Papież do wierzących w Timorze: „Jesteście zapachem Chrystusa”

Rano, witany przez tłumy na trasie swojego przejazdu, papież Franciszek udał się do szkoły Irmas Alma w centrum Dili. Instytucją tą zarządza, wywodząca się z Indonezji, żeńska wspólnota zakonna miłosierdzia Alma, która opiekuje się dziećmi niepełnosprawnymi lub ubogimi.

Rozdając różańce i cukierki, pozwalając dzieciom z zespołem Downa, autyzmem, niewidomym czy pozbawionym rąk całować swoje ręce, a czasem nawet stopy, papież docenił to dzieło, nazywając je „sakramentem ubogich”. Opisał je jako „miłość, która ożywia, umacnia, buduje i wzmacnia”. „Dzielić życie z tymi, którzy najbardziej tego potrzebują [...] to nasze prawdziwie chrześcijańskie zadanie” – podkreślił podczas wizyty, obdarzając dzieci wieloma gestami czułości.

Papież, spóźniony na dalsze punkty swojego programu, udał się następnie do katedry Niepokalanego Poczęcia, poświęconej przez Jana Pawła II podczas jego wizyty w 1989 roku, aby spotkać się z przywódcami krajowej wspólnoty katolickiej. Ponownie witany owacyjnie, wysłuchał kilku świadectw, w tym księdza, Dona Sancho Amarala, który opowiedział papieżowi, jak pomógł obecnemu premierowi, Xanana Gusmao, uciec z Dili podczas indonezyjskich represji w 1991 roku. Ksiądz zdołał wywieźć w swoim samochodzie jednego z przywódców walki o niepodległość, ryzykując życie, przejeżdżając przez posterunki wojskowe.

Następnie kanosjanka, siostra Rosa Sarmento, opowiedziała, jak Timor Wschodni, niegdyś ziemia misyjna, stał się krajem misjonarzy, którzy teraz „ewangelizują Europę i inne części świata”. Następnie prawie 90-letni katecheta, Florentino de Jesus Martins, opowiedział o swoich 56 latach służby jako stały katecheta diecezji Dili. Mężczyzna cierpiący na chorobę Parkinsona wyraził żal z powodu konieczności przejścia na emeryturę w wieku 82 lat, po długim życiu poświęconym ewangelizacji, podczas którego często przemierzał wiele kilometrów w niesprzyjającej pogodzie, aby dotrzeć do odizolowanych wspólnot. „Konkurujesz z samym świętym Pawłem” – zażartował papież, gratulując mu.

„W sercu Chrystusa (...) peryferie istnienia są w centrum” – powiedział papież Franciszek w swoim przemówieniu wygłoszonym po hiszpańsku. Przypomniał, że „Ewangelia jest pełna ludzi, postaci i historii, które są na marginesie, na granicach, ale zostają powołani przez Jezusa i stają się bohaterami nadziei, którą On przynosi”.

Inspirując się sceną z Ewangelii według Jana, w której Maria Magdalena namaszcza stopy Jezusa drogim olejkiem, papież nawiązał do jednej z głównych zasobów kraju: drzewa sandałowego, używanego do produkcji perfum na międzynarodowy rynek, wspomnianego w Biblii jako dar królowej Saby dla króla Salomona. „Kto wie, czy królowa Saby nie przywiozła tego drewna właśnie stąd?” – zauważył papież.

Franciszek wezwał kapłanów i osoby konsekrowane z Timoru Wschodniego, aby „zachowali zapach, rozprzestrzeniali zapach”. „Jak drzewo sandałowe, zawsze zielone, silne, rosnące i wydające owoce, tak i wy jesteście uczniami-misjonarzami napełnionymi zapachem Ducha Świętego, aby przenikać życie waszego ludu” – powiedział, nawołując Timor Wschodni do „nowego impulsu ewangelizacyjnego”, aby rozprzestrzeniać ten zapach „silniejszy niż francuskie perfumy”.

Jednakże papież przestrzegł: „zapach nie jest dla nas, ale aby namaścić stopy Chrystusa, głosić Ewangelię i służyć ubogim, co oznacza czuwanie nad samymi sobą”. Ostrzegł przed przeciętnością, światowością i duchową letniością, które są „zawsze na straży”. Poprosił kapłanów i biskupów, aby nie czuli się „lepsi od ludu”.

Zachęcił ich do pogłębiania wiedzy na temat doktryny chrześcijańskiej i inwestowania w formację, nie pozwalając, aby zamknęli się w „archaicznych formach i tradycjach, które czasem bywają przesądne”. Zauważył, że wiara w zmartwychwstanie i obecność dusz zmarłych jest piękną cechą kultury Timoru Wschodniego, ale „wszystko to zawsze musi być oczyszczone w świetle Ewangelii i doktryny Kościoła”, odnosząc się zwłaszcza do kwestii przesądów i kultu zmarłych. Wielu katolików z Timoru nadal praktykuje kult zmarłych zgodnie z animistycznymi zwyczajami.

Rozprzestrzenianie zapachu wymaga również „odwagi, by «rozbić» naczynie zawierające perfumy, by rozbić «pancerz», który często nas zamyka w sobie i wyjść z religijności leniwej, wygodnej, przeżywanej wyłącznie dla własnych potrzeb”.

Zauważając, że Kościół przyczynia się do szerzenia „zapachu pojednania i pokoju po strasznych latach wojny” – Kościół ten szczególnie czuwa nad przebiegiem wyborów po wojnie domowej z 2006 roku – papież zachęcił również do rozpowszechniania zapachu Ewangelii „przeciwko wszystkiemu, co upokarza, deformuje, a nawet niszczy życie ludzkie”. Wymienił plagi alkoholizmu, przemocy i „braku szacunku dla godności kobiet”. „Kobiety są najważniejszymi osobami w Kościele” – podkreślił, przypominając, że Kościół jest „matką” dla ludu Bożego.

„Ewangelia Jezusa ma moc przemiany tych mrocznych rzeczywistości i tworzenia nowego społeczeństwa” – wyjaśnił Franciszek. W tym sensie kapłan „nigdy nie powinien wykorzystywać swojej roli, zawsze musi błogosławić, pocieszać, być ministrem współczucia i znakiem Bożego miłosierdzia”. „Nie zniechęcajcie się!” – podkreślił papież Franciszek, składając hołd Kościołowi doświadczonemu, ale dynamicznemu.

Drugi dzień wizyty papieża Franciszka na Timorze Wschodnim zakończył się prywatnym spotkaniem z jezuitami z kraju w nuncjaturze apostolskiej. Następnie odprawi mszę o 16:30 czasu lokalnego, czyli o 9:30 czasu rzymskiego. Oczekuje się udziału około 700 000 osób, co stanowi ponad połowę ludności kraju.