Światowej sławy matematyk Benoît B. Mandelbrot 20 listopada 2020 roku obchodziłby swoje 96. urodziny. Z tej właśnie okazji za pomocą Google Doodle postanowiono uczcić jego pamięć. Przybliżamy sylwetkę naukowca o litewsko-żydowskim pochodzeniu, który na świat przyszedł… w Warszawie! Zrewolucjonizował nie tylko świat matematyki, ale dał do myślenia także wielu teologom. Jego dorobek traktowany jest jako dowód na to, że nauka może współgrać z wiarą.
Chcemy nadal tworzyć dla Ciebie wartościowe treści
i docierać z Dobrą Nowiną do wszystkich zakątków internetu.
Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne.
RAZEM na pewno DAMY RADĘ!
Urodził się 20 listopada 1924 roku w rodzinie litewskich Żydów, którzy po I wojnie światowej osiedlili się w Polsce. Gdy Mandelbort był jeszcze dzieckiem, znów emigrowali – tym razem z Warszawy do Francji. Po II wojnie światowej Benoît rozpoczął studia matematyczne, kończąc uniwersytety we Francji oraz Stanach Zjednoczonych. Swą karierę rozwijał głównie w tych dwóch krajach.
Benoît Mandelbrot na Goodle Doodle
Mandelbort w 1958 roku rozpoczął pracę w IBM, gdzie spędził 35 lat. Przy użyciu najnowocześniejszych, na ówczesne lata, komputerów badał prace dwóch innych matematyków: Gastona Julii oraz Pierre’a Fatou. Przedmiotem ich badań były iteracje pewnych funkcji zespolonych. W trakcie swoich prac Mandelbrot uzyskał wykresy, które nazwano „fraktalami”, a jego samego uznano za ojca geometrii fraktalnej.
W 1979 roku matematyk odkrył zbiór zwany „zbiorem Mandelbrota”, który nazywany jest czasem także „odciskiem palca Pana Boga”. Fraktale stały się przedmiotem badań nie tylko matematyków, ale i przyrodników oraz… teologów!
Sam Benoît miał powiedzieć także słowa:
W kwestii fraktali zobaczyć znaczy uwierzyć.
Benoît Mandelbrot i jego tajemnicze fraktale
Fraktale są kształtami matematycznymi, które nieskończenie się powtarzają. To twory o nieregularnych, nieciągłych kształtach, których drobne części przypominają większą całość, są „samopodobne”. Występują w naturze oraz naszym codziennym życiu. Znalazły także liczne zastosowania w różnych obszarach życia (takich jak m.in. botanika, ekonomia, grafika komputerowa, meteorologia, hydrologia, medycyna, ale też nauki społeczne czy lingwistyka).
Jakub Szwarczyński, doktorant w Zakładzie Teologii Dogmatycznej Wydziału Teologicznego na Uniwersytecie Śląskim tak pisze o fraktalach:
Jednym z najprostszych przykładów fraktali jest paproć. Przyglądając się jej dokładnie, można zauważyć, że każdy pojedynczy listek jest odbiciem (niejako pomniejszoną wersją) całej paproci. Podobnym przykładem, również występującym w przyrodzie, jest kalafior fraktalny czy płatki śniegu. Są to przykłady widoczne na pierwszy rzut oka. Jednak fraktale otaczają człowieka na każdym kroku. Sam ludzki palec jest fraktalem całej ręki, ponieważ posiada dokładnie takie same proporcje.
Fraktale – Boży zamysł czy czysty przypadek?
Coraz więcej naukowców (tak teologów, jak matematyków i fizyków) zadaje sobie pytanie: czy podobieństwo między mniejszymi a większymi sieciami jest zbiegiem okoliczności?
Relacje istniejące w świecie są bowiem odbiciem pierwszej, fundamentalnej relacji, jaką jest Bóg. Właśnie dlatego, można powiedzieć, że świat jest fraktalem Boga. Cała rzeczywistość będąca siecią odniesień jest ostatecznie Jego obrazem, niejako Go uobecnia – pisze Jakub Szwarczyński w swoim artykule.
Doktorant przypomina słowa ważnego polskiego filozofa oraz teologa – ks. Józefa Tischnera, który powiedział:
W rzeczach widzialnych odbija się Bóg zupełnie podobnie, jak w konstrukcji maszyny elektronicznej odbija się umysł konstruktora.
Benoît Mandelbrot – pokazał światu piękno matematyki
Często zwraca się uwagę na piękno fraktali. Ich kształty są bardzo intrygujące, estetyczne, działają na wyobraźnię.
Gdy Mandelbrot w 2010 roku zmarł na raka trzustki, w mediach pojawiały się często powtarzające się nagłówki nazywające go „człowiekiem, który pokazał światu niezwykłe piękno matematyki”.
Benoît B. Mandelbrot otrzymał wiele nagród za swoją działalność – m.in. 16 doktoratów honoris causa, Nagrodę Wolfa oraz Medal Sierpińskiego (Wacław Sierpiński był badaczem pierwszych abstrakcyjnych fraktali, zob. dywan Sierpińskiego lub trójkąt Sierpińskiego).
Czytaj także:
Najważniejsza lekcja matematyki: jak uratować człowiekowi życie?
