Bliźniacze klasztory św. Emiliana i „wynalezienie” języka hiszpańskiego

Święty Emilian de la Cogolla (VI wiek) jest wspominany jako patron La Rioja, czyli głównego regionu produkującego wino w Hiszpanii. Jego życie odznaczało się głęboką duchowością, ascezą oraz wkładem w literaturę i architekturę.

Urodzony w mieście Berceo w królestwie Nawarry, Emilian od najmłodszych lat prowadził życie religijne. Już w wieku 20 lat miał zostać pustelnikiem czy też wędrownym mnichem. Mieszkał w górach Bilibio (dzisiejsze Haro La Vieja) lub w pobliżu jednej ze starych rzymskich dróg dziś wchodzących w skład Camino de Santiago.

Ostatecznie zamieszkał w klasztorze, który później przyjął jego imię, czyli klasztorze San Millán de la Cogolla. Co ciekawe, istnieją dwa takie klasztory, jeden tuż obok drugiego. To klasztory Yuso i Suso, słynne „bliźniacze” klasztory San Millán de la Cogolla.

Nazwy obu klasztorów, Suso i Yuso, oznaczają w języku kastylijskim odpowiednio „górny” i „dolny”. Suso, „górny” klasztor, jest starszym budynkiem, dlatego uważa się, że został zbudowany na miejscu pustelni, w której żył przyszły święty.

Suso zasłynęło jednak przede wszystkim jako miejsce, w którym po raz pierwszy zapisano frazy w językach kastylijskim i baskijskim. UNESCO uznaje Suso za miejsce narodzin współczesnego pisanego i mówionego języka hiszpańskiego.

Wpływ św. Emiliana w przestrzeni językowej wykraczał daleko poza sferę religijną. Odegrał bowiem znaczącą rolę w zachowaniu i tłumaczeniu starożytnych tekstów religijnych, przyczyniając się tym samym do rozwoju języka hiszpańskiego. Przepisał Ewangelie i inne rękopisy religijne na wczesną formę języka romańskiego, który ostatecznie przekształcił się we współczesny hiszpański. Wysiłki te odegrały kluczową rolę w ochronie chrześcijańskiego dziedzictwa Hiszpanii podczas kalifatu i promowaniu umiejętności czytania i pisania.

Klasztor Suso, w którym mieszkał św. Emilian, ma ogromne znaczenie historyczne i architektoniczne. Słynie z architektury mozarabskiej, unikalnej mieszanki stylów rzymskiego, wizygockiego i islamskiego, która pojawiła się we wczesnym średniowieczu na Półwyspie Iberyjskim. Struktury klasztoru, charakteryzujące się łukami, motywami dekoracyjnymi i skomplikowaną kamieniarką, pokazują połączenie tak zwanych trzech kultur latynoskich dominujących w regionie.

Św. Emilian był też znany jako „skuteczny” orędownik. Ludzie darzyli go wielkim szacunkiem, szukali jego rady i polegali na pomocy w trudnych chwilach. Po śmierci Emiliana w 574 r. jego grób stał się miejscem pielgrzymek. Przyciągał odwiedzających z całego świata. Klasztory San Millán de la Cogolla, zarówno Suso, jak i Yuso, rozkwitły jako ośrodki duchowe, jeszcze bardziej wzmacniając dziedzictwo św. Emiliana.