Romantyczność czy rozwaga? Jane Austen pokazuje nam sposoby kochania. Który jest ci bliższy?

W „Rozważnej i romantycznej” autorka pomaga nam zrozumieć najlepszą drogę do prawdziwej miłości.

Co sprawia, że dwoje ludzi zakochuje się w sobie? Typowe odpowiedzi mogą brzmieć: to zaczyna się od fizycznego przyciągania, głębokiej rozmowy lub wspólnego śmiechu – wszystkie są dobre. Miłość jest jak ogień zapalony przez pojedynczą iskrę. Dla przykładu, na pierwszej randce z Amber, kobietą, która została moją żoną, usiedliśmy nad strumieniem w ogrodzie, w którym podziwiałem jej bladoniebieskie oczy i śmiech przypominający dzwoneczki poruszane przez wiatr. Zwyczajne przebywanie obok niej spowodowało całkowitą przemianę w moim sercu. Byłem, jak mówią, zwalony z nóg.

Czytaj także:
Skuteczny sposób na miłość?

Początkowe orzeźwiające uczucie nerwowej miłości jest kwintesencją sonetów Szekspira. Ale kiedy podekscytowanie opada, co z tej miłości pozostaje? Jimmy Kimmel pewnego razu zapytał dzieci o definicję miłości. Jedna z dziewczynek odpowiedziała, że to „całować się i być obrzydliwym”. Inny chłopiec zadeklarował swoją nieśmiertelną miłość do dziewczynki ze szkoły, ponieważ „ma piękne zabawki”.

Nie jestem przekonany, że dorośli otrzymaliby lepsze oceny w podobnej sondzie. Mój cynizm wynika z doświadczenia, ponieważ w pracy w kościele ludzie często proszą mnie o pomoc w procesie stwierdzenia nieważności małżeństwa. Wiele z tych osób było małżeństwem przez lata, nie wiedząc przy tym, czym naprawdę są miłość i małżeństwo. A ponieważ nie stworzyli prawdziwej więzi, ich relacje się rozeszły.

Niektórzy z nas mogą mieć błędne wyobrażenie o miłości i z tego powodu wiele relacji nie może przetrwać po początkowej, romantycznej iskrze.

To wcale nie jest nowy problem. Jane Austen napisała o tej samej tajemnicy nieco ponad 200 lat temu. Opublikowała wówczas powieść Rozważna i romantyczna, w której proponuje dwie możliwe drogi do zdefiniowania miłości. Jej spostrzeżenia są dla nas nadal pouczające, ponieważ wciąż szukamy, walczymy i pogłębiamy miłość, która jest jedyną solidną podstawą szczęśliwego i oddanego małżeństwa.

Jane Austen nigdy nie jest nieśmiała, dlatego dwa typy miłości zostały wypowiedziane już w tytule: rozwaga i romantyczność.

Romantyczność

Tytułowa romantyczność (ang. sensibility – wrażliwość, podatność) jest szeptem do twojego ucha, które namawia cię do podążania za sercem, znalezienia radości w fizycznych zmysłach i głębokiego odczuwania.

To miłość, którą odczuwasz, kiedy po raz pierwszy trzymacie się za ręce jako nastolatkowie, kiedy płaczesz na swoim ślubie, gdy nie możesz się doczekać, żeby być w pokoju z twoim sekretnym ukochanym lub zwyczajnie przebywać obok siebie.

Choć zmysłowość jest naturalna i może być dobrą cechą, niesie także niebezpieczeństwo, ponieważ emocje są niepewne. Oko może oszukiwać, a emocje topnieją i słabną.

Czytaj także:
Miłość ma pięć faz, choć większość par zatrzymuje się na trzeciej. Dlaczego?

Bohaterka z książki Austen, 16-letnia Marianna Dashwood, jest uosobieniem romantyczności. Rozpaczliwie kocha człowieka o imieniu Willoughby i „Kiedy on był obecny, nie widziała nikogo więcej. Wszystko, co zrobił, było właściwe. Wszystko, co powiedział, było mądre”. Później Austen pisze, „Marianna, choć obdarzona i dużymi zdolnościami, i dobrym charakterem, nie była ani rozsądna, ani bezstronna”. Innymi słowy, jest miłą osobą, ale jej zmysłowość prowadzi ją na manowce. Jest oczarowana powierzchownymi cechami człowieka i nie zagląda głębiej.

Romantyczna miłość nie może przetrwać sama i wkrótce zauroczenie Marianne ją zniszczy. Ponieważ emocje są jej podstawowym sposobem przeżywania miłości, pozostaje nieszczęśliwa i niezdolna, by wznieść się wyżej. Spędza całe wieczory w przygnębieniu, co Austen nazywa „oddawaniem się uczuciu”. Romantyczna wrażliwość sprawia, że świat się kręci, ale przecież nawet pocałunek może być znakiem zdrady.

Rozwaga

Za pomocą gry słów Austen opisuje podobnie brzmiące (ang. sense i sensibility), ale zupełnie różne podejście do miłości. W przypadku miłości na całe życie, dobra rozważność wybiera stałego partnera zamiast przystojnego flirciarza, osobę, która jest wierna, zamiast tej, przez którą drży serce. Rozważność, która charakteryzuje Eleonorę Dashwood, starszą siostrę Marianne, decyduje, że ważniejsze jest to, co mówi rozum, a nie uczucia. Austen pisze o niej: „Była silniejsza w samotności, a własny rozsądek okazał się taką pomocą, że pozostała opanowana, spokojna i pozornie pogodna, na tyle, na ile to było możliwe po świeżych i gorzkich przeżyciach”. Innymi słowy, nawet jeśli miała powód, żeby czuć się źle, ciężko pracowała, żeby namówić siebie na lepszy stan umysłu.

Czytaj także:
Lekcja C.S. Lewisa o 4 rodzajach miłości

Eleonora, tak jak Marianna, zakochuje się w mężczyźnie. Jej wyjątkowo rozsądne powody są jednak różne. Choć Edward nie jest fizycznie atrakcyjny, kocha go, ponieważ „jego umysł jest wyborny, jego radość z książek nadzwyczaj wspaniała, jego wyobraźnia tętni życiem, jego obserwacja jest poprawna, a gust delikatny i czysty”.

Być może, tak jak Eleonora, moglibyśmy racjonalnie wytłumaczyć naszą drogę do randkowania lub nawet małżeństwa z daną osobą, ale czy nie powinno tu chodzić o coś więcej?

Trzecia droga

W końcu ani rozważność, ani romantyczność nie wystarcza. Nie możemy zwyczajnie wytłumaczyć naszej drogi do pokochania kogoś. Nie jest też zdrowe, żeby zabiegać o każde emocjonalne przyciąganie bez myślenia o przyszłości. W zakończeniu Rozważnej i romantycznej, zarówno Eleonora, jak i Marianna, uczą się, że skrajność albo ograniczy miłość, albo ją zabije. Nie ma metody – miłość zawiera zarówno rozważność, jak i wrażliwość, iskierkę romansu i rozsądek, wierne oddanie, które pomaga parze przejść przez trudne czasy. Miłość przyjmuje wszystko, czym jesteśmy.