Polskie miasto, któremu patronuje św. Walenty. Wiesz, które? [GALERIA]

Kościół farny pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Bożej w Chełmnie to jedna z najpiękniejszych świątyń województwa kujawsko-pomorskiego. W bocznym ołtarzu znajduje się tam obraz św. Walentego oraz jego relikwie.

Św. Walenty, rzymski męczennik z III w., najczęściej przedstawiany jest jako biskup z palmą, symbolem męczeństwa, lub jako klęczący duchowny, który lada chwila zostanie ścięty przez rzymskiego żołnierza. To drugie wyobrażenie znalazło się na obrazie w kościele w Chełmnie. W ołtarzu za kuloodporną szybą zostały umieszczone relikwie świętego. To kawałek (ok. 3 cm na 1,5 cm) kości czaszki.

Kult św. Walentego w Chełmnie sięga czasów średniowiecza. Pierwsze informacje źródłowe pochodzą jednak dopiero z XVI wieku. Święty stał się sławny w okolicy po tym, jak w 1582 r. w miejscowym klasztorze benedyktynek została odprawiona ku jego czci msza święta w intencji chorej na epilepsję Anny Dzierżanowskiej (nie wszyscy o tym pamiętają, ale św. Walenty jest bowiem nie tylko patronem zakochanych, ale również patronem chorych na padaczkę). Siostry postanowiły w jej intencji zachowywać „po wieczne czasy” „post o jednej potrawie”.

Kult św. Walentego w sposób szczególny pogłębiła starościna bratiańska i jasieniecka. W 1630 roku Jadwiga z Czarnkowskich Działyńska, w podzięce za uzdrowienie córki ufundowała srebrny, ośmioboczny relikwiarz. Został on wykonany najprawdopodobniej przez toruńskiego złotnika Wilhelma de Lassensy.

Na relikwiarzu znajduje się sentencja, która mówi, że jest to: „główa cudami słynąca”, oraz dziękczynna inskrypcja:

W 1715 r. księża misjonarze zarządzający kościołem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i seminarium duchownym w Chełmnie wznieśli św. Walentemu osobny ołtarz, który istnieje do dziś. W przeszłości na ołtarzu św. Walentego pielgrzymi składali liczne srebrne wota za uzyskane łaski oraz otrzymane cuda.

Co roku w mieście organizowane są hucznie Walentynki Chełmińskie. Przyciągają one tysiące turystów, którzy chcą poczuć romantyczną atmosferę i poznać uroki pięknego średniowiecznego „miasta miłości”. Na dwa dni Chełmno staje się miastem św. Walentego i miastem zakochanych.

Odbywają się liczne konkursy oraz zabawy. Na straganach można kupić m.in. bułeczki św. Walentego. A po zapadnięciu mroku na rynku układane jest wielkie serce z płonących lampionów.

Był z wykształcenia lekarzem, a z powołania biskupem umbryjskiego miasta Terni z III w.n.e. Za panowania Klaudiusza II Gota zabroniono mężczyznom w wieku od 18 do 37 lat wchodzić w związki małżeńskie. Władca i jego doradcy uważali bowiem, że najlepsi żołnierze to ci, którzy nie mają rodzin. Cesarski zakaz postanowił złamać biskup Walenty, który błogosławił śluby młodych legionistów. Został za to skazany na karę więzienia i śmierci.

Legenda głosi, że gdy Walenty przebywał w więzieniu, spotkał tam niewidomą córkę strażnika. Zakochał się w niej, a dziewczyna pod wpływem wielkiej miłości odzyskała wzrok. Gdy cesarz się o tym dowiedział, nakazał zabić Walentego. Ten w przeddzień egzekucji napisał do ukochanej list, który podpisał słowami: „Od Twojego Walentego”. Wyrok śmierci wykonano 14 lutego 269 r. Mówi się, że to ten liścik z miłosnym wyznaniem stał się protoplastą kartek walentynkowych, które stały się popularne w II połowie XIX w Stanach Zjednoczonych, a następnie na całym świecie.

Źródła: E. Pawelec, „Walentynki Chełmińskie” w Chełmnie – mieście zakochanych”; W. Łęga, „Ziemia Chełmińska”, Wrocław 1961; Ks. J. Fankidejski, „Obrazy cudowne i miejsca w dzisiejszej diecezji chełmińskiej”, Pelplin 1880; Walentynki Chełmińskie/Facebook; chelmno.pl.