75 lat temu Watykan przyjął swój hymn narodowy

Jako suwerenne państwo, Watykan ma hymn narodowy, który jest grany przy wszystkich ważniejszych okazjach. To „Marsz Papieski”. Papieżowi Piusowi XII zawdzięczamy przyjęcie z okazji Jubileuszu 1950 roku dzieła skomponowanego sto lat wcześniej przez Francuza Charlesa Gounoda. 25 grudnia 2024, tuż przed papieskim Urbi et Orbi, dwa zespoły muzyczne uroczyście rozpoczęły Marsz Papieski. Podobnie jak 75 lat wcześniej, gdy papież Pius XII postanowił przyjąć tę pieśń jako hymn Watykanu, zastępując poprzedni hymn Gran Marcia Trionfale.

W roku 1857 Pius IX zlecił napisanie tego pierwszego hymnu w historii papiestwa, będącego wówczas głową Państwa Kościelnego. To radosne dzieło zostało skomponowane w rytmie trójdzielnym na modłę wiedeńską przez pewnego Viktorina Hallmayera. Muzyka była hobby Austriaka, ponieważ był on przede wszystkim dowódcą 47. pułku piechoty liniowej, który cesarz Franciszek Józef postanowił wysłać w celu ochrony terytorium papieskiego przed narodowymi ambicjami rodziny Sabaudzkiej i jej sojusznika, Francji Napoleona III.

Uważa się, że dzieło to zostało po raz pierwszy wykonane podczas wizyty papieża w Bolonii (drugim wówczas mieście Państwa Kościelnego) 9 czerwca 1857 r., a następnie w trakcie jego podróży po Europie, w Ferrarze, Rawennie, Modenie i Florencji. Mieszkańcy Rzymu przyjęli ten nowy hymn z pewną ironią i nadali mu przydomek „Saltarello” – od słowa saltare, czyli skakać. Gran Marcia Trionfale kontra Marsz Papieski

Dwa lata później wybuchła druga wojna o niepodległość Włoch, w której włoscy nacjonaliści i Francja pokonali Austriaków. Klęska ta doprowadziła do stopniowego upadku Państwa Kościelnego, co zakończyło się w 1870 r. wkroczeniem wojsk włoskich do Rzymu. Wraz z przejęciem terytoriów papieskich zniknęła także potrzeba tworzenia hymnu, aż do podpisania Traktatów Laterańskich w 1929 r., kiedy to Pius XI przywrócił Gran Marcia Trionfale.

Według wielu relacji jego następca, Pius XII, nie przepadał za taneczną melodią Gran Marcia. Bardziej podobał mu się inny utwór związany z papiestwem – Marsz Papieski Charles’a Gounoda, charakteryzujący się bardziej majestatycznym i pogodnym tonem.
Utwór ten autor Fausta ofiarował papieżowi Piusowi IX jako gest synowskiego oddania. Po raz pierwszy wykonano go na wielkim koncercie, który odbył się na placu Świętego Piotra z okazji jubileuszu kapłaństwa w 1869 roku. Utwór od razu odniósł sukces, do tego stopnia, że ​​w tamtym czasie L'Osservatore Romano uznał go za „hymn papieski” .
Wersja śpiewana

Nigdy niezapomniany i bardziej uroczysty Marsz Papieski został zatem wybrany przez Piusa XII, aby zastąpić poprzedni hymn, co znalazło się w rozporządzeniu z 16 października 1949 r., które weszło w życie 1 stycznia 1950 r. Utwór był jednak wykonywany od 24 grudnia 1949 r. w dzień otwarcia Drzwi Świętych, tuż po ostatnim wykonaniu opery Marcia.

Mimo że hymn ten śpiewa się bardzo rzadko, istnieje inna wersja z tekstem po łacinie. Utwór został skomponowany przez kanonika Raffaello Lavagna z okazji 15. rocznicy pontyfikatu Jana Pawła II, przypadającej w 1993 r., a także setnej rocznicy śmierci Charles’a Gounoda.