„Zbudźcie się, organy, instrumencie święty”. Obrzęd wybudzenia organów kościelnych. Dziś w Notre Dame

Wybudzenie organów to mało znany obrzęd. Powód jest prozaiczny – takie sytuacje jak poświęcenie nowych albo wyremontowanych organów nie zdarza się często. A jak się zdarza, ranga samego instrumentu czy świątyni nie zawsze wymaga organizowania uroczystej ceremonii.

Na przykład w marcu 2024 roku biskup Piotr Greger przeprowadził obrzęd wybudzenia organów w kościele Matki Bożej w Jaworzynce-Trzycatku w Beskidzie Śląskim w związku z poświęceniem nowych 17-głosowych organów firmy Rieger-Kloss. Inne wybudzone w ostatnich latach organy znajdują się w: kościele św. Józefa w Krakowie, bazylice św. Elżbiety we Wrocławiu i kościele św. Jana w Gdańsku. Organy katedry Notre Dame w Paryżu, które wprawdzie nie spłonęły w czasie pożaru w 2019 r., ale mocno ucierpiały od wysokiej temperatury i wody, i wymagały wyczyszczenia, renowacji i ponownego nastrojenia, także zostaną dziś wieczorem uroczyście wybudzone.

Obrzęd ma charakter liturgiczny i symboliczny, a jego celem jest podkreślenie duchowego znaczenia instrumentu w życiu wspólnoty wiernych.

Ceremonia przebiega jako dialog między celebransem a organami. Kapłan kilkukrotnie wzywa organy do obudzenia się, a instrument za każdym razem krótko odpowiada muzyką w wykonaniu organisty.

Jak przebiega taka „rozmowa”? Oto przykład:

Zobacz wybudzenie organów w kościele w Jaworzynce-Trzycatku (sam obrzęd zaczyna się w 24. minucie)

Organista zwykle dobiera fragmenty muzyczne w taki sposób, żeby najpełniej zaprezentować możliwości instrumentu.

Obrzęd wybudzenia organów poprzedza modlitwa do Boga, a po nim następuje poświęcenie instrumentu. Często wykonuje się go podczas mszy świętej.

Organy w katedrze Notre Dame – największy i najbardziej znany instrument we Francji zostaną dziś obudzone niezwykle uroczyście. Ceremonia zacznie się za zamkniętymi drzwiami katedry. Biskup archidiecezji paryskiej Laurent Ulrich trzy razy uderzy pastorałem w drzwi, a katedra odpowie trzykrotnym odśpiewaniem Psalmu 121. Za trzecim razem drzwi zostaną otwarte.

Obrzęd wybudzenia organów rozpocznie się znakiem krzyża i modlitwą. Arcybiskup osiem razy zwróci się do organów, które odpowiedzą muzyką. Potem nastąpi poświęcenie instrumentu.

Oficjum składać się z hymnu, psalmu, śpiewu Magnificat, intencji modlitewnych za cały świat i Modlitwy Pańskiej. Po niej nastąpi błogosławieństwo końcowe arcybiskupa i śpiew Te Deum.

Po nabożeństwie zaplanowano koncert na placu przed katedrą. Wystąpi wielu znanych muzyków, m.in. południowoafrykańska sopranistka Pretty Yende, chiński pianista Lang Lang oraz Clara Luciani, Vianney i Garou.