Czy Jezusa obchodzi świat? Nie modlił się za świat, ale za uczniów…

A dalej będzie jeszcze werset dwudziesty piąty:

Ojcze sprawiedliwy! Świat Ciebie nie poznał, lecz Ja Ciebie poznałem i oni poznali, żeś Ty Mnie posłał”.

Pod firmamentem spokoju, jakim były miłość i wizja uszczęśliwiająca, różne czynności Jezusa Zbawiciela następowały po sobie, zwłaszcza Jego modlitwy, spośród których przeczytaliśmy przed chwilą najdłuższą, jaka została zapisana. Te modlitwy są jakby walką przeciw Bożej sprawiedliwości, aby nie została wymierzona.

W tej walce prosi tylko o to, o co ma prosić. Czy modli się za wszystkich ludzi? „Nie proszę za światem” (w. 9). „Ustrzegłem ich, a nikt z nich nie zginął z wyjątkiem syna zatracenia”. (w. 12). Jest w tych wersetach wielki smutek.

Jezus modlił się za Judasza, raz jeszcze go uprzedził, jakby chcąc mu powiedzieć: „Nie, nie rób tego!”. „Aby się wypełniło Pismo...”.

Bóg nie wie o niczym „z góry”, bo nie istnieje w czasie. Ze szczytu góry wieczności jednym spojrzeniem ogarnia wszystkie chwile mijającego czasu i widzi, że mimo Jego zabiegów, mimo łask, którymi będzie pukał do drzwi serc, spotka się też z odrzuceniem. W psalmie 41 jest mowa o Sprawiedliwym. Nie jest to dokładny opis Jezusa – choć On zrealizuje tę sprawiedliwość w sposób wzniosły i nieprzewidywalny – ale sprawiedliwego w ujęciu bezosobowym, który się skarży: „Nawet mój przyjaciel, któremu ufałem i który chleb mój jadł, podniósł na mnie piętę” (Ps 41,10). Walka niesprawiedliwości przeciw sprawiedliwości to stara historia i tu znajduje swoje najwyższe urzeczywistnienie. Sens tych słów jest taki: Syn zatracenia się zatracił. Po raz kolejny spełnia się to, co zapowiedziało Pismo: przyjaciel zdradza”. Lecz tym razem z jaką intensywnością! Jaki to przyjaciel! I jaka zdrada!

Wielki smutek w Jezusie: z powodu syna zatracenia, z powodu świata, za którym nie prosi. Nie prosił za światem? Oczywiście, że prosił! Podczas konania w Ogrójcu walczył i błagał, by wszyscy zostali zbawieni; a na krzyżu powie: „Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią” (Łk 23,34). „Bóg – czytamy w Pierwszym Liście do Tymoteusza – pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy” (por. 1 Tm 2,4). A św. Jan pisze: „On bowiem jest ofiarą przebłagalną za nasze grzechy, i nie tylko za nasze, lecz również za grzechy całego świata” (1 J 2,2).

Z drugiej jednak strony czytamy w Ewangelii według św. Jana: „Świat Mnie nienawidzi, bo Ja o nim zaświadczam, że złe są jego uczynki” (por. J 7,7). I nienawiść świata będzie prześladowała uczniów Zbawiciela: „Sługa nie jest większy od swego pana” (J 15,20); „Jeżeli was świat nienawidzi, wiedzcie, że Mnie wpierw znienawidził. Gdybyście byli ze świata, świat by was kochał jako swoją własność” (J 15,18–19).

Zawsze jest pewne niebezpieczeństwo w podążaniu w tym samym kierunku, co świat. Prorocy mieli wpływ na historię przez to, że nie płynęli z jej nurtem, lecz odwracali jej bieg. A czy Jezus obrał ten sam kierunek, co współczesny mu świat? „Gdybyście byli ze świata, świat by was kochał jako swoją własność. Ale ponieważ nie jesteście ze świata”, ponieważ mój wybór was wyciągnął ze świata, „dlatego was świat nienawidzi” (por. J 15,19).

„Pamiętajcie o słowie, które do was powiedziałem: »Sługa nie jest większy od swego pana«. Jeżeli Mnie prześladowali, to i was będą prześladować” (J 15,20). W krajach poddanych prześladowaniom tak łatwo można się odnaleźć w klimacie Ewangelii! W każdym momencie jest się gotowym na śmierć. To wydaje się nieludzkie, lecz w danym momencie przychodzi łaska – przypomina się Ewangelia.

„Ja im przekazałem Twoje słowo, a świat ich znienawidził za to, że nie są ze świata (...). Nie proszę, abyś ich zabrał ze świata...” (J 17,14.15). Zatem swoją misję będą musieli wypełniać otoczeni wrogością. Będą poświęceni prawdzie, oddani jej, zaślubieni. „Prawda” to dziś najczęściej zdradzane słowo. Trzeba mieć namiętną miłość prawdy, a nie przybliżonych, dowolnych układów. Takie układy będą kłamstwem, skoro nie są ukuwane w czystej prawdzie. Tu znów przypomina się powołanie św. Dominika. Takie też jest powołanie Jezusa: „Na to przyszedłem na świat, aby dać świadectwo prawdzie” (J 18,37). Jezus „poświęca się” prawdzie. Jak sam mówi, został poświęcony w chwili wcielenia, a potem poświęca się jako ofiara w przeddzień swojej śmierci (por. J 17,19). „Nie proszę, abyś ich zabrał ze świata, ale byś ich ustrzegł od złego” (w. 15). Nie są sami. Jak więc należy rozumieć słowo „świat”? W Ewangelii pojęcie to jest wieloznaczne: „Tak bowiem Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał” (J 3,16); świat ma zostać odkupiony; jest przedmiotem inicjatyw ze strony chwały Bożej, która próbuje, najpierw pośród nocy, wejść do świata, by w końcu wprowadzić go w jasność nieba. Lecz jeśli to zstąpienie odkupienia zostanie odrzucone, wówczas „nie proszę za światem” – tym światem, który Mnie nienawidzi, nie dlatego, że nie dawałem mu znaków Mojej miłości, lecz ponieważ się od nich odwrócił. Tak, świat może triumfować nad Bogiem, lecz te zwycięstwa go niszczą.

Fragment książki Charlesa Journeta „Rozmowy o modlitwie”, w przekładzie Blanki Domachowskiej. Wydawnictwo W Drodze.

Tytuł, śródtytuły, podkreślenia pochodzą od redakcji Aletei.