Czy nadstawianie drugiego policzka oznacza bierność wobec zła? Jezus co innego ma na myśli

Mamy być bezwolnymi ofiarami przemocy, co więcej, nawet dobrowolnie wystawiać się na dalsze katusze, nadstawiając oprawcom drugi policzek?

W zasadzie wszystkie starożytne kodeksy etyczne oparte były na zasadzie sprawiedliwości – podstawowym prawie regulującym stosunki międzyludzkie. Wystarczy przypomnieć, że zasada „oko za oko i ząb za ząb” (Kpł 24,19) pojawia się nie tylko w Biblii, ale już za czasów babilońskich – w słynnym kodeksie króla Hammurabiego.

Czytaj także:„Posyłam was, jak owce między wilki”. Jak mamy to rozumieć?

Dlatego tak szokujące i dla wielu niezrozumiałe wydają się słowa Jezusa, który, odnosząc się właśnie do tej zasady, wypowiada zdanie do dziś budzące niepokój u wielu chrześcijan. W swojej Ewangelii św. Mateusz zapisał je w następujący sposób:

„Słyszeliście, że powiedziano: Oko za oko i ząb za ząb! A Ja wam powiadam: Nie stawiajcie oporu złemu. Lecz jeśli cię kto uderzy w prawy policzek, nadstaw mu i drugi!” (Mt 5,38-39).

Czyżby Jezus zachęcał swoich uczniów do totalnej uległości i całkowitej bierności wobec wszelkich przejawów zła? Mamy być bezwolnymi ofiarami przemocy, co więcej, nawet dobrowolnie wystawiać się na dalsze katusze, nadstawiając oprawcom drugi policzek?

Wszystko w nas wzbrania się przed taką postawą. Co więcej, możemy przecież nadstawiać drugi policzek ze strachu – złamani tępą przemocą agresorów – zewnętrznie zachowując uległość, a w sercu żywiąc lęk pomieszany z nienawiścią. O co więc naprawdę chodzi Jezusowi, gdy zachęca nas, abyśmy nie stawiali oporu złu?

Nie bez znaczenia jest fakt, że słowo στρέφω (strefo), tłumaczone zazwyczaj jako „nadstawiać” policzek, dosłownie znaczy: „odwracać”, „zwracać”, „kierować” coś ku czemuś. Jest to o tyle istotne, że gest zwrócenia ku komuś drugiego policzka – zwłaszcza, gdy pierwszym zostało się uderzonym – oznacza gotowość do relacji, dialogu, przebaczenia.

Nie chodzi więc o to, aby dać się bezmyślnie okładać po twarzy, ale o to, by agresja i przemoc oprawcy nie obudziła w nas tego samego, co nim rządzi – nienawiści, wrogości, nieprzebaczenia.

Niestety, stosowanie zasady „oko za oko” jako miary międzyludzkiej sprawiedliwości do tego właśnie prowadzi. Zewnętrznie jesteśmy w stanie wyegzekwować należną nam odpłatę, lecz między nami a krzywdzącym nas bliźnim nie ma już pojednania – relacja zostaje zerwana. W konsekwencji, choć mamy poczucie, że sprawiedliwości stało się zadość, faktycznie między nami a krzywdzicielem pogłębia się przepaść.

Co więcej, w naszym sercu często nie potrafi zagościć pokój, a z tym, który nas zranił, wolimy raczej nie mieć już więcej do czynienia. Dlatego Jezus zachęca nas, abyśmy nie stawiali oporu złu, posługując się podobnymi metodami, ale zawsze stawali w gotowości do przebaczenia i pojednania. To właśnie oznacza symboliczny gest zwracania drugiego policzka w stronę tego, który nas uderzył.          

Czytaj także:Dziwne gesty Jezusa

Czytaj także:Ukryta rana w sercu Jezusa