„Dawco Światłości, chwała Tobie!” – monaster bazylianów w Krechowie

W tych tragicznych dniach rosyjskiej inwazji na Ukrainę chcemy być bliżej tych, którzy doświadczają niewyobrażalnych cierpień. Dlatego proponujemy Wam wielkopostną pielgrzymkę przez Ukrainę.

Przez cały Wielki Post będziemy duchowo odwiedzać kolejne święte miejsca tego kraju: sanktuaria, cerkwie, kościoły, kaplice i znane miejsca kultu – chcemy być wszędzie tam, gdzie pielgrzymują i modlą się nasze siostry i nasi bracia z Ukrainy. W ten sposób chcemy w duchowy sposób wziąć trochę ich ciężarów na swoje barki oraz jednoczyć się w chrześcijańskiej modlitwie.

Wciąż pozostajemy w obwodzie lwowskim. Mała miejscowość Krechów, położona niedaleko Żółkwi, w bliskim sąsiedztwie (około 35 km) granicy z Polską. Na początku XVII w. przybyli tam dwaj prawosławni mnisi, prawdopodobnie z Ławry Pieczerskiej w Kijowie i założyli niewielką, drewnianą pustelnię.

Hetman Stanisław Żółkiewski ofiarował im wkrótce większą działkę, położoną u stóp wzgórza zwanego przez okolicznych mieszkańców Pobożnym. Przez kilkanaście lat rozrósł się tam monaster męski, który zyskał nawet od Patriarchy Ekumenicznego w Konstantynopolu przywilej tzw. stauropigii czyli jednostki niezależnej od miejscowego biskupa-metropolity i podległej bezpośrednio patriarsze. 

Przywileje nadawali również monasterowi władcy Polski, m.in. królowie Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan Sobieski. W XVIII w. klasztor przyjął unię i stał się jednym z najbardziej znanych ośrodków prowadzonych przez zasłużonych w krzewieniu unii w całym Wielkim Księstwie Litewskim ojców bazylianów.

Finalnie w kompleksie znalazły się dwie cerkwie: murowana św. Mikołaja Cudotwórcy oraz drewniana Przemienienia Pańskiego. Monaster otoczyły mocne mury obronne – znajdował się bowiem na niebezpiecznych terenach, które często najeżdżali Kozacy i Turcy.

W czasach ZSRR, po likwidacji Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, umieszczono na terenie klasztoru dom dziecka i zakład poprawczy. Kompleks powrócił do wiernych po odtworzeniu struktur Kościoła greckokatolickiego na Ukrainie.

Nie do wytrzymania wylanie Twojej Światłości i nieprzystępne Bóstwo widząc najlepsi z apostołów na górze przemienienia, Chryste niemający początku, zostali ogarnięci przez bojaźń Bożą i obłokiem jasnym zostali ocienieni, słysząc głos Ojca głoszący tajemnicę Twego wcielenia, albowiem jeden jesteś i po wcieleniu Syn Jednorodzony i Zbawca świata.

Piotrowi, Jakubowi i Janowi, najlepszym uczniom Twoim dzisiaj pokazałeś na górze Tabor Chwałę Bożej Twojej postaci, widzieli bowiem szaty Twoje błyszczące jak światło i oblicze Twoje bardziej od słońca, a nie mogąc znieść nie do wytrzymania Twojej jasności, na ziemię padli nie mogąc patrzeć, głos bowiem słyszeli świadczący z wysoka: Oto Syn mój umiłowany, który przyszedł na świat zbawić człowieka.

Przemieniłeś się na górze, Chryste Boże, objawiając uczniom Twoim chwałę Twoją, na ile mogli pojąć. Niechaj więc i nam grzesznym zajaśnieje wieczna Światłość Twoja, modlitwami Bogurodzicy, Dawco Światłości, chwała Tobie!

(fragment nabożeństwa wielkich nieszporów w wigilię święta Przemienienia Pańskiego w tradycji wschodniej, tł. ks. H. Paprocki, za: liturgia.cerkiew.pl)