Czy doskonały Bóg może się dziwić?

Czy Bóg może się dziwić? Brzmi to nieco… dziwnie, zważywszy na fakt, że jeśli jest Tym, kim jest, nie może doświadczać żadnego braku. Z logicznego punktu widzenia to zrozumiałe. W końcu Bóg, jak pisał niegdyś św. Anzelm z Canterbury, jest tym, ponad co nic doskonalszego nie mogę sobie pomyśleć. Krótko mówiąc – pełnią doskonałości. Znaczy to, że na poziomie swej natury i wiedzy nie może mieć żadnych braków. Jeśli przyjmiemy, jak argumentowali średniowieczni myśliciele, że Jego istotą jest czyste, absolutne istnienie, to wszystkie wzniosłe przymioty realizują się w Nim w najwyższym możliwym stopniu. Znaczy to, że Bóg nie tylko jest miłosierny, ale jest miłosierdziem, nie tylko jest dobry, ale jest samym dobrem, pięknem, świętością, sprawiedliwością. Jego poznanie jest więc pełne i najwyższe – nie ma w nim miejsca na jakąś niewiedzę. A zatem w jaki sposób możliwe byłoby zdziwienie?

Czytaj także:„Ksiądz z fotela”: Jest taki ktoś, kto może wszystko – nazywa się Jezus Chrystus

A jednak w Ewangelii według św. Mateusza czytamy: „Setnik odpowiedział: «Panie, nie jestem godzien, abyś wszedł pod dach mój, ale powiedz tylko słowo, a mój sługa odzyska zdrowie. Bo i ja, choć podlegam władzy, mam pod sobą żołnierzy. Mówię temu: Idź! – a idzie; drugiemu: Chodź tu! – a przychodzi; a słudze: Zrób to! – a robi». Gdy Jezus to usłyszał, zdziwił się i rzekł do tych, którzy szli za Nim: «Zaprawdę powiadam wam: U nikogo w Izraelu nie znalazłem tak wielkiej wiary»” (Mt 8, 8-10). 

Oczywiście – powie ktoś – ale przecież Jezus był człowiekiem, mógł więc czegoś nie wiedzieć i w konsekwencji doświadczyć zdumienia – w tym wypadku z powodu silnej wiary i pokory setnika. Owszem – można by na to odrzec – ale przecież był też Bogiem. Wszak teologia mówi, że Jezus, jako Syn Boży, to Osoba Boska posiadająca dwie natury – boską i ludzką. Jest więc w pełni Bogiem i w pełni człowiekiem. Czy zatem, jako człowiek, może się dziwić i jednocześnie – nie doświadczać zdziwienia jako Bóg? W rzeczywistości próba odpowiedzi na to pytanie to jedna z najbardziej fascynujących tajemnic i zarazem wyzwanie dla teologów. Jak się ma w Jezusie świadomość boska do świadomości ludzkiej? Jak w czasie ziemskiego życia Jezusa mogły one ze sobą współistnieć? Jak tworzyły osobową jedność? 

Czytaj także:Jaki ojciec, taki… Bóg Ojciec. Jak relacje w rodzinie wpływają na nasze postrzeganie wiary?

Uważa się, że Jezus, jako człowiek, ze względu na ograniczenia ludzkiej natury, nie mógł mieć nieustannego, pełnego wglądu w swą boską naturę. Być może jakaś forma takiego wglądu była mu dana w określonych momentach Jego ziemskiego życia (np. modlitwa osobista, przemienienie na Górze Tabor, itd.), prawdopodobnie inaczej wyglądało to również przed, a inaczej po zmartwychwstaniu. Można uznać, że świadomość bycia Bogiem również odsłaniała się w nim stopniowo, w miarę rozwoju i dojrzewania w latach, mądrości i łasce. Wszystko to pozwala sądzić, że zdziwienie, które mógł przeżywać jako człowiek, nie kłóci się z bynajmniej z wszechwiedzą i doskonałym poznaniem właściwym Bogu. Jednak tekst grecki Ewangelii według św. Mateusza zwraca naszą uwagę jeszcze na coś innego. 

Otóż słowo ἐθαύμασεν (ethaumasen), którym posługuje się Ewangelista w odniesieniu do Jezusa oznacza nie tylko „zdziwił się”. Można je bowiem przetłumaczyć również jako: „wpadł w podziw”. Paradoksalnie właśnie ten fakt jest dla nas dużo istotniejszy niż wzniosłe teologiczne spekulacje. Ukazuje on bowiem Syna Bożego, który jest pełen podziwu dla człowieka zwracającego się do niego z prostą, ale zarazem pokorną, silną i niezwykle ufną wiarą. Właśnie ta ufność setnika dotyka najbardziej i wywołuje podziw Jezusa. To ważna lekcja dla nas. Dziecięca ufność, z którą przychodzimy do Boga, którą w sobie wzbudzamy i o którą tak często walczymy, to nie naiwność, czy duchowa brawura. To klucz do Bożego serca.

Czytaj także:„Bóg to szczęście za darmo”. Odnaleziony pamiętnik mojej ciotki to świadectwo żywej wiary