separateurCreated with Sketch.

Odpowiedzialność władzy – zasady dla każdego [notatki do Reguły Św. Benedykta]

Reguła Św. Benedykta
Paweł Milcarek - 10.09.24
Nawet władza duchowa zawsze łączy się z codziennymi, praktycznymi sprawami – ostatecznie chodzi o to, by żyć zgodnie z Bożymi przykazaniami w każdej sferze życia. Reguła Św. Benedykta na dziś.
Pomóż Aletei trwać!
Chcemy nadal tworzyć dla Ciebie wartościowe treści
i docierać z Dobrą Nowiną do wszystkich zakątków internetu.
Wesprzyj nas

Twoje wsparcie jest dla nas bardzo ważne.
RAZEM na pewno DAMY RADĘ!

Niech opat zawsze pamięta, że na straszliwym sądzie Bożym zda sprawę z obojga: ze swego nauczania i z posłuszeństwa uczniów. Niechaj wie opat, że jeśli kiedykolwiek uszczerbek pożytku znajdzie Ojciec rodziny w owcach, to wina będzie przypisana pasterzowi. Jeśli natomiast pasterz okazał wszelką gorliwość względem trzody niespokojnej i nieposłusznej, jeśli na wszelki sposób usiłował uleczyć ich chore postępki, to będzie na sądzie Pańskim uniewinniony i powie Panu z Prorokiem: Sprawiedliwości Twojej w mym sercu nie ukryłem, prawdę Twoją i zbawienie głosiłem, oni mnie zaś zlekceważyli i wzgardzili. I wtedy wieczna choroba śmierci jako kara zawładnie owcami opornymi wobec starań pasterza.

Reguła Św. Benedykta - Rozdział 2, 6-10 *

Władza duchowa a Boży sąd

Święty Benedykt utworzył instytucję, w której jedynym zwykłym zabezpieczeniem przed nadużyciami jest pamięć o „budzącym bojaźń trybunale Bożym”. Opat nie jest kontrolowany przez nikogo z ludzi, jego władzy nie „równoważą” inne władze, nie ma instancji odwoławczych… I tak to trwa od tysiąca pięciuset lat, także w naszym świecie, który obawia się każdej koncentracji władzy.
Określając odpowiedzialność opata w kategoriach stawania przed Bogiem, Reguła pokazuje też, że jest ona – jak wiszący nad nią Sąd – „straszliwa”: nie dość przecież, że pozostaje on odpowiedzialny za siebie samego, jak każdy z nas, to jeszcze odpowiada za innych. Podwójnie.

Podwójna odpowiedzialność

Po pierwsze odpowiada za naukę, którą daje mnichom. Nauczanie jest podstawowym zadaniem opata – będzie jeszcze o tym mowa w tym rozdziale. Należy tu podkreślić, że opat, który oddałby tę funkcję komu innemu albo po prostu przez swe milczenie lub brak zdecydowania zostawiłby swoich synów w rozterce „kogo słuchać i dokąd iść?”, byłby winien podstawowego zaniedbania.
Po drugie jest odpowiedzialny „za posłuszeństwo swoich uczniów”. Oznacza to, że w ogóle nie wystarczy, żeby opat był np. subtelnym teologiem, wielkim znawcą zagadnień życia duchowego, ekspertem w tej czy innej dyscyplinie naukowej. Musi być także, za łaską Bożą, skutecznym przewodnikiem, dosłownie: duszpasterzem. Na dodatek duszpasterstwo opata nie jest nigdy oderwane od spraw nie-duchowych, zarządza on przecież swoją rodziną klasztorną we wszystkich wymiarach jej życia. I wszędzie gra idzie o „bieg drogą przykazań Bożych”.

Zarządzanie - na wszystkich płaszczyznach

Intryguje mnie wyrażenie, którym opisał to wszystko Dom Roy, drugi opat Fontgombault: opat jest odpowiedzialny za Krew i Ciało Pańskie przyjmowane przez jego mnichów. Można powiedzieć, że jest to odpowiedzialność za „spójność eucharystyczną” życia wspólnoty.
Życie opata jest zatem podwójnym bojowaniem: o codzienne formułowanie poprawnego nauczania, przykładem i słowem, a także o pociąganie „owiec” we właściwym kierunku. Reguła bierze pod uwagę, na zasadzie hipotezy, sytuację, w której opat nie zaniedbuje swoich zadań, spełnia je z gorliwością – a mimo to, z powodu „niepokoju i nieposłuszeństwa” wspólnoty nie może doprowadzić do oczekiwanego owocowania. Święty Benedykt pozostawia groźne przypomnienie o karze dla tych, którzy uniemożliwili jego rządzenie

* Fragment "Reguły" św. Benedykta w tłumaczeniu o. Bernarda Turowicza OSB opublikowany w serii Źródła Monastyczne pt. "Reguła Mistrza. Reguła św. Benedykta"

Prosta Droga