Nie tylko św. Szarbel. Poznaj nowego maronickiego błogosławionego

Igrzyska Olimpijskie i kontrowersje wokół nich królują na pierwszych stronach gazet i portali. Z tego powodu mogliśmy przegapić dużo ważniejsze informacje: Liban jest atakowany przez Izrael. W tym mrocznym czasie dla tego umęczonego kraju 2 sierpnia 2024 wydarzy się coś, co może pokrzepić serca mieszkańców. Estephan El Douaihy zostanie beatyfikowany.

Po łacinie jego imię zapisuje się jako „STEPHANUS ALDOENSIS”. Po polsku możemy go nazywać Stefanem lub Szczepanem. Estephan El Douaihy był 57. maronickim patriarchą Antiochii i Wschodu (od 1670 do 1704). Jest znany jako wybitny libański historyk i teolog, otrzymał takie tytuły jak „Ojciec historii maronitów” i „Drugi Chryzostom”.

Estephan Douaihy, urodzony 2 sierpnia 1630 roku w Ehden, w północnym Libanie, był synem subdiakona Michaela i Maryam (Mary) Douaihy. Stracił ojca w wieku trzech lat. W wieku 11 lat został wysłany przez patriarchę Jirjisa Amirę do Kolegium Maronickiego w Rzymie, gdzie studiował przez 14 lat, opanowując retorykę, logikę, matematykę, filozofię, teologię i wiele języków, w tym arabski, syryjski, włoski, łacinę i grekę.

Nie zgodził się pozostać w Rzymie i chciał wrócić do rodzinnego miasta, aby służyć swojemu ludowi. Święcenia kapłańskie przyjął w Ehden 25 marca 1656 roku z rąk patriarchy Yuhanny Safrawi. Po przyjęciu święceń służył w Aleppo i na libańskich wsiach, zanim w 1668 roku został wybrany na biskupa maronickiej eparchii cypryjskiej.

W 1670 roku został patriarchą, wdrażając znaczące reformy mające na celu zachowanie i rozwój liturgii maronickiej, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji syryjskich i ograniczenia wpływów łacińskich.

Pomimo prześladowań Douaihy kontynuował swoją pracę naukową, często pisząc ukryty w jaskiniach. Zmarł 3 maja 1704 roku w Qannubine w dolinie Kadisha.

Wielu maronitów uważało go za świętego już po jego śmierci, wielu, w tym patriarchowie i biskupi, pisało o jego życiu i cudach. Heroiczność jego cnót została uznana przez papieża Benedykta XVI 3 lipca 2008 r. Papież Franciszek zatwierdził przypisywany mu cud 17 marca 2024 r., a beatyfikacja ma nastąpić 2 sierpnia 2024 r.

Tę krótką biografię zaprezentował ks. Antonio Douaihy. Ks. Antoni jest kapłanem z maronickiej eparchii patriarchalnej w wikariacie Ehden-Zgharta w północnym Libanie. Kontynuuje studia wyższe na Wydziale Wschodnich Nauk Kościelnych – Liturgii Świętej na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim i Papieskim Instytucie Wschodnim w Rzymie.

Aleteia poprosiła go, aby opowiedział więcej o tym patriarsze swojej ojczyzny, znanym z propagowania jedności Kościoła i pokazującym jak łączyć wiarę i naukę.

Aleteia: Dlaczego mówi się, że Estephan Douaihy jest latarnią wiedzy i świętości?

Ks. Antonio: Estephan Douaihy jest czczony jako latarnia wiedzy i świętości ze względu na głębokie poświęcenie zarówno dążeniom intelektualnym, jak i duchowemu przywództwu. Bezproblemowo łączył swoje rozległe wykształcenie teologiczne i filozoficzne debaty ze swoim zaangażowaniem w służbę Bogu i jego ludowi. Douaihy ukończył studia teologiczne, uzyskując doktorat z teologii. Jego filozoficzne i teologiczne debaty znalazły znaczący oddźwięk w kręgach rzymskich. Pomimo zachęt ze strony członków Świętej Kongregacji, ojców jezuitów i rzymskiej szlachty, aby pozostać na Zachodzie jako profesor, Douaihy nalegał na powrót do ojczyzny, aby służyć swojemu ludowi i Kościołowi swoją zdobytą wiedzą.

Jego poświęcenie służbie trzodzie Pańskiej było widoczne w jego działaniach jako kapłana, biskupa i patriarchy. Jako kapłan natychmiast zaczął nauczać dzieci i pisać książki, wzmacniając wiarę wielu osób poprzez swoje homilie. Jako biskup szedł na czele dla swojego ludu, a jako patriarcha stał się, w pewien sposób, trzecim założycielem Kościoła maronickiego, co wyraża ta proklamacja:

Prowadząc życie pełne pokory i modlitwy, Douaihy był wzorem wiary, wykorzystując wszystkie dary Boga i swoje talenty dla dobra swojego Kościoła. Skrupulatnie zbierał i studiował manuskrypty, tworząc obszerne listy i pisząc wiele dzieł z pomocą kilku kopistów. Jego wkład w sferę liturgiczną jest olbrzymi. Napisał takie dzieła jak „Lampa sanktuarium”, „Księga anafor”, „Księga ‘Šartouniya” – to pontyfikały, obrzędy pogrzebowe, liturgia godzin i śluby nowych mnichów. Skomponował również szeroką gamę książek o muzyce sakralnej i filozofii oraz napisał kilka tekstów polemicznych broniących ortodoksji wiary maronickiej i jej jedności z Rzymem.

Co godne uwagi, Douaihy był autorem wielu książek historycznych dokumentujących historię na Wschodzie, w tym czasy muzułmanów, których żaden inny historyk wcześniej nie opisał, co przyniosło mu tytuł wielkiego historyka. Dzięki swoim pracom naukowym i niezachwianemu oddaniu wierze i ludowi, Estephan Douaihy pozostaje świetlanym przykładem tego, jak wiedza i świętość mogą razem służyć większemu dobru Kościoła i społeczeństwa.

Dlaczego uważasz, że ten święty człowiek powinien być znany poza Libanem i na całym świecie?

Wpływ błogosławionego Estephana Douaihy'ego wykracza daleko poza Kościół maronicki, obejmując wszystkie Kościoły wschodnie, które obecnie rozprzestrzeniły się na całym świecie. Jego wkład naukowy i pisma, w szczególności jego znajomość języków zachodnich nabyta podczas pobytu w Rzymie, odegrały kluczową rolę w uczynieniu dziedzictwa wschodniego znanym i szanowanym w szerszym świecie chrześcijańskim. Jego prace teologiczne i historyczne są bezcenne, ale tym, co naprawdę go wyróżnia, jest jego głęboka miłość do Kościoła, jego zaangażowanie w jego jedność i niezachwiana wiara katolicka.

Douaihy jest przykładem tego, jak głęboka miłość do Kościoła może zainspirować człowieka do poświęcenia wszystkich swoich talentów na rzecz umacniania wiary i zachowania świętej tradycji. Jego życie i praca stanowią wzór oddania, wytrwałości i intelektualnej ortodoksji, które mogą zainspirować wierzących na całym świecie. Jego historia jest świadectwem mocy wiary oraz znaczenia zachowania i celebrowania dziedzictwa religijnego, co czyni go postacią godną uznania i podziwu na całym świecie.

W obliczu tak wielkiego cierpienia w całym regionie Libanu, co błogosławiony Estephan mówi do mieszkańców jego ziemskiej ojczyzny?

W czasach, gdy Liban znosi ogromne cierpienie, słowa i czyny błogosławionego Estephana Douaihy'ego przekazują głębokie przesłanie jego ojczyźnie. Jako patriarcha w trudnym okresie prześladowań musiał wielokrotnie uciekać, znosił brak szacunku i napaść fizyczną. Pomimo tych trudności stał się symbolem wytrwałości i wiary, ucieleśniając wytrwałość i cierpienie samego Chrystusa.

Błogosławiony Estephan Douaihy stawił czoła prześladowaniom, nigdy nie porzucając swojej ziemi ani swojego ludu. Był niezłomnym obrońcą przed uciskiem i niesprawiedliwością. Jego życie zachęca nas do stania mocno i silnie w obliczu przeciwności losu, do ochrony bezbronnych i do życia zgodnie z wezwaniem Jezusa, by być „solą ziemi i światłem świata”. W naszych obecnych zmaganiach możemy czerpać inspirację z jego niezachwianego zaangażowania i odwagi, znajdując siłę, by wytrwać i bronić sprawiedliwości.

Jaki jest twój ulubiony cytat lub anegdota z jego życia?

Jednym z moich ulubionych cytatów z życia błogosławionego Estephana Douaihy'ego jest: „Jeśli po mojej śmierci moje kości będą służyć Kościołowi w czymkolwiek, zabierz je z mojego grobu i wykorzystaj”. Ten cytat uosabia jego bezinteresowne poświęcenie Bogu i Kościołowi. Estephan Douaihy, który opuścił dom jako dziecko i poświęcił całe swoje życie służbie Kościołowi, był gotów ofiarować nawet swoje kości dla jego dobra po swojej śmierci.

Co godne uwagi, po jego beatyfikacji jego kości rzeczywiście zostały zabrane, służąc jako relikwie czczone w kościołach.

Czy mógłbyś wskazać jedną szczególną cnotę, która go charakteryzuje?

Jedną cnotą, która szczególnie charakteryzuje patriarchę Estephana Douaihy'ego, jest jego głębokie życie powołaniem kapłańskim. Uosabiał potrójną misję Chrystusa: Kapłana (uświęcanie), Proroka (nauczanie) i Króla (służenie poprzez rządzenie). Przez całe swoje życie, czy to jako ksiądz, biskup czy patriarcha, Douaihy pokazywał, jak można skutecznie nauczać, uświęcać i rządzić dla dobra Kościoła i ludu Bożego. Jego niezachwiane oddanie tym rolom ukazuje jego poświęcenie dla wielkości Kościoła i duchowego dobra swojej społeczności, czyniąc go wzorem dla kapłanów.

Tekst ukazał się w amerykańskiej edycji Aletei. Tłumaczenie: Aleteia.