Św. Anna – matka Maryi i babcia Jezusa

Święta Anna była babcią Jezusa i matką Maryi. I choć informacje na jej temat zaczerpnięte są z tradycji chrześcijańskiej, to ewangeliczne przekazy o niej milczą. Jej wspomnienie obchodzimy 26 lipca, wraz ze wspomnieniem jej męża – Joachima.

Anna jest jednym z najpopularniejszych imion żeńskich w Polsce. I chociaż powszechnie mało wiemy o tej niezwykłej kobiecie, to przecież wydając na świat Najświętszą Maryję Pannę – matkę Jezusa, również i ona odegrała pewną rolę w historii zbawienia. Informacje o św. Annie przynoszą źródła pozabiblijne – apokryfy.

Nie są to pisma natchnione przez Ducha Świętego, ale mimo pewnych legend zawierają także informacje prawdziwe, które są uznane przez Kościół i przekazywane przez tradycję.

O św. Annie traktują: Protoewangelia Jakuba, Ewangelia Pseudo-Mateusza i Księga Narodzenia Maryi. Dzięki tym źródłom wiemy, że Anna urodziła się w Judei, w rodzinie kapłańskiej. Jej rodzice pochodzili z królewskiego rodu Dawida. Jako młoda dziewczyna odebrała staranne wykształcenie, które pogłębione było bogatym życiem duchowym, gdzie dbano o przestrzeganie przykazań i gdzie oddawano szacunek i cześć Bogu.

Anna poślubiła Joachima, który także pochodził z rodu Dawida. Mimo że byli świętym małżeństwem, zgodnym i oddanym Bogu, nie mogli mieć potomstwa. Bardzo to przeżywali. Przez przeszło dwadzieścia lat prosili Boga, by ich wysłuchał i obdarzył dzieckiem. Warto dodać, że w tamtych czasach brak potomstwa uznawano w opinii społecznej za karę i brak błogosławieństwa. A więc była z tym związana także presja społeczna.

W postawie klęczącej Anna prosiła nieraz Boga w ogrodzie o dar macierzyństwa, obiecując, że syna lub córkę powierzy Jego chwale. Po jednej z takich modlitw ukazał się jej anioł, który zwiastował nowinę, że pocznie dziecko. Tak się stało. W wieku 45 lat, 8 września urodziła Maryję (8 grudnia 1854 roku uznano dogmat o Jej Niepokalanym Poczęciu, czyli o tym, że Maryja od swojego poczęcia została zachowana od grzechu pierworodnego).

Zgodnie z obietnicą została powierzona Bogu, często przebywała w świątyni, gdzie na modlitwie wzrastała w łasce Bożej, wielbiąc Boga za Jego dobroć i miłosierdzie.

Dniem poświęconym św. Annie jest wtorek - przyjmuje się, że tego dnia się urodziła i zmarła. Została pochowana w Dolinie Jozafata.

Kult św. Anny zaczął się dosyć szybko rozwijać. Pierwsze wzmianki o niej pochodzą już z VI wieku. W Konstantynopolu wzniesiono wówczas klasztor pod jej wezwaniem. Do dziś powstało wiele sanktuariów i kościołów pod jej wezwaniem, np. w Sobótce koło Wrocławia, Lubartowie, Przyrowie koło Częstochowy.

Największe z sanktuariów znajduje się niedaleko Opola na Górze Świętej Anny. Jest to wyjątkowe miejsce kultu religijnego, ale również istotne ze względów geograficznych (kiedyś był tam czynny wulkan) oraz historycznych (odbywało się tam III powstanie śląskie).

Na szczycie znajduje się klasztor z bazyliką, a w niej słynąca cudami i łaskami figura św. Anny Samotrzeciej. Wykonana z drewna lipowego przedstawia trzy osoby – Annę, Maryję i Jezusa – na rękach świętej. W tym miejscu znajdują się także jej relikwie. Miejsce to 21.06.1983 roku odwiedził papież Jan Paweł II.

Najstarszy wizerunek św. Anny pochodzi z VIII wieku i znajduje się w Rzymie. Cześć jej oddawano już od 1378 roku, od czasów papieża Urbana VI. Święto ku jej czci pojawiło się najpierw na Wschodzie (za sprawą cesarza Justyniana II w 710 roku), na Zachodzie zaś nieco później – w X wieku.

Papież Hadrian VI rozszerzył święto na początku XVI wieku, ale już w 1568 roku zostało ono zniesione przez Piusa V (głównie z racji tego, że Ewangelie kanoniczne nie wspominają o Annie). Od czasów Grzegorza XIII święto powróciło. Wcześniej obchodzono wspomnienie świętej Anny i św. Joachima oddzielnie, od 1969 roku połączono je ze sobą.

W ikonografii przedstawiana jest z dziewczynką – Maryją lub jako samotrzecia – z Maryją i Jezusem.

Święta Anna uznawana jest za patronkę matek, kobiet rodzących, żeglarzy, piekarzy, wdów, ubogich i małżeństw.