany przez pielgrzymów i turystów klasztor w Czarnogórze. Rocznie nawiedza go nawet 100 tysięcy osób.

Górny Monaster Ostrog to charakterystyczna biała budowla wtulona w ogromny blok skalny. Trzypiętrowa konstrukcja posiada wieżę z krzyżem i dzwonnicą. Na najwyższym poziomie znajduje się cerkiew Świętego Krzyża. Jej wewnętrzną ścianę tworzy blok skalny ukształtowany na potrzeby świątyni.

Są tu malowidła ukazujące znane obrazy sakralne. Widzimy m.in. replikę słynnej ikony „Trójca Święta” Andrieja Rublowa. Jest obraz ukazujący Jezusa wyciągającego z grobu Adama i Ewę. To replika znanego od wieków w sztuce sakralnej motywu Chrystusa zstępującego do otchłani. Bardzo ceniony tego typu fresk o nazwie „Anastasis” znajduje się w kościele św. Zbawiciela na Chorze w Stambule.

Górny kompleks zawiera cerkiew Wprowadzenia Matki Bożej do Świątyni. W monasterze są również relikwie św. Bazylego Ostroskiego, który założył ten klasztor w XVII wieku. Sam spędził tu kilka ostatnich lat życia.

Po zakończonej modlitwie okazało się, że z budynku obok można pobrać koce i nocować na podłodze przed świątynią. To dobra okazja, by pobyć tu dłużej, poczuć klimat tego niezwykłego miejsca. Po tablicach rejestracyjnych można zorientować się, że klasztor jest ważnym miejscem dla mieszkańców całych Bałkanów. Są tam auta m.in. z Serbii, Macedonii, Bośni i Hercegowiny, Chorwacji i oczywiście z samej Czarnogóry. Także kilka z Polski!

Po pożegnaniu z prawosławnym klasztorem można ruszyć w stronę Podgoricy i tam wziąć udział w mszy świętej w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa. To jedyny kościół rzymskokatolicki w stolicy Czarnogóry.

Pewien szok estetyczny budzi sam wygląd świątyni. Jest to surowa, betonowa konstrukcja. Szara, bez żadnych tynków i zdobień zarówno na zewnątrz jak i w środku. Po rozmowie z tamtejszym kapłanem okazało się, że taki był zamysł artystyczny twórcy tego kościoła. Zbudowano go w 1969 roku, w okresie komunizmu, w stylu architektonicznym zwanym brutalizmem.

Jednak front świątyni i umieszczona na nim gwiazda betlejemska uświadamia, że zimny i surowy wygląd obiektu może nawiązywać do prostoty groty betlejemskiej. Wygląd kościoła przypomina, że Zbawiciel przyszedł na świat w bardzo skromnych warunkach. W Podgoricy nadal tak przychodzi…