Przekazując darowiznę, pomagasz Aletei kontynuować jej misję. Dzięki Tobie możemy wspólnie budować przyszłość tego wyjątkowego projektu.
Kiedy mówimy o budynkach sakralnych, nasze myśli naturalnie kierują się ku świątyniom ze zdobnymi kopułami. Wczesny Kościół nie dysponował jednak architekturą, która mogłaby zahipnotyzować wiernych. Prześladowania chrześcijan na początku pierwszego tysiąclecia zmusiły ich do potajemnego oddawania czci Bogu. Wtedy kwitł tradycyjny kościół domowy.
Kościoły domowe
Prywatne domy modyfikowano tak, by służyły jako miejsca kultu. Korzenie tradycji sięgają Dziejów Apostolskich (Dz 1,13), gdzie czytamy o uczniach Jezusa gromadzących się w „sali na górze”. Były to pierwsze kościoły na świecie. Odegrały kluczową rolę w rozprzestrzenianiu się chrześcijaństwa.
Kościoły domowe rozwijały się w majętnych i pobożnych społecznościach, które traktowały się wzajemnie jak rodzina. Nawet po edykcie mediolańskim, który gwarantował wolność wyznania (313 r.), wiele kościołów domowych nadal pozostawało aktywnych.
Wraz ze wznoszeniem kolejnych budynków przeznaczonych na modlitwę, kościoły domowe przestawały być potrzebne. Nie wiadomo, ile dokładnie kościołów domowych było aktywnych w początkach chrześcijaństwa. Do dziś zachował się nieskazitelny przykład: kościół Dura-Europos.
Poznaj malowidła z kościoła domowego Dura-Europos klikając w poniższą galerię.
Kościół Dura-Europos
Kościół Dura-Europos (Syria) jest najstarszym istniejącym chrześcijańskim kościołem domowym. Przyjmuje się, że działał już w 233 r. Patrząc z zewnątrz można uwierzyć, że to zwykły dom rodzinny. Jednak w środku znajdowały się pomieszczenia przeznaczone do spełniania kultu.
W środku był dziedziniec, wokół którego znajdowały się pomieszczenia sakralne. Miejscem spotkań była największa sala. Powstała przez wyburzenie ściany między dwoma mniejszymi pomieszczeniami. Na dziedzińcu było jeszcze miejsce na nauki. Potem stworzono jeszcze jeden pokój – małe baptysterium. To najciekawsza sala ze wszystkich! Była ozdobiona freskami.
Freski z Dura-Europos należą do najstarszych dotąd odkrytych. Sztuka stanowi doskonały przykład przyjęcia przez wczesne chrześcijaństwo hellenistycznej żydowskiej tradycji ikonograficznej. Wczesne dzieła sztuki sakralnej dają też wgląd w praktyki wczesnych chrześcijan i podkreślają, które narracje biblijne cenili najbardziej.
Freski z poniższej galerii przedstawiają wiele scen z Biblii. To m.in. uzdrowienie paralityka, przypowieść o dobrym pasterzu, scena, w której Chrystus kroczy po wodzie, postaci: Adam i Ewa oraz Dawid i Goliat. Największy fresk przedstawia trzy kobiety zbliżające się do sarkofagu – najpewniej to trzy Marie przy grobie Chrystusa.
Nowoczesne czasy
Kościół Dura-Europos działał do ok. 256 r., kiedy to Persowie splądrowali miasto. Mieszkańców wygnano. Ostatecznie miasto zostało opuszczone, ale kościół domowy przypominał o skromnych początkach Kościoła.
Chociaż Dura-Europos przeżył inwazję Persów, nie miał tyle szczęścia we współczesnych czasach. W 2011 r. region znalazł się pod wpływem ISIS.
Na szczęście freski zostały zakonserwowane przez Uniwersytet Yale na początku XX w.