K+M+B czy C+M+B? Jak poprawnie oznaczyć drzwi?

Uroczystość Objawienia Pańskiego, znana jako Trzech Króli (6 stycznia), to chrześcijańskie święto obchodzone już od III wieku pod nazwą Epifanii. Tego dnia tradycyjnie okadzamy nasze mieszkania i oznaczamy drzwi na znak przyjęcia Chrystusa do naszego domu. Tradycja ta ma ponad 300 lat.

Jednak dlaczego jedni umieszczają na swoich drzwiach litery K+M+B, inni zaś C+M+B? Co dokładnie oznaczają te skróty?

Umieszczany u nas tradycyjnie napis K+M+B (i aktualny rok) odnosi się do imion trzech Mędrców ze Wschodu, którzy przybyli, aby oddać pokłon nowonarodzonemu Jezusowi (Kacper, Melchior i Baltazar). W niektórych krajach skrót umieszcza się pomiędzy liczbami oznaczającymi rok, np: 20+K+M+B+25.

Także dokument"Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii (17.12.2001)" mówi, że drzwi należy oznaczać napisem K+M+B, a do liter dopisać datę bieżącego roku:

>>"Błogosławieństwo domów, których drzwi znaczy się krzyżem Chrystusa, cyfrą nowego roku oraz tradycyjnymi inicjałami świętych Mędrców (K+M+B), co tłumaczy się formułą: "Christus mansionem benedicat".<<

"Christus mansionem benedicat" z którego wzięła się nowa propozycja (CMB) tłumaczy się jako "Chrystus błogosławi ten dom" (a właściwie rezydencję, dom w języku łacińskim to "domus"). Nową formułę próbuje się zakorzenić w słowach św. Augustyna" Christus Multorum Benefactor – „Chrystus dobroczyńcą wielu”, jednak tradycja znaczenia drzwi kredą powstała znacznie później i poza zbieżnością inicjałów nie ma wspólnego z cytatem z św. Augustyna.

Tradycyjny obrzęd błogosławieństwa kredy rozwiewa wszelkie wątpliwości:

Tradycyjny rytuał błogosławieństwa wyraźnie wskazuje na imiona Trzech Króli, które symbolicznie zapisujemy na drzwiach, modląc się o zdrowie ciała i duszy oraz opiekę Bożą przez ich wstawiennictwo. Dlatego pisownia K + M + B pozostaje głęboko zakorzenioną, właściwą formą dla polskiej tradycji.

Istnieje wiele modlitw, z których podajemy dwie najpopularniejsze:

Wersja krótsza: 

Głowa rodziny stojąc przed progiem w otwartych drzwiach, mówi: 

P. Słowo ciałem się stało. 
W. I zamieszkało między nami. 

Następnie pobłogosławioną kredą pisze na drzwiach znaki: K+M+B oraz roku  i mówi dalej: 

P. Niech każdy szukający Chrystusa znajdzie Go zawsze między nami. 
W. Amen. 

 Warto też okadzić mieszkanie pobłogosławionym kadzidłem podczas śpiewu odpowiedniej kolędy, np. "Mędrcy świata, monarchowie"

Wersja dłuższa  

Po powrocie z kościoła domownicy gromadzą się wokół żłóbka lub stołu, na którym zapalamy świecę. Modlitwę rozpoczynamy od znaku Krzyża Świętego.

P. W imię Ojca + Syna + i Ducha Świętego. 
W. Amen. 

P. Boże, który w dniu dzisiejszym za przewodem gwiazdy objawiłeś Jednorodzonego Syna swojego poganom, spraw łaskawie, abyśmy poznawszy Cię już przez wiarę, zostali kiedyś doprowadzeni do bezpośredniego oglądania Twego wspaniałego Majestatu. Przez tegoż Chrystusa, Pana naszego. 
W. Amen. 

P. Posłuchajmy słów świętej Ewangelii, w których św. Mateusz opisuje przybycie i hołd złożony Chrystusowi przez trzech Mędrców ze Wschodu. Wraz z nimi uznajemy w Chrystusie prawdziwego Boga i człowieka oraz króla wszelkiego stworzenia. 

Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon». Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli: «W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok: 

A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela». 

Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich dokładnie o czas ukazania się gwiazdy. A kierując ich do Betlejem, rzekł: «Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie, donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon». Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do Heroda, inną drogą udali się do swojej ojczyzny (Mt 2, 1-12). 
Oto Słowo Pańskie.

W. Chwała Tobie, Chryste.

Panie Jezu Chryste, którego Trzej Mędrcy jako Dziecię znaleźli w domu i złożyli Mu hołd, który wzrastałeś w domu w Nazarecie przy boku Maryi i świętego Józefa, uświęć i nasz dom swoją obecnością. Niech panuje w nim Twoja miłość, dobroć i czystość. Niech wszyscy tworzymy domowy Kościół, który w tym sanktuarium niech stale składa Ci uwielbienie i chwałę. Niech święte symbole, które znaczymy na drzwiach tego sanktuarium, przypominają nam i tym, którzy będą nas odwiedzać, że jesteśmy domowym Kościołem i za gwiazdą wiary chcemy iść na spotkanie z Tobą, do domu naszego wspólnego Ojca, z którym w jedności Ducha Świętego żyjesz i królujesz przez wszystkie wieki wieków. Amen. 

W: Mędrcy świata… 

W czasie śpiewu kolędy głowa domu kropi wszystkie pokoje wodą święconą przyniesioną z kościoła i drzwi znaczy kredą, pisząc chrześcijańskie symbole z datą bieżącego roku. 

[Bp Józef Wysocki, Rytuał rodzinny, Włocławek 2000].