Bazylika św. Piotra przechodzi cyfrową metamorfozę dzięki sztucznej inteligencji

W tle słychać delikatną muzykę… Obrazy ulepszone przez sztuczną inteligencję… Projekcje wideo i jasny tekst przesuwają się po przestrzeni wystawowej nad zachodnim skrzydłem Bazyliki św. Piotra… Opowiadają historię budowy największego kościoła katolickiego na świecie i życia pierwszego biskupa Rzymu. Widzowie zdają się unosić nad dużym atrium Bazyliki, gdy obrazy przybliżają szczegóły baldachimu, Tronu św. Piotra i innych eksponatów. 

Wystawa „Pétros ení” (oznaczająca „Piotr jest tutaj”) jest jedną z kilku inicjatyw uruchomionych przez Bazylikę św. Piotra we współpracy z Microsoftem, który wspólnie stworzył cyfrowego bliźniaka Bazylika, wykorzystując 400 000 zdjęć z dronów i sztuczną inteligencję. Historyczna bazylika wkracza w nową erę cyfrową z innowacyjnymi interaktywnymi i immersyjnymi doświadczeniami dostępnymi dla wszystkich, tuż przed Jubileuszem 2025, który ma zgromadzić około 30 milionów pielgrzymów.

„Ten dom modlitwy dla wszystkich narodów (por. Iz 56,7; Mt 21,13) został nam powierzony przez tych, którzy poprzedzili nas w wierze i posłudze apostolskiej” – powiedział papież Franciszek przedstawicielom tego ogromnego projektu na spotkaniu 11 listopada w Watykanie. „Dlatego jest to dar i zadanie, aby się nim opiekować, zarówno w sensie duchowym, jak i materialnym, również poprzez najnowsze technologie”.

„Bazylika św. Piotra jest jak rozgwieżdżone niebo letnią nocą: pozostajesz oczarowany jego wspaniałością, jego hojnością” – powiedział kardynał Mauro Gambetti, archiprezbiter Bazyliki św. Piotra, podczas konferencji prasowej w Watykanie 11 listopada. Jednak „potrzebne jest astrolabium, monokular i teleskop, aby dowiedzieć się o gwiazdach; a do penetracji rozgwieżdżonego nieba potrzebny jest statek kosmiczny”.

Mając na myśli tę analogię, kardynał Gambetti wyjaśnił, że Watykan nawiązał współpracę z Microsoftem w 2022 r., aby spróbować stworzyć odpowiednie narzędzia technologiczne, które uczyniłyby historię i duchowe znaczenie Bazyliki Świętego Piotra dostępną i zrozumiałą dla ponad 40 000 osób, które odwiedzają ją codziennie. AI for Good Lab firmy Microsoft i francuska firma Iconem, specjalizująca się w cyfrowej konserwacji obiektów kulturowych, użyły dronów, kamer, laserów i technologii fotogrametrii, aby wyprodukować ponad 400 000 obrazów o wysokiej rozdzielczości z każdego kąta i szczegółu Bazyliki.

Latając przez cztery tygodnie, gdy nie było odwiedzających, drony zebrały wystarczająco dużo danych, aby zapełnić 5 milionów płyt DVD. Następnie Microsoft wykorzystał te zdjęcia i sztuczną inteligencję do wygenerowania wirtualnej rekonstrukcji Bazyliki Świętego Piotra, cyfrowego bliźniaka, który posłużył do zbudowania nowych interaktywnych doświadczeń, a także pomógł zidentyfikować krytyczne punkty w strukturze, które wymagały renowacji, takie jak pęknięcia.

„To dosłownie jeden z najbardziej zaawansowanych technologicznie i wyrafinowanych projektów tego typu, jaki kiedykolwiek zrealizowano” – powiedział Brad Smith, wiceprezes Microsoftu, na konferencji prasowej. „Kiedy myślisz o tym partnerstwie, myślę, że jest ono tak niezwykłe jak sam projekt, ponieważ łączy jedną z najstarszych i najważniejszych instytucji na świecie z najnowszą technologią stworzoną przez ludzkość”.

Wystawa „Pétros ení” pozwoli odwiedzającym wejść w historię Bazyliki i odkryć życie świętego Piotra w nowy sposób, poprzez obrazy ulepszone przez sztuczną inteligencję, które zabiorą widza w przestrzeń i czas. Jest podzielona na dwie przestrzenie, obie zlokalizowane na tarasie nad zachodnim skrzydłem Bazyliki. Ponadto nowa strona internetowa (virtual.basilicasanpietro.va) dla Bazyliki Świętego Piotra będzie również zawierać wirtualną wycieczkę, stworzoną przy użyciu cyfrowego bliźniaka Bazyliki, co pozwoli ludziom z całego świata odwiedzić kościół z wygody własnych urządzeń.

Chociaż Smith podkreślił, że wirtualne zwiedzanie miejsca nigdy nie zastąpi fizycznego doświadczenia związanego z udaniem się do nowego miejsca, podkreślił, że wycieczka pozwala osobom, które mogą nie mieć możliwości odwiedzenia Rzymu, odkryć Bazylikę. Chociaż nie jest jasne, kiedy fizyczna wystawa zostanie otwarta dla publiczności i ile będzie kosztować, nowa strona internetowa powinna być dostępna na początku grudnia.

Te projekty pozwalają ludziom zobaczyć „Bazylikę, jakiej żadne pokolenie nigdy wcześniej nie widziało, przejść od grobowców pod podłogą aż do szczytu kopuły, [...], aby zrozumieć, jak niezwykłe jest to miejsce” – powiedział Smith.

„Jeśli ludzie wchodzący do Bazyliki w jakikolwiek sposób poczują Tajemnicę, która ją zainspirowała i emanuje, nasza misja zostanie wypełniona” – powiedział kardynał Gambetti.

Nowa strona internetowa będzie również starała się uczynić doświadczenie odwiedzających bardziej płynnym, umożliwiając ludziom wcześniejszą rezerwację wycieczek, pokazując w czasie rzeczywistym liczbę odwiedzających obecnych w Bazylice i prezentując godziny mszy i inne ważne informacje. Będzie on również zawierał opis dźwiękowy i tekstowy, który pomoże odwiedzającym dowiedzieć się więcej o Kościele podczas jego zwiedzania, podobnie jak w przypadku audioprzewodników.

Ponadto Bazylika i Microsoft rozpoczną w styczniu 2025 r. współpracę z Minecraft for Education, która wykorzystuje grę wideo Minecraft, skupioną na budowaniu, w celach edukacyjnych dla uczniów. Będzie zawierał inną wirtualną wersję Bazyliki, do której użytkownicy gry będą mogli uzyskać dostęp.

Poza umożliwieniem odwiedzającym i pielgrzymom odkrywania historii Bazyliki w nowy sposób, cyfrowy bliźniak pomoże również Fabric of St. Peter, instytucji, która pomaga w utrzymaniu i ochronie Bazyliki, w jej misji. Korzystając z algorytmów i obrazów AI cyfrowego bliźniaka, projekt był w stanie wyróżnić brakujące płytki mozaiki lub strukturalne luki, takie jak pęknięcia w rozległych strukturach Bazyliki.

„Widzieliśmy na zdjęciach kopuły [Bazyliki św. Piotra], gdzie znajduje się mozaika Ojca Przedwiecznego, że są tam małe gniazda pająków, które teraz będziemy musieli spróbować usunąć” – wyjaśnił kardynał Gambetti.

„Mamy teraz model, który dosłownie będzie żył wiecznie w idealnej cyfrowej formie tego, jak ten budynek będzie wyglądał w 2024 roku” – powiedział Smith. „Tak więc tak jak jesteśmy beneficjentami dziedzictwa tego, co stworzyli [Michał Anioł i Bernini], mam nadzieję, że przyszłe pokolenia znajdą jakieś zastosowanie dla tego nowego dziedzictwa, które dosłownie dla nich tworzymy”.

Artykuł ukazał się w amerykańskiej edycji Aletei. Tłumaczenie: Aleteia.