Żywił się jednym orzechem i spał w dziupli. Największy polski asceta

Święty Świerad, znany również jako Andrzej Świerad, urodził się w Polsce w rodzinie rolniczej, prawdopodobnie w rejonie Tropia nad Dunajcem. Jego prawdziwe imię, Świerad, jest związane z prasłowiańskim zaimkiem „wsze” (wszystek, cały, zawsze) i przymiotnikiem „rad”. Imię to miało różne formy w różnych regionach, ale najczęściej używane było w Małopolsce. Żył on w czasach, gdy chrześcijaństwo dopiero zaczynało się szerzyć w rejonie środkowego Dunajca, będąc jednym z pierwszych misjonarzy polskich poza granicami kraju.

Nie wiadomo dokładnie, w jakich okolicznościach Świerad trafił na Węgry, ale w latach 997/998 wstąpił do benedyktyńskiego klasztoru św. Hipolita na górze Zabor koło Nitry. Opatem klasztoru był Filip, który nadał mu imię Andrzej, zgodnie z tradycją uznawania św. Andrzeja Apostoła za głównego patrona Węgier. W klasztorze tym Świerad prowadził życie ascetyczne, które później kontynuował w pustelni.

Po przekroczeniu czterdziestego roku życia, Świerad mógł udać się na pustelnię, gdzie jego życie wypełniała ciężka praca i surowe umartwienia. Jego pustelnia znajdowała się pół dnia drogi od opactwa. W każdą sobotę wieczorem wracał do klasztoru i pozostawał tam do niedzieli, uczestnicząc we wspólnych posiłkach. W pozostałe dni tygodnia pościł, jedząc jedynie jeden orzech dziennie w okresie Wielkiego Postu. Aby jeszcze bardziej uprzykrzyć sobie życie, nocą siedział na pieńku otoczonym ostrymi prętami i nosił koronę z drewna z zawieszonymi kamieniami.

Świerad nosił również mosiężny łańcuch, który z czasem wrósł w jego skórę. To właśnie to umartwienie było bezpośrednią przyczyną jego śmierci około 1030-1034 roku, kiedy to zakażenie, które powstało po pęknięciu skóry, doprowadziło do jego zgonu. Po śmierci, jego ciało zostało obmyte przez opata Filipa, który odkrył łańcuch na jego brzuchu.

Święty Benedykt, towarzysz i uczeń Świerada, również przybył z Polski. Po śmierci swojego nauczyciela, Benedykt kontynuował jego surowy tryb życia w pustelni. Jego życie zakończyło się tragicznie, gdy w trzy lata po śmierci mistrza został napadnięty przez zbójców i zabity. Jego ciało wrzucono do rzeki Wag. Legenda głosi, że orzeł pilnował jego ciała przez cały rok, dzięki czemu zostało ono odnalezione w nienaruszonym stanie. Benedykt i Świerad zostali pochowani obok siebie w kościele zakonnym.

Kult obu świętych szybko się rozprzestrzeniał, a naturalnym jego ośrodkiem był klasztor na górze Zabor. Tam początkowo znajdował się ich grób oraz przechowywano łańcuch Świerada. Relikwie te trafiły później do biskupa Maurusa w Pesc. W Słowacji powstały dwa sanktuaria: jedno w pobliżu Nitry, gdzie była pustelnia Świerada, a drugie w miejscu śmierci Benedykta w Skałce nad Wagiem.

Około 1064 roku, Świerad i Benedykt zostali uroczyście proklamowani przez biskupów Węgier świętymi, a ich ciała przeniesiono do katedry w Nitrze, gdzie spoczywają do dziś. Świerad jest uznawany za jednego z największych ascetów wśród polskich świętych, a jego kult jest szczególnie żywy w Tropiu, gdzie znajduje się źródełko o cudownej mocy oraz kościół z relikwiami świętego sprowadzonymi z Nitry.

Święty Świerad jest często przedstawiany w ikonografii jako pustelnik, a jego atrybutem jest dziupla. Jego życie i umartwienia stały się inspiracją dla wielu, a on sam uznawany jest za przykład doskonałej świętości i ascetyzmu.

Święty Benedykt, choć mniej znany, również odgrywa ważną rolę w historii chrześcijaństwa w tej części Europy. Jego męczeńska śmierć i oddanie Bogu do końca życia są świadectwem głębokiej wiary i poświęcenia.

Obaj święci, Świerad i Benedykt, nie tylko przyczynili się do szerzenia chrześcijaństwa na Węgrzech i w Polsce, ale również pozostawili trwałe dziedzictwo w postaci miejsc kultu, relikwii oraz licznych legend i opowieści, które do dziś inspirują wiernych. Ich życie i dzieło stanowią ważny element duchowego dziedzictwa Europy Środkowej.

Źródło: brewiarz.pl, swieci.diecezja.tarnow.pl, www.tropie.tarnow.opoka.org.pl