„A na miejscu, gdzie Go ukrzyżowano, był ogród…”. Właśnie znaleziono ślady tego ogrodu

W Ewangelii według św. Jana czytamy:

„A na miejscu, gdzie Go ukrzyżowano, był ogród, a w ogrodzie nowy grób, w którym jeszcze nigdy nikogo nie złożono. A ponieważ był to żydowski dzień Przygotowania (...), złożono tam Jezusa” (J 19:41-42).

Zespół archeologów kierowany przez profesor Francescę Romanę Stasollę z Uniwersytetu Sapienza w Rzymie podczas zakrojonych na szeroką skalę wykopalisk pod posadzką bazyliki dokonał ciekawego odkrycia. Dzięki analizie archeobotanicznej i pyłkowej znaleziono dowody na uprawę oliwek i winogron sięgające około 2000 lat wstecz. Warstwy te należą do epoki przedchrześcijańskiej, potwierdzając, że teren, na którym obecnie stoi bazylika, nie był teren miejskim, tylko ziemią rolną.

„Obszar ten w czasach Jezusa znajdował się poza murami miasta” - wyjaśniła profesor Stasolla w wywiadzie dla „The Times of Israel”. - Dopiero kilkadziesiąt lat później stał się częścią rzymskiej Aelia Capitolina”.

Rzymianie zmienili nazwę Jerozolimy na Aelia Capitolina po stłumieniu powstania Bar-Kochby w latach 132–136 n.e. Cesarz Hadrian zdecydował się odbudować zniszczone miasto jako rzymską kolonię i nadał mu nową nazwę: „Aelia” pochodziła od jego rodowego nazwiska (Publius Aelius Hadrianus), a „Capitolina” nawiązywała do kultu Jowisza Kapitolińskiego. Hadrian zabronił Żydom wstępu do miasta pod karą śmierci (z wyjątkiem jednego dnia w roku, w rocznicę zburzenia świątyni jerozolimskiej). Na miejscu świątyni jerozolimskiej wzniesiono świątynię Jowisza. Aelia Capitolina przestała być oficjalną nazwą po tym, jak cesarz Konstantyn Wielki w IV wieku n.e. zaczął wspierać chrześcijaństwo i Jerozolima ponownie stała się ważnym ośrodkiem religijnym.

Odkrycie potwierdza to, o czym czytamy w Ewangelii: cichy ogród z grobowcami wykutymi w nieczynnym kamieniołomie, tuż za murami Jerozolimy.

Bazylika Grobu Pańskiego, współdzielona dziś przez Kościół katolicki, prawosławny i ormiański, wyznacza tradycyjne miejsca zarówno Golgoty - gdzie Jezus został ukrzyżowany - jak i grobu, w którym został złożony.

Święta Helena, matka cesarza Konstantyna, zidentyfikowała to miejsce w IV wieku, a wkrótce potem zbudowano tu pierwszą bazylikę.

Pod nowożytnymi kamiennymi płytkami - niektóre z nich są datowane na 1800 rok - zespół prof. Stasolli odkrył warstwy archeologiczne sięgające epoki żelaza. Znaleziska, czyli ceramika, lampy naftowe i miejsca pochówku, obrazują długą transformację tego miejsca: od kamieniołomu przez cmentarz i ogród aż po najświętszą świątynię chrześcijaństwa.

Prace rozpoczęły się w 2022 r. w ramach szerszego projektu renowacji - pierwszego poważnego remontu od XIX wieku. Trzy Kościoły, które są współodpowiedzialne za bazylikę, przezwyciężyły trwające od dziesięcioleci spory, aby wymienić zniszczoną podłogę. Wraz z tym przyszło rzadko spotykane porozumienie: zezwolenie archeologom na dostęp pod posadzkę.

„Nie możemy wykopać wszystkiego na raz” - powiedział Stasolla w wywiadzie dla „Times of Israel”. - Pracujemy kawałek po kawałku, ostrożnie zamykając każdy obszar, aby pielgrzymi mogli nadal mieć dostęp do kościoła - zwłaszcza gdy zbliża się Wielkanoc”.

Testy radiowęglowe są nadal w toku, ale odkrycia dają nam nowy wydźwięk historii Męki Pańskiej.