Jak zadbać o zdrowie psychiczne w pracy?

„Zdrowie psychiczne to sprawa wszystkich: państwa, społeczności, przedsiębiorstw i stowarzyszeń. Dlatego w roku 2025 uczynimy zdrowie psychiczne wielką sprawą narodową” – oznajmił francuski premier Michel Barnier. Według WHO choroby i zaburzenia psychiczne dotykają blisko 1/5 populacji, czyli 13 milionów Francuzów. Ponad jedna czwarta z nich zażywa leki przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, nasenne i inne leki psychotropowe. Epizody depresyjne występują w ciągu życia od 15 do 20% ludzi. Podczas kryzysów związanych z Covid-19 w 2020 r. zaobserwowaliśmy bezprecedensowe przyspieszenie depresji. We Francji samobójstwa są główną przyczyną zgonów w wieku od 15 do 35 lat...

Zdrowie psychiczne w pracy? 42% pracowników cierpi na zaburzenia psychiczne, liczba pracowników cierpiących na zaburzenia psychiczne podwoiła się w ciągu dwunastu lat, 7% Francuzów cierpi na poważne wypalenie zawodowe, czyli około 30 000 osób... Moglibyśmy to kontynuować w niepokojący sposób obserwacja. Wielu pracowników cierpi na brak czasu, który jest dla nich główną przyczyną ich nieszczęścia. A co z tymi, którzy idą do pracy bez entuzjazmu? Środowisko, warunki pracy, presja wydajności to jedne z wielu przyczyn ich nieszczęścia.

Pomimo zaproponowanych środków niewiele organizacji naprawdę interesuje się podejściem do zapobiegania zagrożeniom psychospołecznym wśród swoich pracowników. Leczenie zaburzeń psychicznych zasługuje na podejście globalne, jednak systematyczne stosowanie leków czasami maskuje prawdziwe przyczyny, które mogą mieć charakter społeczny, kulturowy lub egzystencjalny. Konieczne jest zatem holistyczne podejście do zdrowia psychicznego, które integruje wymiar psychologiczny, społeczny i filozoficzny. Nie będziemy tutaj zajmować się wymiarami środowiskowymi i organizacyjnymi, które zasługują na długi rozwój, aby pokrótce zbadać trzy ścieżki: ciało, psychikę i etykę.

Człowiek jest przede wszystkim istotą doznającą wrażeń, na którą stymuluje lub wpływa jego styl życia: „Poświęć czas na dobre odżywianie” – radzi jednoznacznie strona internetowa rządu Quebecu. Czy spałeś wystarczająco dużo? Czy regularnie ćwiczysz? Rezerwujesz chwile relaksu dla siebie? Dla Arystotelesa wstrzemięźliwość służy nie tylko regulowaniu pragnień, ale także ustanowieniu dyscypliny życia, która wspiera nasze zdrowie fizyczne i moralne. Dziś na nowo odkrywamy dominującą rolę ciała nad umysłem: na przykład powolne i głębokie oddychanie aktywuje przywspółczulny układ nerwowy odpowiedzialny za relaksację, co pomaga złagodzić niepokój i napięcie.

Ciało zasila naszą psychikę poprzez obrazy mentalne i afekty (przyjemność lub stres). W dzisiejszym świecie pracy informacje krążą natychmiast i za wszelką cenę podsycają kult wydajności i produktywności. Te nakazy wpływają na naszą psychikę. Stąd praca nad sobą, którą można wykonywać samodzielnie lub nie, aby nie znosić obrazów i codziennych stresów. Wymaga to w szczególności zrozumienia sposobu działania mediów i sieci, przedefiniowania swojego wobec nich stanowiska i przywrócenia prawdziwego znaczenia, jakie pragnie się nadać swojej działalności zawodowej.

Rzadko mówimy o związku między etyką a zdrowiem psychicznym. Jednakże mobbing, niesprawiedliwość lub brak uznania to wyraźnie zachowania, które szkodzą osobie w tym, co najbardziej ludzkie, nawet poza jej zdrowiem psychicznym: szkoda, jakiej doznaje takie zachowanie, jest głęboka. Pamiętajmy, że zarządzanie to nie tylko umiejętność, ale także relacja międzyludzka oparta na wzajemnym szacunku. W wielu środowiskach zawodowych jest ogromna praca do wykonania, aby walczyć z toksycznymi praktykami, lepiej służyć wartościom ludzkim i chronić zdrowie psychiczne wszystkich!

Tekst: Pierre d'Elbée