Synod: pięć najbardziej problematycznych artykułów „Dokumentu końcowego”

Wszystkie 155 artykułów, które składają się na „Dokument końcowy Synodu o Synodalności”, zostało przegłosowanych i przyjętych większością dwóch trzecich głosów podczas ostatniego dnia obrad, 26 października 2024 r. Większość artykułów została szeroko zaakceptowana, jednak niektóre paragrafy były kwestionowane. Jeden z nich zebrał ponad jedną czwartą głosów przeciwnych.

Wciąż czekamy na oficjalne tłumaczenie dokumentu na język polski. Poniżej zamieszczamy tłumaczenie fragmentów dokonane przez Aleteię.

97 głosów przeciw, co stanowi 27% oddanych głosów

„Na mocy chrztu mężczyzna i kobieta cieszą się równą godnością w Ludzie Bożym. Niemniej kobiety nadal napotykają przeszkody w uzyskaniu większego uznania dla ich charyzmatów, powołania i miejsca w różnych sferach życia Kościoła, co szkodzi służbie wspólnej misji. Pismo Święte poświadcza przewodnią rolę wielu kobiet w historii zbawienia. Kobieta, Maria Magdalena, została powołana do pierwszego głoszenia Zmartwychwstania; w dniu Pięćdziesiątnicy Maryja, Matka Boża, była obecna w Wieczerniku, wraz z wieloma innymi kobietami, które szły za Panem.

Ważne jest, aby odpowiednie fragmenty Pisma znalazły należyte miejsce w lekcjonarzach liturgicznych. Kluczowe momenty w historii Kościoła potwierdzają istotny wkład kobiet ożywianych przez Ducha. Kobiety stanowią większość wiernych i często są pierwszymi świadkami wiary w rodzinach. Są aktywne w życiu małych wspólnot chrześcijańskich i parafii; prowadzą szkoły, szpitale i ośrodki pomocy; inicjują działania na rzecz pojednania oraz promocji godności ludzkiej i sprawiedliwości społecznej.

Kobiety przyczyniają się do badań teologicznych i zajmują stanowiska odpowiedzialne w instytucjach związanych z Kościołem, w kuriach diecezjalnych i Kurii rzymskiej. Są kobiety, które pełnią funkcje liderów lub prowadzą wspólnoty. Zgromadzenie apeluje o pełne wdrożenie wszystkich możliwości już przewidzianych w obecnym prawodawstwie dotyczących roli kobiet, szczególnie tam, gdzie jeszcze nie zostały one wykorzystane. Nie ma żadnego powodu, dla którego kobiety nie mogłyby obejmować ról przywódczych w Kościele: tego, co pochodzi od Ducha Świętego, nie można powstrzymać.

Kwestia dostępu kobiet do posługi diakonatu pozostaje otwarta. Należy kontynuować rozeznawanie w tym zakresie. Zgromadzenie apeluje również o większą uwagę wobec języka i obrazów używanych w przepowiadaniu, nauczaniu, katechezie i redagowaniu oficjalnych dokumentów Kościoła, nadając większą wagę wkładowi świętych, teolożek i mistyczek.”

45 głosów przeciw, co stanowi 13% oddanych głosów

„Konferencje episkopatu wyrażają i realizują kolegialność biskupów, aby sprzyjać komunii między Kościołami i skuteczniej odpowiadać na potrzeby życia duszpasterskiego. Są fundamentalnym narzędziem do tworzenia więzi, dzielenia się doświadczeniami i dobrymi praktykami między Kościołami, przystosowując życie chrześcijańskie i wyraz wiary do różnych kultur. Odgrywają również ważną rolę w rozwoju synodalności, z udziałem całego Ludu Bożego. W oparciu o wnioski wyciągnięte z procesu synodalnego proponuje się:

a) Zebranie owoców refleksji nad statusem teologicznym i prawnym konferencji episkopatu;

b) Określenie zakresu kompetencji doktrynalnych i dyscyplinarnych konferencji episkopatu. Bez uszczerbku dla autorytetu biskupa w Kościele, który mu powierzono, ani nie narażając na szwank jedności i katolickości Kościoła, kolegialne wykonywanie tej kompetencji może sprzyjać autentycznemu nauczaniu jednej wiary w sposób adekwatny i inkulturowany w różnych kontekstach, identyfikując odpowiednie wyrazy liturgiczne, katechetyczne, dyscyplinarne, duszpasterskie, teologiczne i duchowe (por. AG 22);

c) Przeprowadzenie oceny funkcjonowania konferencji episkopatu, relacji między episkopatami oraz związków z Stolicą Apostolską, w celu zidentyfikowania konkretnych reform do wdrożenia. Wizyty ad limina Apostolorum mogą być okazją do takiej oceny;

d) Dopilnowanie, aby wszystkie diecezje należały do prowincji kościelnej i konferencji episkopatu (por. CD 40);

e) Doprecyzowanie więzi eklezjalnej, którą generują decyzje podjęte przez konferencję episkopatu, w odniesieniu do własnej diecezji, dla każdego biskupa, który uczestniczył w tych samych decyzjach.”

43 głosy przeciw, co stanowi 12% oddanych głosów

„Istnieje ścisły związek między synaksą (liturgiczne zgromadzenie w Kościele Wschodnim – przyp. red.) a synodem, między zgromadzeniem eucharystycznym a zgromadzeniem synodalnym. Choć w różnych formach, obietnica Jezusa o Jego obecności tam, gdzie dwaj lub trzej są zgromadzeni w Jego imię, spełnia się w obu przypadkach (por. Mt 18,20). Zgromadzenia synodalne celebrują jedność Chrystusa z Jego Kościołem przez działanie Ducha. To Duch zapewnia jedność Ciała Chrystusa zarówno w zgromadzeniu eucharystycznym, jak i w synodalnym. Liturgia jest słuchaniem Słowa Bożego i odpowiedzią na Jego inicjatywę przymierza. Zgromadzenie synodalne jest również słuchaniem tego samego Słowa, które rozbrzmiewa zarówno w znakach czasu, jak i w sercach wiernych, oraz odpowiedzią zgromadzenia, które rozeznaje wolę Bożą, aby ją realizować.

Pogłębienie więzi między liturgią a synodalnością pomoże wszystkim wspólnotom chrześcijańskim, w różnorodności ich kultur i tradycji, przyjąć style celebracji, które ukażą oblicze Kościoła synodalnego. W tym celu prosimy o utworzenie Grupy Studiów, której powierzamy także refleksję nad sposobem, w jaki celebracje liturgiczne mogą bardziej wyrażać synodalność; grupa ta mogłaby również zajmować się przepowiadaniem podczas celebracji liturgicznych oraz rozwojem katechezy na temat synodalności w duchu mistagogicznym.”

40 głosów przeciw, co stanowi 11% oddanych głosów

„Na przestrzeni procesu synodalnego wyrażano szerokie oczekiwanie, aby drogi rozeznania i formacji kandydatów do święceń kapłańskich były konfigurowane w stylu synodalnym. Oznacza to, że powinny one przewidywać znaczącą obecność kobiet, włączenie w codzienne życie wspólnot oraz kształcenie do współpracy z wszystkimi członkami Kościoła i praktyki rozeznawania eklezjalnego. To wymaga odważnych inwestycji energii w przygotowanie formatorów.

Zgromadzenie prosi o rewizję „Ratio Fundamentalis Institutionis Sacerdotalis”, która uwzględni postulaty wynikające z Synodu, przekładając je na konkretne wskazówki dotyczące formacji do synodalności. Kursy formacyjne powinny wzbudzać u kandydatów pasję do misji, która wykracza poza granice parafii i jednoczy wiernych różnych wspólnot; kursy te powinny prowadzić do formacji liderów zdolnych pracować z Ludem Bożym i rozeznawać Ducha Świętego wraz z innymi członkami wspólnoty chrześcijańskiej.”

39 głosów przeciw, co stanowi 11% oddanych głosów

„W synodalnym Kościele, decyzyjna kompetencja biskupa, Kolegium Biskupów i Biskupa Rzymu jest niezbywalna, ponieważ jest zakorzeniona w hierarchicznej strukturze Kościoła ustanowionej przez Chrystusa. Jednak nie jest bezwarunkowa: kierunek wyłaniający się z procesu konsultacyjnego jako wynik poprawnego rozeznania, zwłaszcza przeprowadzonego przez organy partycypacyjne, nie może zostać zignorowany.

Biskup musi konsultować się z wiernymi (prezbiterium, Rada Duszpasterska, Rada ds. Spraw Ekonomicznych, Rada Parafialna, kapituła kanonicka, kolegium konsultorów, zgromadzenia i stowarzyszenia życia konsekrowanego) we wszystkich decyzjach, które dotyczą życia wspólnoty oraz form współpracy w budowaniu Ciała Chrystusa.