Tego kościoła nie można nie odwiedzić! Brali tu ślub rodzice Jana Pawła II i tu pochowano ks. Skargę

Wczesnobarokowy kościół świętych Piotra i Pawła w Krakowie, zwieńczony wielką kopułą, to jeden z najbardziej rozpoznawanych akcentów starego miasta.

To pierwszy barokowy kościół w Polsce. Budowa świątyni pw. Świętych Apostołów Piotra i Pawła rozpoczęła się w 1596 r. pod kierunkiem Józefa Britiusa, włoskiego architekta, dla przybyłych tu w 1583 r. jezuitów. Plan kościoła, wzorujący się na kościołach rzymskich Il Gesu Vignoli i S. Andrea della Valle Maderny, wykonał prawdopodobnie Giovanni de Rossis. Ostateczny kształt budowli nadał w latach 1605-1619 Giovanni Trevano z Lombardii, który był autorem projektu fasady, kopuły oraz wystroju wnętrza. Świątynia została wybudowana na planie krzyża łacińskiego, której ramiona tworzą nawę poprzeczną, tzw. transept.

Po kasacie zakonu jezuitów w 1773 r., kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła przejęła Komisja Edukacji Narodowej i przekazała Uniwersytetowi Krakowskiemu, a w 1786 r. cystersom z Mogiły. W latach 1809-1815 mieściła się tu cerkiew, a po roku 1830 kościół katolicki.

Architektura wnętrza jest monumentalna, uwagę przykuwa ołtarz główny z obrazem przedstawiającym wręczenie św. Piotrowi kluczy do Rzymu – symbolizujący autorytet i misję, która została mu powierzona przez Chrystusa.

W dolnej kondygnacji znajdują się posągi jezuickich świętych: Stanisława Kostki, Ignacego Loyoli, Franciszka Ksawerego i Alojzego Gonzagi. W górnej zostały ustawione figury patronów i fundatorów kościoła – Zygmunta III Wazy i Władysława IV.

Do kościoła można przejść przez barokowy mur z lat 20. XVIII wieku zwieńczony okazałymi figurami apostołów – Szymona, Filipa, Bartłomieja, Jakuba Młodszego, Jakuba, Piotra, Andrzeja, Jana, Judy Tadeusza, Macieja, Mateusza i Tomasza. Posągi są kopiami z lat 80. XX wieku. Oryginalne zostały zdemontowane z powodu zniszczeń wywołanych warunkami atmosferycznymi. Posąg św. Piotra ufundował Jan Paweł II tuż po swoim wyborze na papieża.

Świątynia przy Grodzkiej była dla papieża Polaka ważnym miejscem na mapie miasta. Tutaj 10 lutego 1906 r. odbył się ślub jego rodziców – Karola Wojtyły seniora, podoficera rachunkowego, i Emilii Kaczorowskiej. Świątynia pełniła w tamtym czasie funkcję kościoła garnizonowego. Świadkami na ślubie byli: Józef Kuczmierczyk (szwagier Emilii) oraz Feliks Kaczorowski (ojciec panny młodej).

Wojtyłowie doczekali się trójki dzieci – Edmunda, który przyszedł na świat 27 sierpnia 1906 r. w Krakowie, Olgi, która zmarła tuż po narodzinach, oraz Karola Józefa, który urodził się 18 maja 1920 r. Po zaślubinach małżonkowie zamieszkali przy ul. Mazowieckiej.

Prochy Skargi, wahadło Foucaulta i panteon wybitnych Polaków

Z kościołem Świętych Apostołów Piotra i Pawła związany był również ks. Piotr Skarga, hagiograf, pisarz, nadworny kaznodzieja króla Zygmunta III Wazy i czołowy przedstawiciel kontrreformacji. Autor „Kazań sejmowych” zmarły w 1612 r. spoczywa w krypcie pod prezbiterium.

Wiąże się z tym pewna ciekawostka. W XIX wieku rozpoczął się proces beatyfikacyjny duchownego, ale wkrótce został przerwany dlatego. Przyczyną były prawdopodobnie wpływy Habsburgów, którzy wspierali Watykan w czasie reformacji i kontrreformacji. Wykorzystano jednak pewien pretekst – komisja beatyfikacyjna po otwarciu grobu uznała, że ks. Piotr Skarga mógł zostać pochowany żywcem w stanie śmierci klinicznej lub letargu. 8 grudnia 2014 r. proces został wznowiony i jest na szczeblu diecezjalnym.

W kościele znajduje się również najdłuższe w Polsce wahadło Foucaulta. Jego długość wynosi 46,5 m. Wahadło ma możliwość wahań w dowolnej płaszczyźnie pionowej. Powolna zmiana płaszczyzny jego ruchu względem Ziemi wskazuje na jej obrót wokół własnej osi. Jego nazwa upamiętnia wynalazcę – Jeana Bernarda Léona Foucaulta, który po raz pierwszy zademonstrował je w lutym 1851 r. w Obserwatorium Astronomicznym w Paryżu.

W 2012 r., w 400. rocznicę śmierci ks. Skargi, w podziemiach kościoła św. Piotra i Pawła otworzono pierwszą część Panteonu Narodowego – miejsca spoczynku i upamiętnienia wybitnych Polaków, twórców kultury, sztuki, literatury oraz duchownych. Przed jego utworzeniem w kryptach świątyni spoczęli poza Skargą, również Andrzej Trzebicki oraz Witold Szeliga Bieliński. W 2013 r. został tu pochowany dramatopisarz i prozaik Sławomir Mrożek. Jest to także miejsce spoczynku i upamiętnienia Karola Olszewskiego, Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego, Zygmunta Wróblewskiego oraz Henryka Zygalskiego. Znajdują się tu groby Krzysztofa Pendereckiego i Adama Zagajewskiego.

Źródła: visitmalopolska.pl; santojp2.pl; krakow.pl; krakow-przewodnik.com.pl; domjp2.pl; apostolowie.pl; zabytkowekoscioly.net.