7 najważniejszych sygnałów ostrzegawczych, że masz toksyczną teściową i co z tym zrobić

Toksyczna teściowa? Wyrazy współczucia. Relacje z rodziną współmałżonka mogą być wyzwaniem, ale gdy teściowa jest toksyczna, sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana. Toksyczna teściowa nie tylko obniża twoje samopoczucie, ale może negatywnie wpłynąć na twoje małżeństwo. A jeśli pojawi się kryzys małżeński może wręcz zbudować koalicję nienawiści wobec ciebie, która będzie podżegała do rozwodu. Poniżej przedstawiam siedem najważniejszych sygnałów ostrzegawczych, że masz do czynienia z toksyczną teściową, oraz sposoby radzenia sobie z tym problemem, zanim zmieni się w bombę masowego rażenia.

Jeśli wielokrotnie jasno określałaś swoje granice, a teściowa je ignoruje, masz do czynienia z toksycznym zachowaniem. Toksyczne teściowe często uważają, że ich zdanie i potrzeby są najważniejsze, a wszelkie próby ustanowienia własnych reguł odbierają jako afront. Przykładem takiego zachowania może być sytuacja, w której prosiłaś, aby nie publikowała zdjęć twoich dzieci w mediach społecznościowych, a mimo to wciąż to robi. Działania takie mogą nie tylko prowadzić do frustracji, ale również powodować konflikty w rodzinie, szczególnie jeśli twój mąż nie widzi problemu lub nie chce się angażować w rozwiązanie sytuacji.

Ważne jest, abyś wyznaczała granice - jasno, z szacunkiem oraz ustalając wspólny front z mężem. Powiedzmy, że teściowa tendencję do wpadania na "wizyty niespodzianki" podczas których kompletnie nie szanuje waszych planów i które wykorzystuje do krytykowania bałaganu, jakości posiłku itp. Ustal z mężem zasadę - na przykład - niech mama zatelefonuje poprzedniego dnia i zapowie się z wizytą. W takiej sytuacji, gdy znów was niespodzianie nawiedzi, po prostu nie otwierajcie drzwi. Utrzymywanie twardych zasad i ich egzekwowanie pozwala uniknąć niepotrzebnych sporów i wysyła jasny komunikat, że twoje decyzje muszą być respektowane.

Toksyczna teściowa często ingeruje w życie pary, próbując kontrolować sytuację i podważać twoją rolę w związku. Może to objawiać się w pozornie niewinnych komentarzach typu: "Wiesz, mój syn zawsze lubił, gdy składałam mu skarpetki w ten sposób" lub "Jestem pewna, że dziecko nie powinno jeszcze jeść tego rodzaju pokarmu". Takie uwagi mogą wydawać się nieszkodliwe, ale jeśli powtarzają się regularnie, prowadzą do napięć w relacji, tym mocniej, jeśli twój mąż dla świętego spokoju woli jej przytaknąć, niż stanąć w twojej obronie (co często się dzieje).

Nie reaguj emocjonalnie i nie wdawaj się w dyskusję. Odpowiadaj uprzejmie, ale stanowczo. Na przykład: "Doceniam twoje rady, ale podejmujemy decyzje razem z moim mężem". Możesz wykorzystać starą, dobrą zasadę zdartej płyty, czyli spokojniego i z zachowaniem szacunku powtarzania tej samej, uprzejmej i stawiającej granice sentencji. Na przykład: "Szanuję twoje doświadczenie w wychowaniu dzieci, natomiast dietę dziecka ustaliliśmy z lekarzem i jej nie zmienimy". Jeśli teściowa nieustannie podważa twoje decyzje, powiedz jasno, że rozumiesz jej punkt widzenia, ale to ty i twój małżonek decydujecie o swoich sprawach.

Niektóre teściowe kupują prezenty, które mają ukryty cel – kontrolę i manipulację. Mogą to być ubrania, które uważa za stosowne dla ciebie, męża lub dzieci, ale kompletnie niezgodne z waszym gustem, lub dekoracje do waszego domu, które "powinny się wam spodobać". W rzeczywistości jest to próba narzucenia wam jej "jedynego dobrego" stylu życia. Zdarza się również, że teściowa daje prezenty, ale oczekuje w zamian wdzięczności i posłuszeństwa, np. sugeruje, że jeśli przyjmiecie prezent, to powinniście również spełnić jej prośbę. Bywa też, że daje kosztowne podarunki, ale później wykorzystuje je jako argument w kłótni: "Po tym wszystkim, co dla was zrobiłam, tak mi się odpłacacie?".

Podziękuj za prezent, ale nie czuj się zobowiązana do jego używania. Jeśli naciska, spokojnie wyjaśnij, że cenisz jej gest, ale macie własne preferencje. Jeśli manipulacja jest ewidentna, warto wyznaczyć jasne granice i unikać przyjmowania prezentów, które mają drugie dno. Próbę szantażu emocjonalnego "po tym wszystkim co dla was zrobiłam" warto urealnić, zwracając uwagę, że była to jej inicjatywa, nie odpowiedź na wasze prośby, ani przysługa. Natomiast jeśli sprzedajecie lub oddajecie komuś niechciany prezent (co jest naturalne, nikt nie chce mieć w domu przechowalni nieużywanych rzeczy) warto to zrobić dyskretnie. Oczywiście na pytanie wprost: "Gdzie mój prezent" nie ma co kłamać, ale dopóki nie pojawi się takie pytanie, nie warto zaogniać relacji.

Jednym z najbardziej pasywno-agresywnych zachowań toksycznej teściowej jest całkowite ignorowanie cię. Może to oznaczać, że gdy jesteś w jej towarzystwie, zwraca się do wszystkich innych, ale nigdy bezpośrednio do ciebie. Może sprawiać wrażenie, jakbyś była niewidzialna, a jeśli już się do ciebie odezwie, robi to chłodno i zdawkowo. Gdy próbujesz rozpocząć rozmowę, może udawać, że cię nie słyszy lub odpowiadać wymijająco. Co więcej, kiedy zostaniesz pominięta w rozmowie i zwrócisz na to uwagę, może próbować się wybielić, mówiąc: „Myślałam, że jesteś na mnie zła” lub „Nie miałam nic ci do powiedzenia”.

Najlepszym sposobem jest konfrontacja i nazwanie sytuacji po imieniu. Jeśli czujesz, że teściowa cię ignoruje, spróbuj spokojnie powiedzieć: "Widzę, że mnie pomijasz w rozmowie. Czy jest jakiś problem, o którym powinniśmy porozmawiać?" Nie pozwól, aby jej milczenie podkopywało twoją pewność siebie. Jeśli to dzieje się regularnie przy okazji spotkań rodzinnych możecie ustalić plan - np. że gdy coś takiego się dzieje, inni członkowie rodziny pytają cię co sądzisz na dany temat i nie pozwalają teściowej przerwać. W ten sposób bez niepotrzebnych konfrontacji przerywa się manipulacyjną grę.

Toksyczna teściowa może zachowywać się w sposób miły i uprzejmy w obecności twojego małżonka, ale gdy tylko zostajecie sami, staje się chłodna, krytyczna, a nawet może próbować cię poniżać. Może wykorzystywać tę sytuację do manipulacji i próby wbicia klina między ciebie a twojego męża. Jeśli spróbujesz zwrócić uwagę na jej zachowanie, może zaprzeczać i twierdzić, że przesadzasz, lub wręcz udawać, że było dokładnie na odwrót i to ona jest ofiarą, co może powodować napięcia między tobą a twoim współmałżonkiem. W najgorszym wydaniu teściowa może zachowaniami bierno-agresywnymi spowodować twoje zdenerwowanie, a nawet wybuch emocjonalny, a wtedy dla osoby, która nie była świadkiem wcześniejszej interakcji sytuacja taka wydaje się jasna: to ty jesteś agresorem, ona ofiarą.

Najlepiej jest dokumentować te sytuacje i informować o nich męża. Możesz na przykład powiedzieć: "Zauważyłam, że twoja mama traktuje mnie zupełnie inaczej, kiedy cię nie ma. Może powinieneś być świadkiem tych interakcji, abyśmy mogli o tym porozmawiać razem". Jeśli ma problem z uwierzeniem w to, można przy kilku okazjach sytuację dyskretnie nagrać np dyktafonem. To pokazuje istotę problemu i możecie wtedy ustalić wspólną strategię rozmowy z teściową. Na przykład zasadę, że nigdy nie zostajecie same we dwie.

Toksyczna teściowa nie tylko nigdy nie przyzna się do błędu, ale też potrafi skrytykować każdą decyzję, jaką podejmiesz. Nawet jeśli ugotujesz jej ulubione danie, może biernoagresywnie skwitować: "Jak na ciebie to całkiem poprawnie ugotowane". Jeśli posprzątasz dom, zawsze znajdzie zakurzony kąt i wyrazi to pod płaszczykiem troski "Oj, ale przecież wasz synek jest uczulony na kurz, jak możesz tak zaniedbać sprzątanie?". Dąży do tego, abyś zawsze czuła, że nie jesteś wystarczająco dobra.

Nie próbuj jej zadowolić – to niemożliwe. Zamiast tego, naucz się dystansować od jej uwag i ignorować je. Ona nie potrafi inaczej. Nie zmieni jako osoba dorosła swojego sposobu myślenia. W szczególnie trudnych chwilach - po prostu możesz się za nią pomodlić nawet krótkim aktem strzelistym: "Boże, ty kochasz i mnie i moją teściową, pomóż nam być lepszymi ludźmi".

Jednym z bardziej szkodliwych zachowań toksycznej teściowej jest obmawianie cię za plecami. Może to obejmować przeinaczanie faktów lub przedstawianie cię w złym świetle, aby podważyć twoją pozycję w rodzinie. Może także rozsiewać plotki, które mają na celu ukazanie cię w negatywnym świetle wśród innych członków rodziny.

Nie próbuj się usprawiedliwiać i udowadniać "że nie jesteś hipopotamem". Zwykle osoby obmawiające innych robią to notorycznie i zyskują opinię plotkarzy. W takiej sytuacji można plotkę skwitować podsumowaniem: "No cóż, wiemy że mama ma tendencję do koloryzowania". Rozmawiaj otwarcie z mężem i innymi członkami rodziny, aby zapobiec szerzeniu fałszywych informacji. Ewidentnie szkodliwe informacje krotko i konkretnie dementuj i nazywaj po imieniu: "To oszczerstwo, nie tak było". Jeśli natomiast w towarzystwie opowiada jakieś prawdziwe, ale krępujące rzeczy na twój temat w celu poniżenia cię, utnij historię prostym "Nie życzę sobie, byś opowiadała takie rzeczy na mój temat." Jeśli upiera się, że to przecież z życzliwości, albo nic takiego, powtórz spokojnie, uprzejmie: 'To twoje zdanie, ja nie życzę sobie opowiadania takich rzeczy na mój temat". W razie potrzeby nie daj się sprowokować, zachowaj spokój i powtarzaj to zdanie, aż zejdzie z tematu.

Nie możesz zmienić toksycznej teściowej, ale możesz zmienić sposób, w jaki na nią reagujesz. Ustalanie granic, rozmowa z mężem i unikanie wciągania się w jej manipulacje to kluczowe strategie, które pomogą ci zachować zdrowie psychiczne i dobre relacje w swoim związku.

Zawsze warto też pomodlić się za swoją teściową - by potrafiła prawdziwie kochać Boga i bliźniego, oraz o uzdrowienie relacji z nią.