Ksiądz Jan Twardowski – najpopularniejszy polski poeta

Ksiądz Jan Twardowski jest najpopularniejszym polskim poetą współczesnym. Największe nakłady książek mają nie nobliści, Czesław Miłosz czy Wisława Szymborska, ale cichy, skromny ksiądz, katecheta i opiekun chorych dzieci, który zawsze powtarzał, że „poetą nie jest, a tylko pisze wiersze” – napisano na stronie Biblioteki Uniwersyteckiej KUL w setną rocznicę urodzin księdza, w 2015 r. Jak zauważył autor wpisu: Kochają go wszyscy, wierzący i niewierzący, pobożniejsi i grzesznicy, dorośli i dzieci. Fragmenty jego wierszy trafiły na plakaty reklamowe, na tablice cmentarne, do forów internetowych i do nekrologów w gazetach.

Gdy kilkanaście lat temu ukazała się biografia ks. Twardowskiego Ksiądz Paradoks Magdaleny Grzebałkowskiej, na spotkaniach promocyjnych mówiono o bohaterze książki jako najpoczytniejszym polskim poecie współczesnym. Nakłady jego poezji były wówczas szacowane na 2 mln egzemplarzy.

Jak ten fenomen tłumaczył sam ksiądz? Do końca życia był chyba szczerze zaskoczony swoją popularnością, która zresztą spadła na niego, kiedy był już niemłody. Nie miał pojęcia, czemu ją zawdzięcza. Na przykład w rozmowie z Marią Jentys w „Magazynie Literackim” (Wiersze, które niosą nadzieję) w 1999 r. mówił:

Przesada z tą moją popularnością. Tak się po prostu złożyło, że moje wiersze są wydawane dopiero od kilkunastu lat. Przez długi czas atmosfera była dla mnie jako autora nieprzychylna, bo wiersze religijne niechętnie publikowano. (...) Największą popularność zyskał tom „Nie przyszedłem Pana nawracać. Wiersze 1937 – 1985” (…) Później moje wiersze ukazywały się w różnych wydawnictwach, w rozmaitych wyborach. Sam nie wiem dlaczego (…).

Ksiądz Jan Twardowski urodził się 1 czerwca 1915 r. w Warszawie. Pięć tygodni później (w dniu jego chrztu) cała rodzina została przymusowo przymusowa ewakuowana w głąb Rosji, skąd wróciła po trzech latach. Niemal całą resztę życia ksiądz przeżył w Warszawie. Od 1959 r. aż do śmierci w 2006 r. mieszkał w niewielkim mieszkaniu przy kościele sióstr wizytek przy Krakowskim Przedmieściu, gdzie był rektorem. Przed wybuchem II wojny światowej skończył polonistykę i podejmował pierwsze próby literackie. W czasie wojny walczył w powstaniu warszawskim, a później wstąpił do seminarium.

Był człowiekiem skromnym i raczej nieśmiałym. Na początku pracy kapłańskiej dobrze się odnalazł w pracy z niepełnosprawnymi dziećmi, a potem właśnie do dzieci kierował wiele swoich wierszy. Na skwerze nazwanym imieniem ks. Jana Twardowskiego przy kościele wizytek w Warszawie stoi jego pomnik, na którym ksiądz został przedstawiony w pozie, w jakiej często widywano go w tym miejscu – siedzącego na ulubionej ławce.

Najbardziej znane tomiki poetyckie ks. Twardowskiego to: Znaki ufności, Zeszyt w kratkę, Nie przyszedłem pana nawracać, Patyki i patyczki.

Posłuchaj wiersza ks. Jana Twardowskiego w wyjątkowym wykonaniu: