Co się zmieniło w modelu polskiej rodziny przez ostatnich 7 lat? Zmianie uległ nie tylko język opisujący relacje międzyludzkie, ale również same preferencje Polaków.
Przekazując darowiznę, pomagasz Aletei kontynuować jej misję. Dzięki Tobie możemy wspólnie budować przyszłość tego wyjątkowego projektu.
Wśród ogółu dorosłych Polaków prawie trzy piąte żyje w związku małżeńskim (59%), a ponad jedna czwarta (26%) jest stanu wolnego. Co dziesiąty badany to wdowiec lub wdowa (10%), a pięć na sto osób jest rozwiedzionych lub w separacji (5%). Należy jednak dodać, że dwie piąte (41%) osób definiujących się jako kawaler lub panna jest z kimś w związku, więcej niż jedna czwarta osób rozwiedzionych ma partnera lub partnerkę (29%), a wśród wdowców i wdów ten odsetek wynosi tylko 2%.
Warto również zwrócić uwagę, że zmianie uległ język obrazujący bliskie relacje międzyludzkie. Jeszcze w 2013 do opisu sytuacji, gdy dwie osoby żyjące w niezalegalizowanym związku prowadzą wspólne gospodarstwo domowe, posługiwano się terminem „konkubinat”. Wystarczyło 7 lat, by słowo to nabrało pejoratywnego znaczenia i niemal wyszło z użycia: dziś mówi się zwykle o partnerach wspólnie zamieszkujących lub związku nieformalnym – zauważa CBOS.
Jaki model rodziny wybierają Polacy?
Jeśli chodzi o preferowany model rodziny, to jako najlepsza sytuacja dla rodziny wygrywa model partnerski – wskazuje na niego niemal trzy piąte dorosłych Polaków (58%). Drugie miejsce – z jedną piątą głosów (20%) – zajmuje rozwiązanie, w którym oboje małżonkowie pracują, a kobieta dodatkowo zajmuje się prowadzeniem domu, wychowywaniem dzieci itp.
Niedaleko za tym modelem znajduje się, zaznacza CBOS, tradycyjny układ patriarchalny, w którym tylko mąż pracuje, a kobieta zajmuje się domem i dziećmi. Jako najlepszą sytuację dla rodziny wybiera go 14% ankietowanych.
W porównaniu z badaniem realizowanym w 2013 roku znacznie wzrosło poparcie dla modelu partnerskiego – przez długi czas odsetek zwolenników tego rozwiązania utrzymywał się na zbliżonym poziomie (ok. 41-48% w latach 2004–2013), a od ostatniego pomiaru wzrósł o 12 punktów procentowych. Jednocześnie zmalało wybieranie modeli obciążających głównie kobiety jako najlepszych dla rodziny.
Czytaj także:
Partnerski model rodziny. Jak to wygląda u Polaków?
Mężczyźni nadal chętniej niż kobiety wybierają model tradycyjny, czyli taki, w którym zajmują się wyłącznie pracą zawodową, a żona – wyłącznie domem i dziećmi. Obecnie model ten preferuje 17% mężczyzn i 11% kobiet. Kobiety o poglądach lewicowych nieco częściej niż te identyfikujące się z prawicą preferują model partnerski związku, podczas gdy badane o poglądach prawicowych częściej wybierają model tradycyjny.
Również religijność wpływa na preferowany przez kobiety podział obowiązków zawodowych i rodzinnych w związku – im większa częstość praktyk religijnych, tym większa aprobata dla tradycyjnego układu, a rzadsze praktyki (lub ich brak) idą w parze z preferowaniem modelu partnerskiego. Różnice te nie są jednak bardzo duże.
Czytaj także:
Czy pandemia zmieniła naszą religijność? Badania CBOS
Deklaracje a rzeczywistość
Oczekiwania odnośnie do najlepszego dla rodziny układu obowiązków zawodowych i domowych różnią się zwykle od rzeczywistości – zauważa CBOS. Najczęściej wskazywany w badaniu model partnerski jest realizowany u niespełna dwóch piątych osób gospodarujących z drugą osobą (37%). W drugiej kolejności występuje w polskich rodzinach model nieproporcjonalny żeński – jego realizowanie deklaruje obecnie przeszło jedna piąta respondentów (21%).
W porównaniu z poprzednim badaniem (z 2013 r.) ‒ wzrósł odsetek ankietowanych deklarujących, że realizują model partnerski: z 27% do 37%.
Analityczka CBOS Marta Bożewicz zwraca uwagę, że w przypadku modelu partnerskiego satysfakcja z realizowanego układu dotyczy ponad czterech piątych badanych. Jej zdaniem jako model najbardziej pożądany wśród Polaków, będzie się on w przyszłości upowszechniał.
Badanie przeprowadzono na reprezentatywnej, imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL.
CBOS, tk / Warszawa
Czytaj także:
CBOS: polska młodzież coraz mniej religijna. „Jest to zjawisko systematyczne”
