Nie tylko duchowni, ale też wynalazcy. Co zawdzięczamy mnichom?

Rytm życia w klasztorze wyznaczają modlitwa i praca. Mnisi wykorzystywali ten czas na rozwijanie swojej kreatywności. Szampan, zegary, genetyka… Za tymi odkryciami stali mnisi!

Szampan narodził się w klasztorze. Dom Pérignon, mnich z opactwa Hautvillers (Marne), który żył w XVII wieku, mieszał i łączył różne rodzaje winogron, bawiąc się odmiennymi metodami fermentacji. 

W 1670 roku Dom Pérignon odkrył technikę produkcji wina, która przekształca sok winogronowy w napój alkoholowy. Mówi się również, że był odpowiedzialny za wzmocnienie procesu butelkowania poprzez użycie grubszego szkła i korka, aby zapobiec ulatnianiu się gazu. Dawne opactwo Hautvillers jest obecnie uważane za miejsce narodzin szampana – napoju, który już teraz wydaje się mieć przedsmak niebiańskich rozkoszy.

Tik-tak, tik-tak... Upływający czas, który śledzimy na zegarze, niejednokrotnie jest dla nas powodem stresu. Początek zegarów wiąże się jednak ze spokojnym upływem czasu w klasztorach. 

W XIII wieku mnisi przyczynili się do rozwoju zegarów mechanicznych. Nie posiadały one tarczy ani wskazówek i służyły po prostu do wybijania godzin modlitwy i pracy. Zegar wybijał godziny uderzając młotkiem w dzwon. 

Urządzenie ewoluowało następnie w bardziej złożone systemy, aż do wynalezienia pierwszego zegara wahadłowego przez Huygensa w 1658 roku. A stąd już tylko krok do współczesnych chronomierzy.

Destylacja z pewnością istniała już w starożytności, choćby w Egipcie czy Persji,  ale to w klasztornych szpitalach i kuchniach proces ten został udoskonalony. Od co najmniej XII wieku aż do renesansu mnisi nadal doskonalili i rozpowszechniali metodę destylacji, wykorzystując ją do tworzenia eliksirów do celów leczniczych poprzez łączenie mieszanki ziół i alkoholu. 

Mnisi z Irlandii i Szkocji również wykorzystywali techniki destylacji do tworzenia eaux-de-vie, napojów otrzymywanych w procesie destylacji. Sposoby te były wykorzystywane do produkcji likierów benedyktyńskich i słynnego Chartreuse.

W samym sercu XIX wieku, w augustiańskim opactwie św. Tomasza w Brnie (w dzisiejszej Republice Czeskiej), augustiański zakonnik Gregor Mendel nieświadomie stał się pionierem nowoczesnej genetyki dzięki eksperymentowi przeprowadzonemu na grochu. Obserwując ewolucję i cechy rośliny grochu, takie jak kształt nasion, kolor lub położenie kwiatów na roślinie, Gregor Mendel był w stanie przeprowadzić krzyżówki między roślinami i zauważył, że różne czynniki genetyczne były odpowiedzialne za przenoszenie konkretnych cech. Był to początek odkrycia dziedziczności biologicznej. Jego eksperymenty są obecnie znane jako prawa Mendla. 

Choć pochodzenie precli jest wciąż przedmiotem dyskusji, tradycja głosi, że słynny wypiek powstało dzięki mnichowi. Początkowo precle miały być nagrodą dla dzieci za naukę modlitwy, a ich zawiązany kształt miał symbolizować złożone ręce modlącego się dziecka. Miało to mieć miejsce w 610 r.

Artykuł ukazał się we francuskiej edycji Aletei. Tłumaczenie: Aleteia.