3 bezcenne relikwie w bazylice świętego Piotra, które można zobaczyć tylko raz w roku

W sobotę poprzedzającą drugą niedzielę Wielkiego Postu wierni mogli oddać cześć relikwii włóczni Longinusa – tej samej, którą rzymski setnik przebił bok ukrzyżowanego Chrystusa. O tym wydarzeniu opowiada Ewangelia według św. Jana: „A podszedłszy do Jezusa i widząc, że już umarł, nie łamali Mu goleni, lecz jeden z żołnierzy włócznią przebił Mu bok i natychmiast wypłynęła krew i woda” (J 19,33-34). Tradycja czczenia tej relikwii w bazylice watykańskiej sięga końca XV wieku. Są jeszcze inne bezcenne relikwie w bazylice świętego Piotra okazywane wiernym tylko raz w roku.

Najstarszą tradycją, sięgającą VIII wieku, stanowi prezentacja chusty Weroniki, którą wierni mogą zobaczyć w piątą niedzielę Wielkiego Postu. Ewangelie nie wspominają o Weronice, lecz tradycja wskazuje ją jako kobietę, która otarła twarz Jezusa w czasie Jego drogi na Kalwarię. Oblicze Chrystusa, zroszone potem i ubrudzone krwią i piachem, miało się odbić na kawałku tkaniny, który kobieta podała Jezusowi. Scena ta stała się jedną z czternastu stacji Drogi Krzyżowej.

Relikwia Świętego Oblicza przez wieki była symbolem pielgrzymowania do Rzymu – tak jak muszla św. Jakuba dla pielgrzymów zmierzających do Santiago de Compostela. „Chusta Weroniki była relikwią otaczaną niezwykłą czcią – mówi portalowi Aleteia proboszcz bazyliki św. Piotra ks. Agnello Stoia. – Znajdujemy wspaniałe opisy dawnych ceremonii. Z sufitu zwisał potężny łańcuch, który był spuszczany, a dwaj diakoni zjeżdżało w czymś w rodzaju windy, ukazując relikwię ludowi”.

W Wielki Piątek natomiast bazylika św. Piotra prezentuje trzecią relikwię Męki Pańskiej: fragment krzyża Chrystusa – kawałek drewna o długości około piętnastu centymetrów, którym błogosławi się zgromadzonych.

Te trzy prezentacje relikwii odbywają się według niezmiennego porządku liturgicznego. Wszystko rozpoczyna się procesją przy śpiewie litanii do wszystkich świętych. Następnie celebransi udają się do filaru Weroniki – jednego z czterech potężnych filarów podtrzymujących kopułę – gdzie w specjalnym sejfie przechowywane są wszystkie relikwie (klucze posiada wyłącznie proboszcz). Wierni kierują wzrok ku górze, ku gzymsowi filaru, gdzie rozpoczyna się rytuał ukazania relikwii.

Na balkon filaru Weroniki – przybranego czerwonym suknem i oświetlonego świecami – wchodzą trzej kapelani bazyliki: główny celebrans i dwaj asystenci, wybieranych rotacyjnie. Po odśpiewaniu antyfony opisującej znaczenie relikwii jeden z celebransów odczytuje modlitwę po włosku. „Potem zakłada czerwone rękawice liturgiczne – tzw. chiroteche – które służą do ochrony relikwii i są również znakiem szacunku” – tłumaczy ks. Stoia.

Kapelani wchodzą do wnętrza komórki, gdzie znajduje się sejf. Celebrans ostrożnie wyjmuje relikwię w rękawicach. Chwilę tę podkreśla bicie trzech dzwonów – z wyjątkiem Wielkiego Piątku, kiedy rozbrzmiewają jedynie dzwonki, gdyż wszystkie dzwony milkną aż do Wigilii Paschalnej.

Relikwia ukazywana jest ludowi: najpierw frontalnie, następnie z prawego krańca balkonu, później z lewego, po czym celebrans wraca do centrum i odkłada relikwię przy biciu dzwonów. „Wierni trwają w milczeniu, kontemplując relikwię i modląc się – panuje atmosfera głębokiego skupienia” – mówi proboszcz bazyliki. Po zakończeniu prezentacji liturgia trwa dalej – odprawiana jest msza święta.

„Wierni wykazują coraz większe zainteresowanie tymi wydarzeniami i pragną oddawać cześć relikwiom” – zauważa ks. Stoia, który szacuje, że w ceremoniach uczestniczy około 1500 osób, głównie mieszkańców Rzymu. Są to bowiem jedyne momenty w roku, gdy te relikwie mogą zobaczyć wierni.