Jesteś wewnątrz- czy zewnątrzsterowny? Sprawdź!

Poczucie umiejscowienia kontroli jest względnie stałą cechą osobowości, a to oznacza, że możne ono ulec zmianie i można nad nim pracować. Zmiana poczucia umiejscowienia kontroli z zewnętrznego na wewnętrzne nie jest łatwa, ale możliwa.

Na początek zrób krótki test. Z każdej pary zdań wybierz to, które lepiej cię opisuje.

1. O tym, czy ktoś odniesie sukces decyduje:

a) własna, ciężka praca.

b) przede wszystkim szczęście, choć własna praca też jest potrzebna.

2. Zdrowe odżywianie jest:

a) konieczne, ponieważ to jak się odżywiam wpływa na mój stan zdrowia, samopoczucie, długość życia.

b) może i potrzebne, ale nie ma aż takiego znaczenia. To, czy będę zdrowy zależy od wielu czynników, na które nie mam wpływu.

3. Prowadziłeś samochód i miałeś wypadek. Co myślisz?

a) Powinienem był jechać wolniej i bardziej uważać.

b) I znowu mam pecha. To jakieś feralne miejsce.

Jeżeli w większości wybrałeś odpowiedzi a to raczej jesteś osobą o wewnętrznym poczuciu umiejscowienia kontroli. Wybranie większości odpowiedzi b sugeruje, że masz zewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli.

Poczucie kontroli to względnie trwała cecha osobowości

Poczucie umiejscowienia kontroli wpływa na to, jak interpretujesz zdarzenia, które cię spotykają. Najogólniej mówiąc, osoby o wewnętrznym poczuciu umiejscowienia kontroli wierzą, że same kierują swoim życiem. Mają one przekonanie, że ich wysiłki, praca, zaangażowanie w konkretny sposób kształtują ich codzienność i przyszłość.

Osoby z zewnętrznym poczuciem umiejscowienia kontroli są przekonane, że ich życiem kierują czynniki, które są niezależne od ich świadomego i zamierzonego działania. Mogą to być los, przeznaczenie, klątwa, szczęście.

Jak kształtuje się poczucie umiejscowienia kontroli?

To, czy ktoś ma wewnętrzne czy zewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli ma swoje korzenie w dzieciństwie. Jeżeli rodzice pozwalają dziecku na samodzielność, podejmowanie decyzji, a jednocześnie chwalą go, okazują miłość i ochraniają, to z dużym prawdopodobieństwem pomogą dziecku ukształtować wewnętrzne poczucie umiejscowienia kontroli. Takie dziecko uczy się kontroli nad własnym losem, a także doświadcza pozytywnych i negatywnych konsekwencji swoich działań. Dzięki temu wyrasta na dorosłego, który charakteryzuje się m.in.:

• aktywną i proaktywną postawą,
• niezależnością poglądów, własnym zdaniem,
• gotowością do podejmowania decyzji i brania za nie odpowiedzialności.

Jeżeli jednak dziecko doświadcza dużej kontroli ze strony rodziców, którzy oczekują od niego podporządkowania się i dostosowania do ich oczekiwań, to z większym prawdopodobieństwem wyrośnie na osobę o zewnętrznym poczuciu umiejscowienia kontroli. Dzieje się tak szczególnie wtedy, gdy rodzice mają zmienne wymagania i nieprzewidywalne zachowania.

Funkcjonując w takich warunkach przez dłuższy czas, dziecko uczy się, że mimo swoich starań, wkładania wysiłku i cierpliwości nie osiąga zamierzonych rezultatów. W efekcie przestaje wierzyć we własne siły, a siłę sprawczą przypisuje zewnętrznym czynnikom czy tzw. sile wyższej. Jako dorosły będzie m.in.:

• podporządkowywał się innym,
• zachowywał bier­nie,
• miał trudność z samodzielnym podejmowaniem decyzji oraz braniem za nie odpowiedzialności.

Czy da się to zmienić?

Poczucie umiejscowienia kontroli jest względnie stałą cechą osobowości, a to oznacza, że możne ono ulec zmianie i można nad nim pracować. Zmiana poczucia umiejscowienia kontroli z zewnętrznego na wewnętrzne nie jest łatwa, ale możliwa. W takiej sytuacji najlepiej skorzystać ze wsparcia doświadczonego terapeuty.

Czytaj także:
Szukasz motywacji i energii do dobrego życia? Precyzyjnie nakreśl swój „krąg wpływu”

Czytaj także:
Obrazić się czy wybaczyć? Ocenić czy próbować zrozumieć? Wybór należy do Ciebie

Czytaj także:
Czy wiara i terapia się wykluczają?