Komunia dóbr [notatki do Reguły Św. Benedykta]

Rozdział 33, Czy mnisi mogą posiadać cokolwiek na własność  1-8*

Mocne polecenia mające na względzie ubóstwo mnisze. Reguła poleca zdecydowane wykorzenianie wady przeciwnej ubóstwu. Jaka to wada? W przypadku mnicha: jakiekolwiek osobiste posiadanie. Ale nie tylko samo „posiadanie na własność”, lecz i – zapewne o wiele częściej się przydarzające – zachowanie, które zakłada, że się jest posiadaczem: gdy np. mnich posługiwałby się jakąś rzeczą właśnie tak jakby „była jego”. Dobitnym przejawem jest próba dawania lub przyjmowania czegoś – tak jakby mnich był zdolny do tego, by mieć. Na mocy swego powołania nie jest do tego zdolny. Jeśli więc coś „daje” lub „przyjmuje”, albo gdy kultywuje inne ukryte formy „posiadania”, to żyje życiem pozornym, bawi się pozorami.

Ubóstwo benedyktyńskie jest inne niż np. ubóstwo franciszkańskie, takie jak chciał święty Franciszek. Benedyktyni nie posiadają niczego osobiście, chociaż klasztor może, a nawet musi posiadać, żeby zapewnić stabilność życia. Życie w klasztorze to ciągła nauka posługiwania się przedmiotami trochę tak jakby były nam czasowo „wypożyczone”.

Dlatego Reguła nie mówi o ubóstwie jako absolutnym braku posiadania, lecz o ubóstwie jako traktowaniu wszystkich dóbr w klasztorze jako wspólnych, communia. Jednym będzie się to kojarzyło z komunizmem, a innym – pewnie słuszniej – z Komunią świętą. Wspólne uczestnictwo w dobrach poświęconych (o tym ostatnim było w rozdziale 32., czyli poprzednim).

„Mnisi nie mają prawa rozporządzać samodzielnie nawet własnym ciałem i własną wolą”. Należą do całości, a przez nią – do Całości.

Fragment książki "Prosta droga, notatki do reguły św. Benedykta", Paweł Milcarek, Biblioteka Christianitas, Dębogora 2021

* Fragment "Reguły" św. Benedykta w tłumaczeniu o. Bernarda Turowicza OSB opublikowany w serii Źródła Monastyczne pt. "Reguła Mistrza. Reguła św. Benedykta"