Czy opłaca się być asertywnym w pracy?

Osoba asertywna wie, że ma prawo popełnić błąd, spędzić swój wolny czas tak jak lubi, odmówić spełnienia czyjejś prośby czy nie zaprosić kogoś na przyjęcie.

Asertywność jest często słusznie kojarzona z umiejętnością mówienia stanowczego “nie”. Kompetencją niezwykle pożądaną w miejscu pracy, w środowisku szczególnie rozbieżnych interesów, w którym jesteśmy zmuszeni współpracować z wieloma rożnymi osobami o odmiennych wartościach i osobowościach.

Co to znaczy być asertywnym?

Asertywność nie oznacza wyłącznie sztuki odmawiania. Jest pojęciem znacznie szerszym. Asertywność jest rodzajem postawy człowieka, która zakłada poszanowanie praw swoich oraz innych osób.

Asertywnie możemy wyrażać swoje uczucia, poglądy czy krytykę, jak również przyjmować negatywne komentarze lub pochwały. Niezależnie od rodzaju sytuacji i zachowania w asertywności chodzi o to, aby traktować siebie i innych z równoprawnym szacunkiem. W ten sposób jesteśmy w stanie budować dobre relacje z otoczeniem, a to właśnie ta zdolność jest coraz bardziej ceniona przez pracodawców.

Wśród wielu pożądanych cech, takich jak skrupulatność czy wytrwałość, to umiejętność pracy zespołowej ma kluczowe znaczenie. Liczne badania oraz doświadczenie wskazują, że bardzo często tak zwane miękkie umiejętności są istotniejsze dla efektywności pracy niż twarde kompetencje. Asertywność jest jedną z takich umiejętności.

Czytaj także:
Jesteś asertywny, agresywny czy uległy? Sprawdź!

Asertywności możesz się nauczyć!

Nie jest to wrodzona umiejętność. Zacznij od zmiany swojego myślenia, gdyż to przełoży się na pożądane zachowania. Przede wszystkim uświadom sobie swoje prawa osobiste np. to, że masz prawo popełnić błąd, spędzić swój wolny czas tak jak lubisz, masz prawo odmówić spełnienia czyjejś prośby czy nie zaprosić kogoś na przyjęcie.

Pamiętaj, że to ty określasz swoje prawa, a jeżeli tego nie zrobisz, otoczenie zrobi to za ciebie. Jesteś wówczas skazany na frustrację, gdyż nie będzie to zgodne z twoimi potrzebami. Ponadto powtarzaj w myślach lub na głos, że jesteś osobą godną szacunku oraz że każdej osobie, którą spotkasz również należy się szacunek.

Czytaj także:
Zadbaj najpierw o siebie, a potem zacznij spełniać oczekiwania innych!

Asertywność w pracy

Czasami trudno jest od razu stosować nowe umiejętności w miejscu pracy, jeżeli jesteś w niej narażony na stres. Lepiej zacząć od miejsc, gdzie czujesz się swobodnie, a następnie wdrożyć zdobyte kompetencje w bardziej wymagających środowiskach.

Stając się bardziej asertywny modelujesz takie zachowanie innym. Twoi koledzy i koleżanki “zza biurka” szybko się ich nauczą. I pamiętaj, że asertywności uczysz się przez całe życie. Zawsze możesz być bardziej asertywnym.

Czasami “zapędzamy” się w asertywności. Tak bardzo koncentrujemy się na swoich prawach, że zapominamy o tym, że takie same należą się innym. Nasze zachowania są pozornie asertywne, a tak naprawdę stają się agresją. Być może poprosiliśmy kolegę o pomoc i zrobiliśmy to w asertywny sposób, jednak gdy ten odmówił, wpadliśmy w nieuzasadnioną wściekłość.

Co zatem z jego prawem do odmowy? W innej sytuacji być może asertywnie wyraziliśmy krytykę, lecz tylko w treści, gdyż forma krzyku daleko odbiegała od standardów asertywności. Możemy też uczyć się identyfikować postawy pseudoasertywne u kolegów i koleżanek z pracy. Czy w pracy możesz wyrażać emocje? Dlaczego nie. To zgodne z duchem asertywności. Są one cennym drogowskazem w podejmowanych działaniach.

Asertywność wymaga odwagi

Bywa, że asertywność staje się formą manipulacji. Tak się dzieje wówczas, gdy komunikujemy coś niezgodnego z prawdą. Na przykład wymyślamy wymówki dotyczące odmowy lub formułujemy fałszywą opinię. Asertywność zakłada otwartość i uczciwość, nawet w miejscu pracy. Postawa asertywna zbliża cię do bycia sobą, a nie cię od tego oddala. Przyjęcie postawy asertywnej może wiązać się z konkretnymi kosztami.

Osoby z twojego otoczenia niekoniecznie mogą chcieć przyjąć to, że jesteś osobą asertywną. W środowisku pracy może się to wiązać ze specyficznymi kosztami, takimi jak brak podwyżki czy awansu, niekiedy zwolnienie lub z kosztami emocjonalnymi, na przykład wykluczeniem, odrzuceniem ze strony współpracowników. Asertywność wymaga więc ryzyka.

Pamiętaj jednak, że brak asertywności może być także związany z podobnymi kosztami. Ponadto przestajesz być sobą! Możesz zyskać opinię osoby, która nie ma swojego zdania, jest niejako na “usługach” otoczenia. Ludzie wokół ciebie szybko przyzwyczajają się do tego, że zawsze się zgadasz lub spełniasz każde ich żądanie, a to szybko doprowadzi cię do wypalenia.

Z drugiej strony, jeśli twoje zachowanie jest agresywne, możesz stać się osobą, której należy unikać. W reakcji na twoje działania otoczenie może również odpowiedzieć ci agresją, a jeżeli nie dopuszczasz odmiennych opinii, ludzie nie będą się chcieli z tobą dzielić swoimi myślami. Potrzebujesz zatem zdecydować, jaką postawę chcesz przyjąć w swoim miejscu pracy, mając świadomość kosztów i korzyści płynących z każdej z nich. To ten wybór, a nie postawa jaką wybierzesz, świadczy o twojej dojrzałości.

Czytaj także:
Dobre maniery, czyli dlaczego warto być uprzejmym