W najbliższych dniach ukaże się we Włoszech nakładem Edycji św. Pawła (paulistów) książka „San Giovanni Paolo Magno” (Święty Jan Paweł Wielki), będąca zapisem długiej rozmowy włoskiego księdza Luigiego Marii Epicoco z Franciszkiem.
Wspomina on w niej zarówno wybranie go na najwyższy urząd w Kościele w 2013 roku, jak i swe osobiste spotkania z papieżem z Polski. Książka trafi do księgarń z okazji setnej rocznicy urodzin Karola Wojtyły.
Czytaj także:
Co tu się odjaniepawla? Wyzwanie roku 2020: pokazać młodym JP2, który pociąga do głębi
Bardzo go polubiłem
Autor wywiadu jest kapłanem archidiecezji L’Aquila, wykładowcą filozofii Papieskiego Uniwersytetu Laterańskiego i Wyższego Instytutu Nauki Religijnych w L’Aquili. Głównym tematem rozmowy są kontakty obecnego biskupa Rzymu z jego poprzednikiem, ale sporo miejsca zajmują w niej także wspomnienia z okresu posługiwania biskupa i kardynała Jorge Mario Bergoglio w Argentynie, a zwłaszcza w Buenos Aires.
Włoski tygodnik katolicki „Famiglia Cristiana” udostępnił swym czytelnikom obszerny fragment pierwszego rozdziału książki „Na tobie zbuduję mój Kościół”, mówiący o okolicznościach wyboru kardynała z „końca świata” na papieża i o jego wcześniejszych kontaktach z Janem Pawłem II.
Franciszek oświadczył, że jego pierwsze wrażenia na wieść o wyborze pierwszego po prawie pięciuset latach papieża nie-Włocha były bardzo dobre. „I to odczucie wzmogło się wkrótce potem, gdy dowiedziałem się, że był on duszpasterzem akademickim, profesorem filozofii, chodził po górach, był narciarzem i sportowcem oraz człowiekiem, który dużo się modlił. Bardzo go polubiłem. Zaraz odczułem wielką sympatię do niego” – zapewnił Ojciec Święty. Dodał, że wtedy, do stycznia 1980, był prowincjałem jezuitów w Argentynie.
Poparłem kard. Ratzingera
Na pytanie ks. Epicoco, czy wypowiedziane wtedy, w październiku 1978 przez nowego papieża zdanie o „biskupie Rzymu z dalekiego kraju”, wpłynęły na jego słowa o „papieżu prawie z końca świata”, Franciszek odparł, że nie, że była to jego spontaniczna wypowiedź.
Najpierw jednak zwrócił uwagę, że w tamtym czasie, gdy trwało konklawe, nigdy nie wyobrażał sobie, że to on zostanie nowym następcą św. Piotra. Przyznał, że już w 2005 (gdy wybrano Benedykta XVI) wielu mówiło, że dostał wtedy dużo głosów, ale – dodał – prawdziwym papieżem był wtedy Ratzinger, a „ja byłem o tym przekonany i poparłem go”.
„W czasie konklawe w 2013 uważałem się już za biskupa emerytowanego [miał wówczas ponad 76 lat – KAI] i nie podejmowałem żadnego ryzyka” – mówił dalej obecny biskup Rzymu, przyznając, że z tego powodu nigdy nie myślał o „czymś takim” [jak wybór na papieża].
Czytaj także:
Dlaczego Franciszek wstaje o 4.30 rano? Rozmowa z biografem papieża
„Nie zapominaj o ubogich”
Ale po wyborze, gdy założył białą sutannę i miał wyjść na balkon loggii bazyliki watykańskiej, zaczął się zastanawiać, co ma powiedzieć ludziom zgromadzonym na Placu św. Piotra. Przypomniał sobie wówczas, co powiedział mu kilka godzin wcześniej kard. Francisco Javier Errázuriz z Chile, ale do którego słów nie przywiązywał wtedy większej wagi.
Wraz z dwoma innymi purpuratami udali się na modlitwę do Kaplicy Paulińskiej. Jednym z nich był jego przyjaciel, kard. Cláudio Hummes z Brazylii, który po drodze powiedział mu: „Nie zapominaj o ubogich”.
Wielki spokój
Według Franciszka kardynał chilijski, a także kilku innych uczestników tamtego konklawe, zwracało się doń jako do przyszłego papieża, chociaż nie było jeszcze głosowania. Errázuriz poprosił go nawet o przygotowanie krótkiego przemówienia, gdy ukaże się zebranym na placu jako nowy biskup Rzymu.
On sam prosił wówczas swych rozmówców, aby nie żartowali sobie z niego. A jednak w drugiej turze to on został wybrany na nowego następcę św. Piotra. Słowa, które wypowiedział potem z loggii bazyliki, przyszły mu do głowy spontanicznie – zapewnił rozmówca włoskiego kapłana.
Wspomniał też, że w chwili ogłaszania wyników głosowania odmawiał różaniec i odczuwał „wielki spokój”, który odtąd towarzyszy mu do dnia dzisiejszego. Wcześniej podobny spokój odczuwał, gdy mianowano go biskupem pomocniczym Buenos Aires [w maju 1992 – KAI].
Pierwsze spotkanie
Przywołał następnie swe pierwsze spotkanie z Janem Pawłem II – było to w marcu 1987, w czasie drugiego pobytu papieża w Argentynie. Jezuita o. Bergoglio wrócił niedawno z Niemiec, gdzie pisał doktorat a w jego prowincji panowała wówczas „ciężka sytuacja”, której korzenie sięgały lat 1973-80, gdy stał na jej czele, a później – do 1986 był rektorem jezuickiego kolegium Zbawiciela w stolicy.
Był to zresztą trudny okres dla całego kraju. I to właśnie wtedy po raz pierwszy osobiście zetknął się z papieżem Wojtyłą.
Czytaj także:
Karol Wojtyła: był na spływie, dostał nominację na biskupa i… wrócił na kajaki
Przypomniał również okoliczności swej nominacji biskupiej. Od 16 lipca 1990 przebywał w Córdobie i tam w maju 1992 zadzwonił do niego nuncjusz apostolski, prosząc o spotkanie. Ponieważ o. Bergoglio nie mógł wówczas przybyć do Buenos Aires, dyplomata papieski oświadczył, że leci właśnie do Mendozy i w drodze powrotnej do stolicy zatrzyma się na krótko w Córdobie i tam sobie porozmawiają.
I gdy mieli się już pożegnać, nuncjusz jakby od niechcenia powiedział mu, że został mianowany biskupem pomocniczym, na co zgodził się już także generał zakonu. Dodał, że wiadomość o tym zostanie ogłoszona 20 lub 21 maja [w rzeczywistości był to ten pierwszy dzień – KAI].
Kontakty z Janem Pawłem II
W tej nowej roli – jako biskup i wikariusz generalny stołecznej archidiecezji – przyszły papież spotkał się z Janem Pawłem II w czasie Synodu Biskupów nt. życia konsekrowanego jesienią 1994. Kontakty te stały się częstsze po mianowaniu bp. Bergoglio najpierw arcybiskupem-koadiutorem (1997), a następnie metropolitą Buenos Aires (1998).
Okazją do tych spotkań stały się jego udział w Synodach Biskupów i wizyty ad limina. Gdy na konsystorzu w 2001 został mianowany kardynałem i odbierał z rąk Jana Pawła II biret, pocałował go w rękę, podczas gdy inni purpuraci wymieniali z papieżem jedynie znak pokoju. „Niektórzy skrytykowali mnie za ten gest, ale to było spontaniczne” – podkreślił Franciszek.
Po ataku terrorystycznym na Nowy Jork we wrześniu tegoż roku tamtejszy arcybiskup kard. Edward Egan, który był głównym relatorem na październikowym Synodzie Biskupów, wrócił do swej archidiecezji, aby uczcić ofiary, a wtedy papież mianował metropolitę Buenos Aires na nowego relatora.
Tamten Synod obradował nt. roli i miejsca biskupa w Kościele, co także sprzyjało częstym kontaktom z Ojcem Świętym i wspólnym obiadom z nim i innymi biskupami – dodał papież.
KAI/ks
Czytaj także:
Nowa książka Franciszka: dla kochających Maryję i dla tych, którzy mają z Nią kłopot
Dziś świętujemy...