Psycholog, psychoterapeuta, kierownik duchowy? Do kogo i kiedy zwrócić się po pomoc?

Kim jest?

Absolwentem 5-letnich studiów magisterskich o kierunku psychologia.

Czym się zajmuje?

Przede wszystkim posiada uprawnienia w zakresie diagnozy psychologicznej – tylko on może posługiwać się testami diagnostycznymi oraz wydawać opinie i zaświadczenia psychologiczne. Zakres jego działań jest szeroki i zależny od specjalności, którą wybrał w czasie studiów – spotkać można go w rozmaitych miejscach: szkole, szpitalach, sądzie, policji, w dużych firmach zajmuje się rekrutacją pracowników. Spotkanie z psychologiem jest konieczne, aby uzyskać uprawnienia do posługiwania się bronią czy zawodowego prowadzenia pojazdów. Natomiast w obszarze zdrowia psychicznego psycholog może udzielić porady, konsultacji – nie prowadzi długotrwałej terapii (chyba, że jest jednocześnie psychoterapeutą, o czym niżej).

Kiedy się do niego zgłosić?

Kiedy potrzebujemy zaświadczenia, diagnozy psychologicznej czy opinii. A także wtedy, kiedy zmagamy się z jakimiś trudnościami w konkretnym obszarze – kłopoty w pracy, trudności wychowawcze z dziećmi, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, żałoba.

Kim jest?

Ukończył szkolenie z zakresu psychoterapii w wybranym przez siebie nurcie. Może – ale nie musi! - być psychologiem, wielu dobrych psychoterapeutów ukończyło wcześniej inne studia: pedagogikę, socjologię, filozofię czy teologię. Oprócz szkolenia przeszedł także własną terapię i staże w placówkach medycznych.

Czym się zajmuje?

Prowadzi psychoterapię – formę leczenia trudności psychicznych, która opiera się na stosowaniu określonych, sprawdzonych metod w celu osiągnięcia poprawy w funkcjonowaniu klienta. Terapia może dotyczyć pojedynczej osoby, pary małżeńskiej czy całej rodziny, jej czas trwania bywa bardzo różny – od kilku spotkań do kilku lat. Psychoterapeuta pracuje w wybranym przez siebie nurcie: najpopularniejsze to humanistyczny, behawioralno-poznawczy, psychodynamiczny czy systemowy. Różnią się one np. formą przebiegu sesji czy nazewnictwem mechanizmów rządzących człowiekiem. Nie da się wskazać najlepszego nurtu terapii – wszystkie mają ten sam cel: pomoc osobie doświadczającej trudności, ale dochodzą do niego różnymi drogami.

Kiedy się do niego zgłosić?

Kiedy doświadczane przez nas trudności dotykają całego naszego życia. Kiedy obserwujemy u siebie objawy depresyjne, lęki, obsesyjne myśli, zaburzenia snu czy odżywiania. Kiedy problemy dnia codziennego albo doświadczenia z przeszłości sprawiają, że odczuwamy silne napięcie psychiczne, które utrudnia nam funkcjonowanie.

Kim jest?

Lekarzem medycyny o specjalności psychiatria.

Czym się zajmuje?

Prowadzi diagnozę psychiatryczną, rozpoznając zaburzenia psychiczne. W tym celu oprócz zebrania wywiadu lekarskiego często zleca również badania laboratoryjne czy obrazowe – zdarza się, że objawy kojarzone z chorobą psychiczną mają swoje źródło w schorzeniach somatycznych, np. chorobach układu hormonalnego. Na podstawie diagnozy psychiatra podejmuje leczenie farmakologiczne – może wypisać receptę na leki. W przypadku poważnych problemów może wystawić zwolnienie lekarskie czy skierować do szpitala. Często leczenie farmakologiczne prowadzone jest równolegle z psychoterapią.

Kiedy się do niego zgłosić?

Wtedy, gdy doświadczane przez nas objawy wyraźnie dezorganizują nasze życie – lęk czy objawy depresyjne stają się poważnym obciążeniem, wpływającym na nasze funkcjonowanie w pracy czy w domu. Koniecznie trzeba poszukać takiej pomocy kiedy pojawią się nietypowe doznania: słyszenie dźwięków czy widzenie obrazów niedostrzegalnych dla innych ludzi, przekonanie, że jest się śledzonym, że ktoś kontroluje nasze myśli czy spiskuje przeciwko nam.

Kim jest?

Kapłanem Kościoła katolickiego.

Czym się zajmuje? 

Zadaniem każdego kapłana jest przede wszystkim posługa sakramentalna, w tym także sakramentem pokuty i pojednania, powszechnie zwanym spowiedzią. W sakramencie pokuty penitent (osoba spowiadająca się) wyznaje grzechy i jedna się z Bogiem i Kościołem, co skutkuje darowaniem kary wiecznej spowodowanej przez grzechy śmiertelne.

Kiedy się do niego zgłosić?

Zawsze, kiedy popełnimy grzech ciężki – świadomy, dobrowolny i dotyczący ważnej materii. Oprócz tego warto regularnie korzystać z sakramentu pokuty, aby doświadczać uzdrawiającej łaski Boga i formować swoje sumienie. Dobrą praktyką jest znalezienie stałego spowiednika – kapłana, u którego spowiadamy się regularnie, dzięki temu możliwa jest pogłębiona praca nad naszymi wadami czy słabościami. Spowiedź ma na celu oczyścić nas z grzechów, a nie tylko poprawić nasze samopoczucie, więc nie spowiadamy się z trudnych sytuacji życiowych, licząc na to, że kapłan rozwiąże nasze problemy – jego rolą jest odpuszczenie grzechów, problemy życiowe pomogą nam rozwikłać inni specjaliści.

Kim jest?

Osobą duchowną lub świecką z przygotowaniem teologicznym, towarzyszącą na drodze wiary.

 Czym się zajmuje?

Prowadzi do pogłębienia naszej relacji z Bogiem. Wspiera na drodze rozwoju duchowego, pomaga rozpoznawać poruszenia duchowe i właściwie na nie reagować. Wskazuje, jak otwierać się szerzej na działanie Ducha Świętego.

Jeśli jest kapłanem, może – ale nie musi – być jednocześnie stałym spowiednikiem osoby prowadzonej.

Kiedy się do niego zgłosić?

Kiedy pojawia się w nas pragnienie „czegoś więcej” w życiu duchowym. Kiedy zależy nam na pogłębieniu naszej wiary, wzmocnieniu relacji z Bogiem. Kierownictwo duchowe jest szczególnie ważne w okresie, kiedy podejmujemy ważne, życiowe decyzje dotyczące powołania czy dalszej drogi wiary. Jest także cenne, kiedy nasze zaangażowanie w życie duchowe wykracza poza konieczne minimum – dobrze jest mieć wtedy osobę, która pokieruje nas w określonej drodze duchowości. O ile przed spowiednikiem wyznajemy grzechy, to z kierownikiem duchowym rozmawiamy o naszych wewnętrznych poruszeniach, sposobach modlitwy czy refleksjach płynących z lektury Słowa Bożego. Spotkania mogą być regularne bądź doraźne.